Pies asystujący to odpowiednio wyszkolony i oznakowany pies służący pomocą osobie niepełnosprawnej, w szczególności osobom niewidomym, niedowidzącym lub niepełnosprawnym ruchowo. Zadaniem psa asystenta jest ułatwienie osobie niepełnosprawnej funkcjonowania w życiu publicznym. Psy są wyszkolone by np. gasić światło, podawać upuszczone przedmioty, otwierać drzwi, a nawet by pomagać w ubieraniu się.
Polskie prawo wskazuje na 4 rodzaje psów asystujących:
- pies przewodnik osoby niewidomej lub niedowidzącej – jest ,,oczyma’’ takiej osoby, pomaga jej w omijaniu przeszkód i bezpiecznym poruszaniu się.
- pies asystent osoby niepełnosprawnej ruchowo - najczęściej taki pies pomaga w podnoszeniu, podawaniu, otwieraniu i naciskaniu, czyli w czynnościach, które osobie poruszającej się na wózku sprawiają trudności lub są niemożliwe do wykonania;
- pies sygnalizujący osoby głuchej i niedosłyszącej - asystuje osobie głuchej lub niedosłyszącej przez zwracanie jej uwagi na określone dźwięki, a następnie doprowadza ją do źródła hałasu;
- pies sygnalizujący atak choroby – potrafi wyczuć nadchodzący atak choroby (np. atak serca lub padaczki) i ostrzec o tym właściciela lub osoby z jego otoczenia lub odpowiednio zareagować na atak choroby.
Gdzie można wejść z psem asystującym?
Ta kwestia została uregulowana w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 20a tej ustawy, osoba niepełnosprawna z psem asystującym ma wstęp i możliwość korzystania z:
- obiektów użyteczności publicznej, w szczególności: budynków i ich otoczenia przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej (urzędy), wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków przeznaczonych do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynków biurowych i socjalnych;
- parków narodowych i rezerwatów przyrody;
- plaż i kąpielisk.
Z psem asystującym wolno również także korzystać z komunikacji lądowej (pociągi, autobusy itp.), lotniczej, wodnej oraz z komunikacji publicznej.
Warto zwrócić uwagę na to, że wyliczenie z pkt. 1 ma charakter jedynie przykładowy. W tym wyliczeniu zabrakło obiektów sakralnych, co nie jest przypadkowe.
Co z kościołami?
Pominięcie kościołów i innych obiektów sakralnych nie oznacza, że wejście do tych obiektów jest zabronione. Kluczowym w tej sytuacji jest to by zapytać duchownego o zgodę na wejście do obiektu sakralnego.
W wielu przypadkach duchowny wyrazi zgodę na wejście do obiektu sakralnego osoby niepełnosprawnej ze swoim psem asystującym. Może zdarzyć się jednak tak, że padnie odpowiedź odmowna i nie będzie to niezgodne z prawem – może to wynikać z zakazem ingerencji w rytualny charakter zachowania w świątyni.
O czym należy pamiętać korzystając z pomocy psa-asystenta?
Osoba niepełnosprawna korzystająca z pomocy psa asystującego jest zobowiązana do spełnienia kilku warunków:
- wyposażenie psa w uprząż – pies powinien zostać wyposażony w specjalną uprząż z umieszczonym w widocznym miejscu napisem ,,Pies asystujący’;
- należy nosić przy sobie certyfikat potwierdzający status psa asystującego;
- należy nosić przy sobie ważną książeczkę sczepień weterynaryjnych – psa należy zaszczepić na wściekliznę w ciągu 30 dni od dnia ukończenia przez niego 3 miesiąca życia, a później co najmniej raz na rok.
Spełnianie tych warunków oznacza, że osoba niepełnosprawna w nieskrępowany sposób może korzystać z w/w miejsc.
Pies asystujący musi zostać wyposażony tylko w uprząż – nie ma obowiązku zakładania mu kagańca oraz prowadzania go na smyczy.
Osoba niepełnosprawna ponosi także pełną odpowiedzialność za szkody spowodowane przez swojego ,,asystenta’’.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2046 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie wydawania certyfikatów potwierdzających status psa asystującego (Dz.U. z 2010 r. nr. 64 poz. 399)