W październiku 2012 roku podniesiono progi dochodowe, co w rezultacie doprowadziło do zwiększenia liczby osób mających prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Ośrodki te wypłacają więcej zarówno zasiłków okresowych, jak i stałych. Odnotowano także wzrost ich wysokości, co spowodowane jest wyższym kryterium oraz okresem jesienno-zimowym, w którym zawsze potrzeba pomocy była większa.
Wysokość kryterium dochodowego
W ostatnich latach zauważono, że na skutek braku radykalnego podwyższenia kryterium dochodowego, stało się ono niższe od wysokości minimum egzystencji, które oznacza poziom dochodu lub rodziny pokrywający wydatki na zaspokojenie potrzeb umożliwiających tylko przeżycie, czyli wyżywienie i utrzymanie mieszkania. Sytuację taką zauważono w 2011 roku, kiedy minimum egzystencji odpowiednio dla osoby samotnej i czteroosobowej rodziny wynosiło 500 zł i 425,74 zł, natomiast kryteria dochodowe wyznaczone przez ośrodki pomocy społecznej wynosiły 477 zł i 351 zł.
Wsparcie z pomocy społecznej
O różnego rodzaju świadczenia z pomocy społecznej mogą się ubiegać osoby o najniższych dochodach, rodziny z niskimi zarobkami lub bez źródła utrzymania. Do form pomocy zalicza się świadczenia pieniężne i niepieniężne. Do pierwszych należą: zasiłek stały, okresowy, celowy i specjalny celowy, pomoc na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki, a także wynagrodzenie dla opiekuna, natomiast do drugich – praca socjalna, bilet kredytowany, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, interwencja kryzysowa, usługi opiekuńcze oraz mieszkanie chronione. Aby jednak uzyskać jakiekolwiek świadczenie trzeba spełnić określone warunki. Po pierwsze, wysokość dochodu nie może przekraczać 542 zł i 456 zł odpowiednio dla osoby samotnej i na członka rodziny. Po drugie, do wyliczeń bierze się pod uwagę dochody z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku. I po trzecie, do określenia kryterium zasiłku celowego nie liczą się, jednorazowe świadczenia socjalne, szkolne stypendia, pomoc w naturze i świadczenia przysługujące bezrobotnym z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.
Zobacz: Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej podpisana przez Prezydenta
Pomoc szczególna
Szczególną pomoc społeczną może otrzymać osoba uboga, ze stopniem niepełnosprawności, sierota, bezdomny, osoba długotrwale chorująca, cierpiąca z powodu klęski żywiołowej, zdarzenia losowego, przemocy w rodzinie i alkoholizmu. Przed wydaniem decyzji przyznającej pomoc przeprowadzany jest wywiad w otoczeniu osoby zainteresowanej przez pracownika socjalnego. Ma on na celu ustalenie jego sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej. Na przeprowadzenie takiego wywiadu obowiązkowa jest zgoda osoby, której ma zostać przyznana pomoc. Nie uzyskanie jej może być przyczyną odmowy przyznania świadczeń.
Wzrost ilości wypłacanych świadczeń
Jeśli chodzi o same świadczenia okresowe, gminy zauważają znaczny wzrost liczby osób otrzymujących je ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność lub bezrobocie. Skala wzrostu jest nieco mniejsza przy świadczeniach stałych, co wynika przede wszystkim z tego, że aby je uzyskać obowiązkowe jest spełnienie dodatkowej przesłanki związanej z niezdolnością do pracy z powodu wieku lub stanu zdrowia.
Największy wzrost gminy zarejestrowały w przypadku świadczeń celowych. Przyczyną tego jest co prawda charakter tego świadczenia, a nie zmiana kryteriów dochodowych. Jest to bowiem jednorazowa pomoc, przyznawana na konkretny cel i wynikająca z konieczności zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Może to być zarówno opał, jak i żywność, leki czy odzież. Dlatego właśnie o okresie jesienno-zimowym co roku gminy odnotowują więcej składanych wniosków o wsparcie. Niektóre z nich dotyczą także pokrycia kosztów ogrzania mieszkania lub domu czy zakupu odpowiednich ubrań, butów.
Specjalne świadczenia celowe są przyznawane z podobnych powodów, co powyższe, z tą różnicą, że te drugie przyznawane są w sytuacji przekroczenia progów dochodowych. Było to jednym z rozwiązań stosowanych przy zamrożonym w ostatnich latach kryterium dochodowym. Gminy stosowały takie wyjście szczególnie do rodzin i osób, które nieznacznie przekraczały granicę kryterium.
Zobacz serwis: Rozwody