Nadzór nad działalnością powiatu odbywa się pod kątem legalności. Wyraża to art. 77 ustawy z 5 czerwca 1998 r o samorządzie powiatowym. Stanowi on mianowicie, ze nadzór nad wykonywaniem zadań powiatu sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.
Oznacza to tyle, że właściwe organy nie mogą kontrolować powiatu pod kątem gospodarności i rzetelności. W tej dziedzinie jedynym „nadzorującym” są mieszkańcy powiatu. Gdy są niezadowoleni z działalności organów powiatu mogą wtedy wystąpić z referendum lokalnym lub nie przedłużyć mandatów radnym zasiadającym w radzie powiatu.
Odwołania od decyzji
Odwołania od decyzji wydawanych w pierwszej instancji przez organy samorządu terytorialnego rozpatruje samorządowe kolegium odwoławcze. Wbrew nazwie nie jest to jednak jednostka samorządowa w myśl przepisów ustrojowych.
Samorządowe kolegia odwoławcze rozpatrują odwołania w sprawach należących do właściwości administracji publicznej a przekazanych jednostkom samorządu terytorialnego na mocy szczególnych ustaw.
Zobacz również serwis: Gmina
Akty prawa miejscowego
Rada powiatu może wydawać uchwały, które są aktami prawa miejscowego. Oznacza to, że stanowią one prawo powszechnie obowiązujące na terenie danego powiatu. Akty prawa miejscowego muszą być zgodne z przepisami aktów prawa wyższego rzędu.
Zgodnie z art. 87 Konstytucji RP źródłami prawa w Polsce są: Konstytucja RP, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy oraz wydawane na podstawie ustaw rozporządzenia.
O zgodności hierarchicznej aktów prawnych orzeka co do zasady Trybunał Konstytucyjny. Inaczej jest z aktami prawa miejscowego. O ich zgodności rozstrzyga bowiem Naczelny Sąd Administracyjny.
Zobacz również serwis: Konstytucja
W innych sprawach
W innych sprawach nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów, wojewoda a także regionalna izba obrachunkowa. Zasady i tryb nadzoru określa rozdział 8 ustawy o samorządzie powiatowym.