Ustawa o bonie energetycznym (…) przewiduje, że pieniądze w ramach bonu energetycznego w II połowie 2024 roku otrzymają nie tylko ci, których dochody mieszczą się w ustawowych limitach (tzw. kryterium dochodowe). Te osoby otrzymają pełne kwoty bonu zapisane w ustawie. Natomiast osoby, których dochody niewiele przekraczają limity kryterium dochodowego również otrzymają bon energetyczny – ale w kwocie odpowiednio zmniejszonej. Dlatego też można (i warto) w takiej sytuacji złożyć wniosek o bon energetyczny. Wyjaśniamy na przykładach jak będą obliczane te „niestandardowe” kwoty bonów energetycznych.
- Bon energetyczny w 2024 roku - ustawa i przepisy
- Bon energetyczny – standardowe kwoty do wypłaty
- Kryterium dochodowe dla bonu energetycznego
- Po pewnym przekroczeniu limitów kryterium dochodowego bon energetyczny będzie przyznany i wypłacony w zmniejszonej kwocie)
- Bon energetyczny a podatek dochodowy
- Wniosek o bon energetyczny - gdzie złożyć?
- Wypłata bonu energetycznego - kiedy
- Co jeżeli wniosek złożyła więcej niż jedna osoba z gospodarstwa domowego?
Bon energetyczny w 2024 roku - ustawa i przepisy
Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie, które ma być wypłacone w II. połowie 2024 roku jako rekompensata najuboższym częściowego odmrożenia cen energii elektrycznej. Zasady przyznawania i wypłaty bonu energetycznego są określone w ustawie z 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego, opublikowanej w Dzienniku Ustaw z 12 czerwca 2024 r. pod poz. 859.
Bon energetyczny – standardowe kwoty do wypłaty
Przepis art. 2 ust. 7-8 ustawy o bonie energetycznym (…) przewiduje zróżnicowanie stawki bonu energetycznego w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym:
1) dla jednoosobowego gospodarstwa domowego – 300 zł;
2) dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób – 400 zł;
3) dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób – 500 zł;
4) dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób – 600 zł.
Jeżeli główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i źródło to jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB), to kwota bonu energetycznego dla tych gospodarstw jest zwiększona o 100%. W tych przypadkach należą się osobom uprawnionym następujące stawki bonu energetycznego:
1) dla jednoosobowego gospodarstwa domowego – 600 zł;
2) dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób – 800 zł;
3) dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób – 1000 zł;
4) dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób – 1200 zł.
Kryterium dochodowe dla bonu energetycznego
Bon energetyczny przysługiwać będzie gospodarstwom domowym, których przeciętne dochody w roku 2023 nie przekroczyły 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.
Dokładnie temat kryterium dochodowego bonu energetycznego jest opisany w artykule: Bon energetyczny 2024: kryterium dochodowe. Dochód netto, czy brutto?
Po pewnym przekroczeniu limitów kryterium dochodowego bon energetyczny będzie przyznany i wypłacony w zmniejszonej kwocie)
Jeżeli dane gospodarstwo przekroczy ww. kryterium dochodowe dostanie bon energetyczny obliczony zgodnie z zasadą "złotówka za złotówkę". Na podstawie tej zasady każda jedna złotówka przekraczająca ww. limity dochodów, to jedna złotówka mniej bonu energetycznego. Innymi słowy: kwota bonu będzie pomniejszana o kwotę przekroczenia kryterium dochodowego. Ale jest tu jedno ograniczenie - minimalna kwota wypłacanych bonów energetycznych obliczonych z zastosowaniem tej zasady będzie wynosić 20 zł. Jeżeli z tych obliczeń wyjdzie kwota niższa niż 20 zł, to bon energetyczny nie będzie wypłacony.
Wynika to z art. 2 ust. 2 oraz ust. 9 ustawy o bonie energetycznym (…):
2. W przypadku gdy wysokość przeciętnego dochodu za 2023 r. na osobę przekraczała kwoty, o których mowa w ust. 1, bon energetyczny przysługuje w wysokości różnicy między kwotą bonu energetycznego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny dochód za 2023 r. na osobę.
9. W przypadku gdy wysokość bonu energetycznego ustalona zgodnie z ust. 2 jest niższa niż 20 zł, ten bon nie przysługuje.
Wyjaśnijmy te przepisy na dwóch przykładach:
Przykład 1. Pan Tomasz prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, a jego przeciętny miesięczny dochód za 2023 rok wynosi 2700 zł. Główne źródło ciepła nie jest tu zasilane energią elektryczną.
W tym przypadku przekroczenie limitu dochodów (kryterium dochodowego) wynosi:
2700 zł – 2500 zł = 200 zł.
Zatem o taką właśnie kwotę będzie zmniejszona standardowa kwota bonu energetycznego:
300 zł – 200 zł = 100 zł.
A zatem Pan Tomasz otrzyma 100 zł bonu energetycznego.
Przykład 2. Małżeństwo z dwójką małych dzieci prowadzi czteroosobowe gospodarstwo domowe. Przeciętny miesięczny dochód za 2023 rok wynosi w tym gospodarstwie 2000 zł na osobę. Główne źródło ciepła jest tu zasilane energią elektryczną i zostało zgłoszone do CEEB.
W tym przypadku przekroczenie limitu dochodów (kryterium dochodowego) wynosi:
2000 zł – 1700 zł = 300 zł.
I o taką właśnie kwotę będzie zmniejszona standardowa kwota bonu energetycznego: 1000 zł – 300 zł = 700 zł.
A zatem ta rodzina otrzyma 700 zł bonu energetycznego.
Bon energetyczny a podatek dochodowy
Na podstawie art. 52jc ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. ustawa o PIT), bon energetyczny jest zwolniony od podatku dochodowego.
Wniosek o bon energetyczny - gdzie złożyć?
Wniosek o bon energetyczny trzeba złożyć wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Na rozpatrzenie i weryfikację prawidłowo złożonego wniosku przez wnioskodawcę, organ gminy ma 60 dni od złożenia wniosku.
Wypłata bonu energetycznego - kiedy
Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o bonie energetycznym (…) bon energetyczny wypłacają gminy niezwłocznie po jego przyznaniu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wydaje się, że wypłaty bonów energetycznych będą mogły być realizowane już od sierpnia 2024 roku. A w przypadkach sporów wnioskodawców z gminami (co może powodować konieczność wydania rozstrzygnięć przez Samorządowe Kolegia Odwoławcze czy orzeczeń sądów administracyjnych), ta wypłata może się przesunąć na 2025 rok a nawet później.
Warto wiedzieć, że już po przyznaniu przez gminę bonu energetycznego, wnioskodawca może jednorazowo wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego bonu. Wynika to z art. 4 ust. 7 ustawy o bonie energetycznym (…).
Co jeżeli wniosek złożyła więcej niż jedna osoba z gospodarstwa domowego?
Jeżeli wniosek o wypłatę bonu energetycznego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, ten bon jest wypłacany osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza. Ustawa o bonie energetycznym (…), na potrzeby składania wniosków o wypłatę tego bonu przyjmuje, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego. A liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego jest ustalana na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu energetycznego. Wynika to z art. 2 ust. 3-5 ustawy o bonie energetycznym (…).
Podstawa prawna: ustawa z 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (Dziennik Ustaw z 12 czerwca 2024 r. poz. poz. 859).