Zasiłek okresowy i zasiłek celowy z MOPS 2025 [PRZYKŁAD]

• Zasiłek okresowy i celowy. Czym się różnią?
• Zasiłek okresowy i celowy. Co się zmieniło w 2025 r.?
• Co w przypadku przekroczenia progu dochodowego?
• Podsumowanie

Zasiłek okresowy i celowy. Czym się różnią?

Zasiłek celowy został uregulowany w ustawie o pomocy społecznej, głównie w art. 39. Zgodnie z tymi przepisami, zasiłek celowy można przyznać w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Taką pomoc przyznaje się w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych i leczenia, ogrzewania, w tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. To czy świadczenie zostanie przyznane oraz w jakiej wysokości decyduje organ gminy. Aby uzyskać zasiłek celowy, trzeba spełniać kryterium dochodowe.

Z kolei zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobom lub rodzinom spełniającym kryteria dochodowe. W orzecznictwie przyjmuje się, iż spełnienie warunków obliguje organ do przyznania zasiłku, jednak ma on swobodę w kwestii ustalenia okresu zasiłkowego i wysokości świadczenia w granicach wyznaczonych ustawą. Sądy wskazują tu też na art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. W myśl tego przepisu potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

„Jak wynika z powyższego art. 38 i art. 39 ustawy o pomocy społecznej regulują kwestie dotyczące dwóch różnych zasiłków – okresowego i celowego, które nie mogą być ze sobą utożsamiane. Tymczasem organy obu instancji wydają się nie dostrzegać różnic w cytowanych powyżej uregulowaniach i przyznają zasiłek okresowy z przeznaczeniem na konkretne cele. Co prawda w orzecznictwie przyjmuje się, że wadliwe powiązanie zasiłku okresowego z celem, na jaki został on przyznany samo w sobie nie uzasadnia jeszcze uchylenia decyzji, skoro zasiłek okresowy został prawidłowo przyznany, jednakże odmowa przyznania zasiłku celowego z tego powodu, że cel ten został wskazany w zasiłku okresowym stanowi już naruszenie prawa w stopniu uzasadniającym wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego.” – podkreślił przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 26 września 2024 r. (sygn. II SA/Sz 393/24).

Zasiłek okresowy i celowy. Co się zmieniło w 2025 r.?

Przede wszystkim zmianie uległo kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania tych świadczeń. Poza określonymi wyjątkami prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje bowiem osobom spełniającym kryteria dochodowe. W 2024 r. kryteria te wynosiły 776 zł dla osoby samotnej i 600 zł dla osoby w rodzinie. Od 1 stycznia 2025 r. wzrosły odpowiednio: do 1010 zł  i 823 zł. Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 459 zł (wcześniej 345 zł).

„Dla postępowania w sprawie o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej decydujące znaczenie ma tytuł własności lub posiadania gruntu oraz jego klasyfikacja. Nieistotne jest natomiast, czy z gospodarstwa rolnego są uzyskiwane jakiekolwiek dochody, a jeśli tak, to w jakiej wysokości, bez znaczenia jest też sposób w jaki się z niego korzysta, a w szczególności, czy grunt rolny jest w ogóle uprawiany” – przypomniał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 września 2024 r. ( I OSK 2178/23).

Co istotne, podwyżka kryterium dochodowego będzie miała wpływ również na wysokość zasiłku okresowego. Kwotę świadczenia ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W przypadku rodziny zasiłek okresowy ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. W ten sposób ustalona kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% różnicy między odpowiednim kryterium dochodowym a dochodem tej osoby. Minimalny zasiłek okresowy wynosi 20 zł miesięcznie.

Co w przypadku przekroczenia progu dochodowego?

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy, który nie podlega zwrotowi lub zasiłek okresowy pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku. Stanowi o tym art. 41 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Jednak przepisy nie określają wprost, co stanowi taki uzasadniony przypadek.

Podsumowanie

Kwestie dotyczące zasiłków okresowych i celowych mogą wzbudzać szereg wątpliwości, ponieważ w dużym stopniu zależą od konkretnej sytuacji osoby ubiegającej się o pomoc. Warto czynnie brać udział w  takich sprawach, ponieważ wywiad środowiskowy ma kluczowe znaczenie dla ustalenia sytuacji majątkowej i osobistej wnioskodawcy. 

Polecamy: Komplet Podatki 2025