Zmiany w systemie wspierania osób niepełnosprawnych w imieniu rządu zapowiada wiceminister rodziny, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.
Wiceminister Ł. Krasoń: Rząd zapowiada zmiany. Co zamiast 60 świadczeń?
Świadczenie wspierające 2025 r.
Pierwsza zmiana jest już wprowadzana i nie jest legislacyjna. Dotyczy usprawnienia działań związanych ze świadczeniem wspierających. Budżet Polski na 2025 r. przewiduje pieniądze na zatrudnienie prawie 175 dodatkowych pracowników do obsługi administracyjnej wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Rząd liczy, że poprawi to sprawność w wydawaniu decyzji przez WZON o poziomie potrzeby wsparcia. Jaki jest termin załatwienia wniosku przez WZON? Decyduje o tym art. 6b4 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Stanowi, że wnioski o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia rozpatrywane są w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia wpływu do wojewódzkiego zespołu.
Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce
Jaka jest praktyka co do świadczenia wspierającego?
Listopad-grudzień 2024 r. przeciętna liczba składanych wniosków tygodniowo wynosiła około 7700, a liczba decyzji wydawanych tygodniowo w tym okresie wynosiła 6500 tygodniowo. Na początku grudnia 2024 r. w całej Polsce złożono 16 000 wniosków, wydano 15 000 decyzji. Niestety nie oznacza to, że wnioski są rozpatrywane bieżąco – wciąż są zaległości. Na początku 2024 r. bowiem składano po 80 000 nowych wniosków miesięcznie.
O problemach związanych z zaległościami z 2024 r. mówił Łukasza Krasoń. Już są rejony Polski, gdzie czas oczekiwania od złożenia wniosku do wydania decyzji wynosi już poniżej trzech miesięcy. Trzeba pamiętać, że wszystkich wniosków złożono ponad 500 000. Do tej pory wnioski o świadczenie złożyło około pół miliona osób, połowa z nich została już rozpatrzona, ten proces znacząco przyspiesza. Świadczenie pobiera już ponad 70 tys. osób.
Drugi dodatek dopełniający
W 2024 r. Łukasza Krasoń zapowiadał wprowadzenie drugiego dodatku dopełniającego. Przypomnijmy, że pierwszy dodatek dopełniający wiąże się z rentą socjalną – przepisy o tym dodatku już obowiązują, ale Sejm przesunął ich wprowadzenie w życie na maj 2025 r.. Drugi dodatek dotyczyć ma renty z tytułu niezdolności do pracy. Łukasza Krasoń poinformował, że w XI 2024 r. złożył wniosek o:
„Wpis do wykazu prac legislacyjnych rządu projektu poszerzającego grupy pobierające dodatek dopełniający o osoby całkowicie niezdolne do samodzielnej egzystencji, które są uprawnione do innych rent niż renta socjalna.”
Odbywają się analizy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak zawsze problemem są pieniądze.
60 świadczeń dla osób niepełnosprawnych – co z nimi zrobić?
Mamy dziś blisko sześćdziesiąt świadczeń kierowanych do osób z niepełnosprawnościami - pieniężnych, niepieniężnych, różnych upustów. To jest bardzo duża liczba, a środki, które idą na ten cel to blisko sześćdziesiąt miliardów złotych. Mamy też pięć systemów orzekania. To trzeba uporządkować. Z wypowiedzi ministra Krasonia wynika, że pierwszy krok to nowy system orzekania.
Kończą się prace przygotowawcze w sprawie projektu, którego celem będzie nowy, lepszy system orzekania o niepełnosprawności w Polsce. Np. około 200 000 000.00 złotych z Unii Europejskiej rząd przekaże na prace analityczne i przygotowanie nowego systemu EKSMOoN, czyli głównego teleinformatycznego systemu monitoringu orzekania o niepełnosprawności. W ciągu najbliższych dwóch, trzech lat ten system zostanie kompletnie przebudowany.
Jaki harmonogram? Do pierwszej połowy 2028 r, ale ta główna część dotycząca nowego systemu - wedle planów – ma powstać do połowy 2027 r, czyli jeszcze przed planowanymi wyborami parlamentarnymi.
Źródła informacji: wywiad Wiceministra Ł. Krasoń (poprowadziła Karolina Kropiwiec (PAP), RPO, własne