Prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej Robert Czyżak krytykuje najnowszy projekt ustawy zakładającej m.in. zwiększenie zasiłku pogrzebowego. W jego ocenie to złe rozwiązanie, a zasiłek pogrzebowy powinien być co roku waloryzowany.
- Zasiłek pogrzebowy [PROJEKT z 20 lutego 2025 r.]
- PIBP: Zasiłek pogrzebowy 7 000 zł powinien być waloryzowany każdego roku z dniem 1 stycznia
- Uszczelnienie funkcjonowania firm w sektorze funeralnym
- Apel PIBP o nowelizację Prawa Pogrzebowego
- Zasiłek pogrzebowy: komu przysługuje?
- Zasiłek pogrzebowy: wniosek do ZUS, wniosek do KRUS
20 lutego 2025 r. na RCL opublikowano kolejną wersję projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw mającego na celu zwiększenie zasiłku pogrzebowego.
Zasiłek pogrzebowy [PROJEKT z 20 lutego 2025 r.]
Wysokość zasiłku pogrzebowego obecnie wynosi w dalszym ciągu 4 000 zł. Kwota ta nie była zwiększana od 2011 r. W projekcie z 20 lutego 2025 r., tak jak w poprzednich projektach, wysokość zasiłku pogrzebowego została podniesiona do 7 000 zł. Powróciła możliwość waloryzacji tego zasiłku. Projekt zakłada, że kwota zasiłku pogrzebowego podlegać będzie waloryzacji od dnia 1 marca, jeżeli wskaźnik waloryzacji będzie wyższy niż 105. W projekcie uwzględniono także zasiłek celowy, który ma być przyznawany na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu może być przyznany osobie, która pokrywa koszty pogrzebu, jeśli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy albo jeśli osoba, która pokrywa koszty pogrzebu jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego i ponosi w związku z pogrzebem nadzwyczajne, trudne do przewidzenia, niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego, koszty. Ma być przyznawany nienależnie od dochodów. Jednakże, osoba otrzymująca zasiłek celowy będzie musiała go zwrócić w całości lub częściowo w przypadku, gdy zostanie jej wypłacone po osobie zmarłej świadczenie od innej instytucji, z wyłączeniem zasiłku pogrzebowego lub gdy jest spadkobiercą. Projekt zakłada, że zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.
PIBP: Zasiłek pogrzebowy 7 000 zł powinien być waloryzowany każdego roku z dniem 1 stycznia
Wcześniej, zamiast waloryzacji miała być coroczna weryfikacja wysokości takiego świadczenia. Najnowszy projekt zakłada zaś, że kwota zasiłku pogrzebowego będzie waloryzowana od dnia 1 marca, jeżeli wskaźnik waloryzacji - czyli iloczyn średniorocznych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem - będzie wyższy niż 105.
W naszej ocenie to złe rozwiązanie. Zasiłek pogrzebowy powinien być waloryzowany każdego roku z dniem 1 stycznia – uważa prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej Robert Czyżak. Wskazał, że proponowany schemat waloryzacji zakładający podwyższenie zasiłku pogrzebowego uzależniony jest od wskaźnika wyższego niż 105. Oznacza to nie mniej ni więcej, przy założeniu prognoz Ministerstwa Finansów mówiących, że inflacja w roku 2026 będzie na poziomie 3.1 proc. w kolejnym roku (2027) 2,6 proc., a w 2028, kiedy wskaźnik inflacji osiągnie poziom 2,5 proc. i pozwoli to na pierwszą waloryzację tego świadczenia. Przez pierwsze dwa lata zasiłek pogrzebowy nie będzie więc podlegał waloryzacji - stwierdził prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej.
Dodał, że obecnie obserwowany jest rosnący wskaźnik gromadzonych środków na Funduszu Rentowym, z którego wypłacane są środki na pokrycie kosztów związanych ze świadczeniem zasiłku pogrzebowego. Z danych ZUS wynika, że w samym 2024 wzrósł on do poziomu 128,7 proc., w porównaniu do 125,9 proc. w 2023.
Pomysł z tzw. zasiłkiem celowym, jaki pojawił się w zaprezentowanym 20 lutego projekcie nowelizacji tej ustawy prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej ocenia pozytywnie, choć ma pewne zastrzeżenie. Powinien on być wypłacany, jak najbardziej się z tym zgadzamy, natomiast zupełnie niezrozumiała kwestia to konieczność zwrotu zasiłku w przypadku np. uzyskania spadku po zmarłej osobie. To zupełnie dwie odrębne kwestie – powiedział Czyżak.
Uszczelnienie funkcjonowania firm w sektorze funeralnym
Razem z Federacją Przedsiębiorców Polskich, do której nasza Izba należy, wielokrotnie wskazywaliśmy, że samo uszczelnienie funkcjonowania firm w sektorze funeralnym, poprzez chociażby kontrolę zatrudnienia i wprowadzenie wymaganej koncesji na prowadzenie usług pogrzebowych, spowodować może wpływ do skarbu państwa kwoty blisko 4 mld zł rocznie. Dzisiaj podniesienie kwoty zasiłku pogrzebowego o 3 000 złotych to rząd wydatku z budżetu około 1,2 mld złotych rocznie – wskazał Czyżak.
Apel PIBP o nowelizację Prawa Pogrzebowego
Czyżak przy okazji przypomniał o potrzebie gruntownej i systemowej regulacji, jaka powinna dokonać się w końcu w całym sektorze funeralnym. Jako jedyna organizacja reprezentująca przedsiębiorców naszej branży raz jeszcze apelujemy do rządu o zajęcie się nowelizacją Prawa Pogrzebowego, które zdecydowanie wyeliminowałoby z naszego sektora firmy należące do tzw. szarej strefy. To dałoby także kolejny pozytywny impuls do powrotu do corocznej waloryzacji zasiłku pogrzebowego uwzględniającego przede wszystkim koszty związane z organizacją ceremonii pogrzebowej od momentu śmierci aż po sam pochówek – zauważył prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Projekt nowelizacji Prawa Pogrzebowego jest gotowy. Od prawie 2 lat znajduje się jednak w tzw. zamrażarce rządowej.
Zasiłek pogrzebowy: komu przysługuje?
Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem przysługującym w przypadku poniesienia kosztów pogrzebu. Zasiłek przysługuje członkom rodziny, pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, lub osobie obcej, pod warunkiem, że pokryła koszty pogrzebu. Należy pamiętać, że członkami rodziny są: małżonek (wdowa i wdowiec), także pozostający w separacji orzeczonej wyrokiem sądu, rodzice, ojczym, macocha oraz osoba przysposabiająca, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki, osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Zasiłek pogrzebowy: wniosek do ZUS, wniosek do KRUS
W zależności od miejsca ubezpieczenia, należy złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy do ZUS lub do KRUS. W ZUS należy złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy na formularzu Z-12. Dostępny jest on na PUE ZUS. Do wniosku należy dołączyć m.in. odpis skróconego aktu urodzenia, dokumenty potwierdzające poniesienie kosztów związanych z pogrzebem, m.in. oryginały rachunków, które dotyczą poniesionych kosztów pogrzebu. Wniosek należy złożyć maksymalnie w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Po tym terminie następuje przedawnienie roszczeń. ZUS wypłaci zasiłek pogrzebowy niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej niezbędnej okoliczności do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.
W KRUS należy złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy na formularzu KRUS SR-26. Dostępny jest na stronie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Do wniosku należy dołączyć m.in. skrócony odpis aktu zgonu, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank, a także dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo – skrócony odpis aktu stanu cywilnego lub dowód osobisty. Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie nie zgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Wnioskodawca mieszkający w Polsce i ubiegający się o zasiłek pogrzebowy na mocy przepisów innego państwa członkowskiego powinien złożyć wniosek o zasiłek na formularzu E-124.
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych