Komu przysługuje zasiłek stały?
Jednym ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej jest zasiłek stały. Przysługuje on zarówno osobie samotnej, jak i osobie w rodzinie. Warunkiem jest tu niezdolność do pracy: całkowita lub z powodu wieku oraz spełnianie kryterium dochodowego. Od 1 października 2018 r. obowiązują nowe kwoty kryteriów dochodowych. Dla osoby samotnie gospodarującej wynosi ono 701 zł, a dla osoby w rodzinie – 528 zł.
Ile wynosi zasiłek stały?
Kwota zasiłku to różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby gospodarującej lub na osoby w rodzinie. Ponadto, w przypadku osób samotnie gospodarujących kwota zasiłku nie może być wyższa 645 zł.
Minimalna kwota zasiłku obowiązująca zarówno w przypadku osób samotnych, jak i osób w rodzinie to 30 zł miesięcznie.
Jak obliczany jest dochód?
Organ weźmie tu pod uwagę sumę przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku bez względu na tytuł oraz źródło ich pozyskania (poza kilkoma wyjątkami wymienionymi w ustawie).
W przypadku utraty dochodu ważne będą dochody z miesiąca, w którym został złożony wniosek.
Kwota ta zostanie następnie pomniejszona o:
1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Kwoty zasiłku okresowego nie uwzględnia się przy ustalaniu uprawnienia oraz wysokości zasiłku stałego.
Pozostałe świadczenia i dochody, które nie będą wliczane przez organ wymienia art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Są nimi:
- jednorazowe pieniężne świadczenie socjalne;
- zasiłek celowy;
- pomoc materialna o charakterze socjalnym albo motywacyjnym, przyznawana na podstawie przepisów o systemie oświaty;
- wartość świadczenia w naturze;
- świadczenie przysługujące osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;
- świadczenie pieniężne i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych;
- świadczenie wychowawcze wypłacane na podstawie ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (potocznie nazywane 500 plus) oraz dodatek wychowawczy, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
- świadczenie pieniężne dla posiadaczy Karty Polaka osiedlających się w Rzeczypospolitej Polskiej;
- dochód z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.
„Podkreślić należy, że zawarte w art. 8 u.p.s regulacje dotyczące definicji dochodu i sposobu jego obliczania mają charakter norm ius cogens, a więc są normami bezwzględnie wiążącymi organ stosujący prawo. Nie mogą być interpretowane życzeniowo, w kontekście doświadczenia życiowego, czy przez pryzmat zasad współżycia społecznego. Brzmienie art. 8 u.p.s. jest jednoznaczne. Oznacza, że do dochodu osoby ubiegającej się o świadczenie z pomocy społecznej, jak również korzystającej z takiego świadczenia, należy zaliczyć wszystkie dochody poza tymi, które mocą wyraźnego postanowienia ustawy zostały wyłączone. Zaznaczyć w tym miejscu należy, że art. 8 ust. 4 u.p.s. stanowi zamknięty katalog i określa wyjątki od zasady ustalania dochodu zamieszczonej w art. 8 ust. 3 ustawy, co oznacza, że katalog tych wyjątków nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Tym samym wszystkie przychody – poza wyrażonymi w art. 8 ust. 4 u.p.s. – wlicza się do dochodu” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 2018 r., sygn.. akt I OSK 2238/17).
Co z działalnością rolniczą oraz pozarolniczą? Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 308 zł (to stawka obowiązująca od 1 października 2018 r.).
Za dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób fizycznych przyjmuje się przychód z tej działalności pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym określonym w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych i składkami na ubezpieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, związane z prowadzeniem tej działalności oraz odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia społeczne niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów, określonymi w odrębnych przepisach. Dochód ustala się tu, dzieląc kwotę dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym złożonym za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w których podatnik prowadził działalność. Jeżeli zaś podatnik nie prowadził działalności, za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.
W przypadku dochodu z pozarolniczej działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.
Dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z ha przeliczeniowych oraz z innych źródeł sumuje się.
Kiedy zasiłek stały nie przysługuje?
Zasiłek stały nie przysługuje w przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna.
Świadczenie nie zostanie również przyznane osobie odbywającej karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osób odbywających karę w systemie dozoru elektronicznego.
Wniosek o zasiłek stały
Przykładowy formularz wniosku znajdziemy w rządowym portalu Emp@tia >>>. Istnieje możliwość złożenia wniosku również w formie elektronicznej. O zasiłek stały ubiegamy się w jednostce właściwej ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Decyzję o przyznaniu zasiłku stałego organ wyda po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2018 r. poz. 1508 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1358)
Polecamy serwis: Pomoc społeczna