Nakazanie opuszczenia lokalu jest możliwe, jeżeli zarzucone przestępstwo zostało popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej ze sprawcą. Ponadto, musi zachodzić uzasadniona obawa, że podejrzany (oskarżony) ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził. Źródłem takiej wiedzy mogą być nie tylko zeznania osoby pokrzywdzonej, ale również innych osób, np. funkcjonariuszy policji.
Orzeczenie nakazu opuszczenia lokalu przez sprawcę jest niezależne od zameldowania w lokalu, a nawet własności nieruchomości, istotne zaś jest faktyczne wspólne zamieszkiwanie.
Nakaz opuszczenia lokalu jako środek zapobiegawczy
W postępowaniu przygotowawczym ten środek zapobiegawczy prokurator stosuje się na wniosek Policji albo z urzędu. Jeżeli wobec oskarżonego, zatrzymanego na podstawie art. 244 § 1a lub 1b, zachodzą podstawy do zastosowania środka zapobiegawczego, Policja niezwłocznie, nie później niż przed upływem 24 godzin od chwili zatrzymania, ma obowiązek wystąpić z wnioskiem do prokuratora o zastosowanie tego środka zapobiegawczego; wniosek powinien być rozpoznany przed upływem 48 godzin od chwili zatrzymania oskarżonego.
Zobacz również serwis: Nieruchomości
Środek stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli nie ustały przesłanki jego stosowania sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, na wniosek prokuratora, może przedłużyć jego stosowanie na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące.
Wydając postanowienie o nakazie opuszczenia przez oskarżonego lokalu mieszkalnego można, na wniosek oskarżonego, wskazać mu miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe. Placówkami wskazanymi do umieszczenia oskarżonego nie mogą być placówki pobytu ofiar przemocy w rodzinie.
Zobacz również: Prawa i obowiązki małżonków
Zadaj pytanie: Forum
Ponadto, nakaz opuszczenia lokalu może być oprócz środka zapobiegawczego, zastosowany jako środek karny oraz środek probacyjny związany z warunkowym zawieszeniem wykonania kary.