Jednym z punktów 70. posiedzenia Sejmu (25 czerwca 2014 r.) było drugie czytanie poselskiego projektu nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Projekt ustawy powstał na gruncie zaistniałego stanu faktycznego. Egzekucja wyroku, stwierdzającego zadłużenie obywatela doprowadziła bowiem do sytuacji skrajnej, w której komornik sądowy w ramach zajęcia komorniczego zabierał także przedmioty, takie jak wózek inwalidzki.
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Zakres przedmioty egzekucji komorniczej
Zakres przedmiotowy egzekucji komorniczej wyznacza art. 829 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Katalog dopuszczalnych przez prawo wyłączeń pochodzi z 1964 roku. Jest więc zupełnie niedostosowany do współczesnych realiów gospodarczych. Ustawodawca przewidział wyłączenia z egzekucji komorniczej z tzw. przyczyn humanitarnych i konieczności poszanowania minimum egzystencji dłużnika. Z tego tytułu nie można zająć:
- przedmiotów urządzenia domowego, pościeli, bielizny, ubrania codziennego, niezbędnego dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubrań niezbędnych do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
- zapasów żywności i opału niezbędnych dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
- jednej krowy lub dwóch kóz albo trzech owiec potrzebnych do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
- narzędzi i innych przedmiotów niezbędnych do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowców niezbędnych dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem pojazdów mechanicznych;
- u dłużnika pobierającego periodyczną stałą pracę – pieniędzy w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej pracy – pieniędzy niezbędnych dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
- przedmiotów niezbędne do nauki, papierów osobistych, odznaczeń i przedmiotów służących do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmiotów codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
- produktów leczniczych niezbędnych do funkcjonowania podmiotu leczniczego przez okres trzech miesięcy oraz wyrobów medycznych.
- sum i świadczeń w naturze na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych, sum przeznaczanych przez Skarb Państwa na specjalne cele (np. stypendia), praw niezbywalnych, a w pewnych częściach świadczeń z ubezpieczeń osobowych i odszkodowań i pomocy społecznej. Ponadto nie można zająć świadczeń alimentacyjnych, rodzinnych, pielęgnacyjnych, porodowych i przeznaczonych dla sierot zupełnych.
Przepis ma charakter po pierwsze anachroniczny, po drugie - nieprecyzyjny. Nie uwzględnia przedmiotów, które są niezbędne dłużnikowi lub członkowi jego rodziny ze względu na niepełnosprawność, czyli: wózków inwalidzkich, balkoników, łóżek szpitalnych sterowanych elektronicznie, ortez ortopedycznych, itp. Niejednokrotnie jest to sprzęt wysokiej jakości, wykonywany na indywidualne zamówienie o wysokiej wartości rynkowej. Dla osoby niepełnosprawnej/ jej rodziny są to rzeczy niezbędne w codziennej egzystencji.
Zajęcie sprzętu niepełnosprawnych
Projekt wprowadza do postępowania cywilnego m.in. przepisy uniemożliwiające egzekucję przedmiotów, które dla dłużnika lub członków jego rodziny są niezbędne ze względu na niepełnosprawność. Nowelizacja wyłącza więc tego typu sprzęt z katalogu przedmiotów, z których dopuszczalna jest egzekucja.
Polecamy serwis: Sprawy rodzinne
Przedmioty, które są niezbędne dłużnikowi lub członkowi jego rodziny ze względu na niepełnosprawność, nie będą podlegały egzekucji komorniczej.
Analogiczne ograniczenie obowiązuje w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie m.in.: przymusowego ściągania podatków, opłat, grzywien i kar pieniężnych. Zdaniem autorów projektu (m.in. posłów PO) potrzebne jest ujednolicenie przepisów regulujących postępowania – cywilne i administracyjne. Należy zniwelować różnice występujące w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. To na ich podstawie komornicy podejmują kolejne czynności. Nie ma bowiem obiektywnych powodów, dla których prywatni wierzyciele mają mieć większe uprawnienia egzekucyjne niż organy publiczne.
Projekt wpłynął do Sejmu 8 listopada 2013 r. jako inicjatywa ustawodawcza grupy posłów KP PO. 23 grudnia 2013 r. został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, 23 stycznia 2014 r. odbyło się pierwsze czytanie. Projekt trafił do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, która skierowała go do podkomisji stałej do spraw nowelizacji prawa cywilnego. 28 maja 2014 r. komisja przyjęła projekt z poprawkami o charakterze redakcyjnym.
Polecamy: Ważne zmiany w procedurze cywilnej
Źródło: Sejm
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm. ).