Osoba niepełnosprawna z 85 punktami złożyła wniosek w ZUS. Zmarła. Czy rodzina otrzyma świadczenie wspierające za okres sprawy w WZON?

Rodziny osób niepełnosprawnych szukają w sądach możliwości otrzymania pieniędzy ze świadczenia wspierającego, których nie zdążyła przed śmiercią otrzymać zmarła osoba niepełnosprawna.

Proces otrzymania świadczenia wspierającego jest tak długi, że jest ono wypłacane wstecznie. Jeżeli w czasie przyznawania świadczenia osoba niepełnosprawna umrze, pieniądze przypadają, chyba że udało się złożyć dokumenty w ZUS.

Świadczenie wspierające przyznane i wypłacone, trzeba oddać świadczenie pielęgnacyjne

Procedura przyznania świadczenia wspierającego jest dwuetapowa:

Etap 1) Wniosek do WZON i decyzja WZON (poziom potrzeby wsparcia w punktach)

Etap 2) wniosek do ZUS i decyzja ZUS.

Z przykładu wynika, że po przyznaniu świadczenia wspierającego przez ZUS wypłata sięga na przykład 12 miesięcy wstecz. To są kwoty rzędu 30 000 – 45 000 zł. Wiążę się też z tym obowiązek oddania świadczenia pielęgnacyjnego.

Przykład

Świadczenie wspierające nieprzyznane i niewypłacone, można zatrzymać świadczenie pielęgnacyjne

Pieniądze ze świadczenia wspierającego przepadają, jeżeli osoba niepełnosprawna zmarła przed złożeniem wniosku w ZUS. Czyli nawet jeżeli została wydana decyzja przez WZON, ale nie został złożony wniosek w ZUS, to pieniądze przepadają. Ale opiekun zachowuje świadczenie pielęgnacyjne.

Rodziny osób zmarłych idą do sądów. Na razie WSA i NSA

Rodziny zmarłych osób niepełnosprawnych próbowały sobie radzić z tą sytuacją. Czują się pokrzywdzone tym, że najpierw państwo skrzywdziło osobę niepełnosprawną przewlekłością przy przyznawaniu świadczenia wspierającego, a następnie to samo państwo nie zamierza ponieść konsekwencji sytuacji, które spowodowało.

Pomysłem rodzin osób niepełnosprawnych była instytucja bezczynności – złożyć wniosek w sądzie i sąd zmusi WZON do szybszego wydania decyzji. Zobaczmy jak wyglądała taka próba. Przykładem jest postanowienie WSA w Olsztynie z 21 listopada 2024 r. (sygn. akt II SAB/Ol 130/24).

Stan faktyczny jest taki:

1) 26 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna złożyła do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Warmińsko-Mazurskim wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Wniosek poprawnie zawierał:

a) kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem i

b) kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

2) Początek września 2024 r. - osoba niepełnosprawna zmarła.

3) Połowa października 2024 r. - organ umorzył postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.

W dniu 1 października 2024 r. córka osoby niepełnosprawnej wniosła skargę na bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, żądając wypłaty należnego świadczenia wspierającego za okres od 26 stycznia 2024 r. do 1 września 2024 r. w wysokości 31.604,50 zł. Sąd oczywiście odmówił zajęcia się sprawą – jedyną osobą, która miała legitymację procesową do popędzenia urzędu, który nie wydał decyzji była osoba niepełnosprawna. Osoba ta zmarła więc sprawa w sądzie nie mogła się znaleźć po jej śmierci. Śmierć nastąpiła 1 września 2024 r. a córka zmarłej skierowała sprawę do sądu 1 października, a więc miesiąc później.

ZUS o śmierci w czasie procedury przyznawania świadczenia wspierającego

Prawo do świadczenia wspierającego ustaje wraz ze śmiercią osoby uprawnionej.

W przypadku jej śmierci przed przyznaniem świadczenia wspierającego, rodzina może złożyć wniosek w ZUS o wypłatę niezrealizowanego świadczenia, o ile była:

1) korzystna decyzja WZON (wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności), w której ilość punktów ustalono na poziomie uprawniającym do przyznania świadczenia,

2) wniosek do ZUS-u o świadczenie wspierające po tym, jak decyzja WZON-u stała się ostateczna,

Osoby uprawnione muszą w tej sprawie złożyć stosowny wniosek (formularz SWN-INF).