W dniu 27 września 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej „NSA”) wydał wyrok, w którym stwierdził, że w przypadku, gdy pojazd jest współwłasnością kilku osób, a wniosek o rejestrację pojazdu został złożony tylko przez jedną z nich, właściwy organ administracji jest zobowiązany dokonać rejestracji takiego pojazdu oraz powiadomić o zarejestrowaniu jego pozostałych współwłaścicieli (sygn. akt I OSK 1598/10, dalej „wyrok”).
Stan faktyczny
Z przedstawionego w uzasadnieniu wyroku stanu faktycznego wynikało, że wnioskodawczyni wystąpiła do Prezydenta Miasta Poznania (dalej „Prezydent”) z wnioskiem o rejestrację pojazdu, którego była współwłaścicielem w 51 %. W pozostałej części współwłaścicielem pojazdu była spółka akcyjna. Prezydent wydał decyzję o odmowie rejestracji pojazdu, uzasadniając to tym, że w przypadku współwłasności z wnioskiem o rejestrację powinni wystąpić albo wszyscy współwłaściciele pojazdu, albo jeden z nich umocowany do działania przez pozostałych.
Polecamy serwis: Rejestracja samochodu
Rozstrzygnięcie Prezydenta zostało oparte na art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm., dalej „Prawo o ruchu drogowym”), zgodnie z którym rejestracji pojazdu dokonuje się na wniosek właściciela. W przedmiotowym przypadku z wnioskiem o rejestrację wystąpiła jedynie wnioskodawczyni, nie dysponując pełnomocnictwem od spółki akcyjnej, będącej współwłaścicielem pojazdu. Jednocześnie Prezydent podkreślił, że jako organ administracji publicznej nie jest uprawniony do badania kwestii wykonywania zarządu rzeczą wspólną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „Kodeks cywilny").
Decyzja Prezydenta została utrzymana w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu, wobec czego wnioskodawczyni wystąpiła ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (dalej „WSA”), który przychylił się do jej stanowiska oraz uchylił decyzje wydane przez obie instancje. Według WSA, rejestracja pojazdu jest czynnością, która mieści się w ramach zwykłego zarządu rzeczą wspólną. Jak wskazał WSA, rejestracja pojazdu nie ma wpływu na stosunki właścicielskie, nie jest dokonana na szkodę współwłaścicieli, a zarazem jest wymagana do użytkowania pojazdu zgodnie z jego przeznaczeniem. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu wystąpiło ze skargą kasacyjną do NSA, domagając się uchylenia wyroku WSA.
Zobacz: Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu
Wyrok NSA
Jak stwierdził NSA w uzasadnieniu wyroku, odmowa rejestracji pojazdu na wniosek jednego ze współwłaścicieli prowadzi do wniosku, że organy administracji załatwiające sprawę dokonały oceny zasad zarządu rzeczą wspólną. Oznacza to, że organy administracji, poprzez badanie kwestii zarządu rzeczą wspólną, oparły swoje rozstrzygnięcie na przepisach Kodeksu cywilnego, a nie na przepisach Prawa o ruchu drogowym, do czego nie mają żadnych uprawnień. Zgodnie ze stanowiskiem NSA, jeżeli pojazd, którego dotyczy wniosek o rejestrację jest współwłasnością kilku osób, a wniosek złożył tylko jeden współwłaściciel, to organ ma obowiązek dokonać rejestracji pojazdu oraz powiadomić o postępowaniu wszystkie osoby będące stronami w sprawie.
Zobacz serwis: Wykroczenia drogowe
Podsumowanie
Podsumowując, powyższy wyrok rozstrzyga dotychczasowe wątpliwości dotyczące kwestii, kto może wystąpić z wnioskiem o rejestrację pojazdu, jeżeli pojazd jest współwłasnością kilku osób. Zgodnie ze stanowiskiem NSA, w sytuacji, gdy pojazd jest współwłasnością kilku osób, a wniosek o rejestrację pojazdu został złożony tylko przez jedną z nich, właściwy organ administracji jest zobowiązany dokonać rejestracji takiego pojazdu. Jednocześnie, powinien on powiadomić o zarejestrowaniu pojazdu jego pozostałych współwłaścicieli.