NSA: Zasiłek z MOPS z dochodem 2700 zł? Rzadko, ale jest to możliwe. Kryterium dochodowe 823 zł i 1010 zł [2025]

Chodziło o 6000 zł zasiłku w związku ze stratami poniesionymi w wyniku wichury.  Dach jednak okazał się już przed wichurą tak zniszczony, że zostałby i tak zerwany (wcześniej czy później). Rolnik nie mógł więc skorzystać z przepisów związanych z klęskami żywiołowymi takimi jak huraganowy wiatr, który zerwał dziesiątki dachów.

Pomoc społeczna z MOPS = kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej 776 zł, a dla osoby w rodzinie – 600 zł (w 2024 r.). W 2025 r. mamy podwyżkę do 1010 zł i 823 zł. To są nieosiągalne kwoty dla większości Polaków (w tym znaczeniu, że mamy dochody powyżej tych progów). Nawet osoby w trudnej, naprawdę trudnej sytuacji mają wyższe dochody. W 2025 r. pomoc społeczne jest dla naprawdę ubogich osób. 

Jak jest więc możliwe, że ktoś chciał z MOPS dostać zasiłek przy dochodzie 2700 zł? Wynika to z tego, że niekiedy MOPS może zignorować dochód, ale robi to według swojego uznania. Nie można go do tego zmusić. A tak próbował zrobić rolnik, który przy dochodzie 2700 zł potrzebował pieniędzy (6000 zł) na naprawę dachu zerwanego przez wichurę. Rolnik znalazł art. 40 ustawy o pomocy społecznej, który mówi tak:

Zasada 1. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Zasada 2. Zasiłek celowy może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. 

Rolnik nie zauważył, że słowo "może" przyznaje MOPS decyzję, czy zastosuje wyjątek od patrzenia na dochód 2700 zł rolnika, czy nie zastosuje.

NSA: Miał dochód 2700 zł. Jakim cudem próbował zdobyć zasiłek z MOPS? Dla 2025 r. kryterium dochodowe 823 zł i 1010 zł 

Z uzasadniennia wyroku "Podstawą wydania decyzji odmownej w przedmiocie zasiłku celowego w niniejszej sprawie był przepis art. 40 u.p.s. Zgodnie z art. 40 ust. 1 u.p.s. zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. Art. 40 ust. 2 u.p.s. stanowi zaś, że zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Należy mieć również na uwadze, że zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi (art. 40 ust. 3 u.p.s.)." 

Wyboldowany fragment "może być przyznany niezależnie od dochodu" oznacza, że MOPS ma swobodę uznania albo odmowy wniosku o przyznanie zasiłku. Ponieważ dochód rolnika wynosił 2700 zł, MOPS i WSA odmówiły i potwierdził to NSA:

Źródło tezy - Wyrok NSA z 25 lipca 2024 r. (I OSK 2370/23) link

Przy okazji sąd dokonał podziału zasiłków celowych. Wszyscy się gubią, kiedy MOPS stosuje kryterium dochodowe (nierealne dla więkoszości osób w 2024 r. i 2025 r.).

Zasiłek 1 - w MOPS kryterium dochodowe - w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy [Art. 39 ustawy o pomocy społecznej]

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych i leczenia, ogrzewania, w tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
 

Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.

Zasiłek 2 - w MOSP bez kryterium dochodowego - Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego [Art. 39a ustawy o pomocy społecznej] 

Zasiłek celowy może być tu wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.

Zasiłek 3 - może być bez kryterium dochodowego według uznania MOPS - zdarzenia losowe [art. 40 ustawy o pomocy społecznej]

Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Zasiłek celowy może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. Słowo "może" oznacza, że MOPS decyduje, czy zastosuje kryterium dochodowe, czy nie

Zasiłek 4 - może być bez kryterium dochodowego według uznania MOPS [Art. 41 ustawy o pomocy społecznej]

 W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:

1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;

2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.