Właściwość umowna sądu w postępowaniu cywilnym

Laura Żywica
rozwiń więcej
Kodeks postępowania cywilnego reguluje w sposób szczegółowy właściwość rzeczową, miejscową oraz funkcjonalną sądu do rozpoznawania i rozstrzygania spraw. W pewnych przypadkach ustawodawca dopuszcza jednak ustanowienie właściwości sądu przez strony w drodze umowy. Właściwość wyznaczona na podstawie ustaleń umownych zwana jest właściwością umowną lub prorogacyjną.

W jakich sytuacjach dopuszczalne jest zawarcie umowy prorogacyjnej

Zawarcie umowy prorogacyjnej jest dopuszczalne tylko w procesie, nie można jej zawrzeć w postępowaniu nieprocesowym oraz w innych rodzajach postępowań.

Strony mogą umówić się o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego.

Strony mogą również ograniczyć umową prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.

Istotną przesłanką zawarcia ważnej umowy prorogacyjnej jest przejaw zgodnej woli stron dla osiągnięcia zamierzonego skutku jakim jest ustalenie właściwości miejscowej sądu.

Strony nie mogą zawrzeć umowy o właściwość w przypadkach, w których Kodeks postępowania cywilnego przewiduje właściwość wyłączna.

Właściwość umowna może dotyczyć tylko i wyłącznie właściwości miejscowej sądu.

Zadaj pytanie: Forum prawników

Forma i treść umowy

Umowa prorogacyjna, zgodnie z postanowieniami kodeksu postępowania cywilnego, musi być zawarta na piśmie.

Dla jej skuteczności wystarcza zamieszczenie odpowiedniej klauzuli prorogacyjnej w treści umowy materialnoprawnej, nie ma potrzeby zawierania oddzielnej umowy tylko i wyłącznie w celu ustalenia odmiennej niż kodeksowa właściwości sądu, ale możliwość taka istnieje – decydują o tym strony.

Umowa prorogacyjna może być zawarta bądź przed powstaniem sporu, bądź już po powstaniu sporu między stronami

W umowie powinien być wyznaczony sąd, który rozpoznaje albo wynikły już spór, albo stosunek prawny, z którego mogą w przyszłości wyniknąć spory.

Skutki zawarcia umowy o właściwość

Najbardziej doniosłą konsekwencją wyznaczenia właściwości umownej jest to, że sąd wskazany w umowie staje się wyłącznie właściwy dla rozpoznawania wynikłego między stronami sporu. Dlatego też przyjmuje się, że umowa prorogacyjna to zobowiązanie stron do wytoczenia powództwa zgodnie z jej treścią.

Pozwany może podnieść zarzut niewłaściwości sądu w wypadku, gdy powództwo zostanie wniesione do sądu, który nie odpowiada właściwości umownej ustalonej przez strony w umowie.

Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe

Prawo
Podwyżka dla nauczycieli w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia. Spłaszczenie wynagrodzeń to duży problem
27 lip 2024

Podwyżka dla nauczycieli mianowanych w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia 2024 roku. Spłaszczenie wynagrodzeń jest dużym problemem i w praktyce utrudnia funkcjonowanie systemu awansu zawodowego.

W 2025 r. kolejna waloryzacja progów dochodowych w świadczeniach z ZUS
26 lip 2024

Od 1 marca 2024 r. kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wynosi 2419,33 zł, w 2025 r. zostanie zwaloryzowane. Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż próg dochodowy dla tzw. świadczenia 500 plus nie zostanie w najbliższym czasie zniesiony. 

Renta wdowia: od kiedy i dla kogo 2024, czy będzie działała wstecz
26 lip 2024

W piątek, 26 lipca komisja rozpatrzyła poprawki zgłoszone w drugim czytaniu do obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o wprowadzenie tzw. renty wdowiej.

Czy renta wdowia weszła już w życie?
26 lip 2024

Przepisy wprowadzające instytucję renty wdowiej nie weszły jeszcze w życie. Ustawa została uchwalona przez Sejm w piątek 26 lipca, jednak to nie koniec prac legislacyjnych. Nowelizacją zajmie się teraz Senat. Co już wiemy o rencie wdowiej? Jakie rozwiązania zaproponował rząd i kiedy miałyby wejść w życie?

Zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025. W Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie dotyczące informatorów
26 lip 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty. Chodzi o informatory zawierające przykładowe zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025 r.

Emerytury stażowe w lipcu? OPZZ informuje co się dzieje z projektem
26 lip 2024

Na piątek, 26 lipca 2024 r. na godzinę 12:15 zaplanowane jest posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która zajmie się kwestią emerytur stażowych. Jest to odpowiedź na wniosek OPZZ przypominający o projekcie ustawy OPZZ i Lewicy dotyczący emerytur stażowych.

2520 zł dodatku dopełniającego do renty socjalnej, ale nie dla wszystkich
26 lip 2024

Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rencie socjalnej. Zakłada on wypłatę dodatku dopełniającego osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Od kiedy będzie przysługiwał nowy dodatek?

Wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności. Co zadecydował Senat?
26 lip 2024

Senat obradował nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy mają przedłużyć maksymalnie o 6 miesięcy ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności, które wygasają 30 września 2024 r.

Renta wdowia: Będą dalsze prace – projekt został skierowany do komisji sejmowej
25 lip 2024

W czwartek, 25 lipca 2024 r., podczas debaty w Sejmie wszystkie kluby zadeklarowały chęć dalszej pracy nad projektem w sprawie renty wdowiej. Regulacja została skierowana do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Jej posiedzenie zaplanowano na piątek, 26 lipca.

Lista organizacji mających prawo do otrzymania 1,5% podatku rolnego. Wnioski w wpis do końca roku
25 lip 2024

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że do 31 grudnia 2024 r. można składać wnioski o wpis na listę podmiotów uprawnionych do otrzymania 1,5 proc. podatku rolnego za bieżący rok.

pokaż więcej
Proszę czekać...