W momencie poniesienia kosztów pogrzebu – warto sprawdzić, czy można wystąpić o zasiłek pogrzebowy. Trwają prace nad nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Co przewiduje projekt noweli?
Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem przysługującym w razie śmierci ubezpieczonego, osoby pobierającej emeryturę lub rentę, osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania lub członka rodziny osoby ubezpieczonej lub pobierającej emeryturę lub rentę. Zasiłek ten przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Przysługuje także pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego w przypadku, gdy dane osoby pokryły koszty pogrzebu.
Zasiłek pogrzebowy: koszty, wysokość
Należy pamiętać, że w przypadku, gdy więcej osób lub podmiotów poniosło koszty związane z poniesieniem pogrzebu – zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. Wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi 4 tys. zł. W razie poniesienia kosztów przez pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4 tys. zł. Zarówno zdaniem związkowców, jak i ustawodawców, obecna wysokość zasiłku pogrzebowego nie pokrywa kosztów pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy w wysokości 4 tys. zł obowiązuje od 1 marca 2011 r.
Zasiłek pogrzebowy 2025 r. i 2026 r.
W maju 2024 r. do uzgodnień trafił projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten zakłada zwiększenie zasiłku pogrzebowego, jego coroczną waloryzację oraz uszczegółowienie zasad przyznawania zasiłku celowego na pokrycie kosztów pogrzebu. W pierwotnej wersji, projekt zakładał, że projektowane zmiany nastąpią jeszcze w 2024 r., a pierwsza waloryzacja nastąpi już 1 marca 2025 r.
Najnowsza wersja projektu nowelizacji (z 30 października 2024 r.) zakłada zwiększenie zasiłku pogrzebowego do 7 tys. zł dopiero od 1 stycznia 2026 r. Oznacza to, że w 2025 r. zasiłek pogrzebowy będzie w dalszym ciągu wynosił 4 tys. zł i będzie przyznawany na obecnych zasadach. A co się zmieni w 2026 r.? W 2026 roku – pod warunkiem, że obecna wersja projektu nowelizacji ustawy zostanie przyjęta – zasiłek pogrzebowy zostanie zwiększony do wysokości 7 tys. zł. Dodatkowo, co roku będzie waloryzowany. Pierwsza waloryzacja zasiłku pogrzebowego odbędzie się 1 marca 2027 r. Jak już wyżej zostało wspomniane, w projekcie uwzględniono także zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu. Zgodnie z projektem, zasiłek celowy może być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu, jeśli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy albo jeśli osoba, która pokryła koszty pogrzebu jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego i poniosła w związku z pogrzebem nadzwyczajne, trudne do przewidzenia, niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego, koszty. Wysokość zasiłku celowego na pokrycie kosztów pogrzebu to 2 tys. zł. Obecnie, zasiłek celowy jest przyznawany przez gminy w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej a także w przypadku poniesienia strat w wyniku zdarzenia losowego. Osoby, które otrzymają zasiłek pogrzebowy wraz z zasiłkiem celowym na pokrycie kosztów pogrzebu, w 2026 r. będą mogły otrzymać łącznie do 9 tys. zł. Aktualnie projekt wrócił pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów. Wcześniej, ze względu na trwającą powódź, został zdjęty z porządku obrad Stałego Komitetu, o czym pisaliśmy: 7 tys. zł zasiłku pogrzebowego pod koniec 2024 r.? Projekt utknął. Warto także jeszcze mieć na względzie to, że jeszcze we wrześniu, resort finansów podtrzymał uwagi dotyczące wysokości i waloryzacji tego zasiłku. W ocenie Ministerstwa finansów, zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6450 zł oraz nie powinien być corocznie waloryzowany. Dodatkowo - zdaniem resortu - wprowadzenie zasiłku celowego z pomocy społecznej z tytułu zdarzenia jakim jest pogrzeb - nie znajduje uzasadnienia.