Konieczność sprawdzenia czy mają zastosowanie przepisy o koordynacji zachodzi zarówno wtedy, gdy wyjazd następuje w momencie składania wniosku, jak i już w czasie pobierania świadczenia.
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego
Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają zastosowanie, gdy rodzic przebywa na terenie jednego z państw Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz do Konfederacji Szwajcarskiej. W praktyce są więc to następujące państwa:
Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.
Przepisy o koordynacji nie mają zastosowania w przypadku wyjazdu lub pobytu turystycznego, leczniczego lub związanego z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Gdy składamy wniosek
Jeżeli jedno z rodziców przebywa za granicą w momencie składania wniosku np. o zasiłek rodzinny, wówczas organ właściwy (np. gmina) przekazuje wniosek wraz z dokumentami marszałkowi województwa. Marszałek powinien ustalić czy w danej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego poprzez wydanie decyzji.
Zobacz również serwis: Pomoc społeczna
W okresie pobierania świadczeń
W przypadku, gdy wyjazd rodzica nastąpił już po wydaniu decyzji przyznającej świadczenia, właściwy organ po powzięciu informacji o takim wyjeździe powinien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia charakteru takiego wyjazdu.
Jeżeli w wyniku takiego postępowania okaże się, że wyjazd ma charakter na przykład turystyczny, wówczas postępowanie wyjaśniające ulega umorzeniu. W przeciwnym razie organ występuje do marszałka województwa o wydanie decyzji czy w danej sprawie występuje koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego.
Decyzja marszałka województwa
Aby marszałek mógł stwierdzić czy w danej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, powinien zapoznać się z konkretną sprawą. Wraz z wnioskiem gmina lub ośrodek pomocy społecznej powinien zatem przekazać informacje dotyczące miejsca zamieszkania rodzica za granicą oraz dane jego pracodawcy.
Jeżeli marszałek województwa nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas właściwe organy mają obowiązek dalszego wypłacania świadczeń.
Podobnie w sytuacji, gdy marszałek województwa ustali, że w danej sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub pomimo ich występowania właściwe jest jedynie ustawodawstwo polskie.
Gdy marszałek województwa stwierdzi, że mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy uchyla decyzję przyznającą świadczenia rodzinne od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń rodzinnych w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Zobacz również: Rodzice muszą zwrócić zasiłek rodzinny, gdy jedno z nich pracuje za granicą