Luka w MOPS, ZUS, świadczeniu pielęgnacyjnym, świadczeniu wspierającym. Kiedy nowelizacja przepisów?

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Luka w MOPS, ZUS, świadczeniu pielęgnacyjnym, świadczeniu wspierającym. Kiedy nowelizacja przepisów? / Shutterstock

Luka polega na tym, że po decyzjach MOPS opiekunowie osób niepełnosprawnych tracą ubezpieczenie zdrowotne w NFZ (np. za pół roku wstecz). Powinien je przyznać ZUS za taki sam okres, ale nie może bo zakazują mu tego przepisy wprowadzone przez stosunkowo nową ustawę o świadczeniu wspierającym.

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

1) Osoba niepełnosprawna - w sierpniu 2024 r. złożyła wniosek o świadczenie wspierające i otrzymała je z mocą wsteczną (to legalne) od lutego 2024 r.

2) Opiekun - symetrycznie do nabycia prawa do świadczenia wspierającego przez osobę niepełnosprawną - traci z mocą wstecz prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Musi oddać świadczenie pielęgnacyjne za okres luty - sierpień 2024 r. MOPS zabiera też ubezpieczenie zdrowotne za ten okres. Luka w przepisach polega na tym, że ZUS nie może zrekompensować utraty ubezpieczenia NFZ od lutego 2024 r. (z mocą wsteczną) a dopiero od sierpnia 2024 r. Dlaczego od sierpnia 2024 r.? Bo wtedy ZUS otrzymał wniosek o ubezpieczenie NFZ - wniosek nie może być rozpatrzony z mocą wsteczną. I na tym polega luka w przepisach. Można odebrać wstecznie świadczenie pielęgnacyjne dając rekompensatę w postaci świadczenie wspierającego. Ale takiego mechanizmu nie ma dla ubezpieczenia zdrowotnego

W naszym przykładzie, jeżeli opiekun korzystał z ubezpieczenia zdrowotnego w okresie luty-sierpień 2024 r., to ma kłopoty.

Ubezpieczenie w 2024 r. i 2025 r. w NFZ opiekuna osoby niepełnosprawnej a świadczenie pielęgnacyjne a świadczenie wspierające dla osoby niepełnosprawnej

Otrzymywanie świadczenia pielęgnacyjnego wiąże się z nabyciem ubezpieczenia zdrowotnego. Opłaca je MOPS (ściślej gmina). Jeżeli opiekun odda świadczenie pielęgnacyjne od lutego 2024 r., to MOPS cofa ubezpieczenie zdrowotne od lutego 2024 r. Za ten okres opiekun nie był ubezpieczony. Rodzi to kłopoty z sytuacjami, kiedy korzystał w tym okresie z ubezpieczenia.

Po co i kiedy zwraca się świadczenie pielęgnacyjne? Taka sytuacja występuje przy staraniach o świadczenie wspierające. Przez okres potrzebny do nabycia prawa do świadczenia wspierającego można pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Jeżeli osoba niepełnosprawna wybierze świadczenie wspierające, to opiekun zwraca świadczenie pielęgnacyjne.

Przykład

Opiekun osoby niepełnosprawnej zwrócił świadczenie pielęgnacyjne za 8 miesięcy (styczeń – sierpień 2024 r.) bo osoba niepełnosprawna wybrała świadczenie wspierające w sierpniu 2024 r. MOPS za okres styczeń – sierpień 2024 r. cofnął ubezpieczenie zdrowotne. ZUS nie może tego ubezpieczenia przyznać. Może to zrobić najwcześniej w okresie po sierpniu 2024 r. W okresie styczeń - sierpień 2024 r. opiekun osoby niepełnosprawnej w rejestrach NFZ figuruje jako osoba nieubezpieczona. Powoduje to problemy w przypadku korzystania w tym okresie z ubezpieczenia NFZ.

Przykład wynika z tego przepisu:

Art. 73 pkt 10c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) stanowi, że obowiązek ubezpieczenia powstaje od dnia określonego we wniosku, jako dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Podsumujmy w przykładzie kłopoty ze świadczeniem pielęgnacyjnym (dla opiekuna) i świadczeniem wspierającym (także kłopoty dla opiekuna)

Przykład

styczeń 2024 r. to wniosek o ustalenie poziomu wsparcia - adresat wniosku WZON

wrzesień 2024 r. to wniosek o świadczenie wspierające - adresat wniosku ZUS

grudzień 2024 r. to wniosek o objęcie opiekuna ubezpieczeniem zdrowotnym - ubezpieczenie przysługuje od grudnia 2024 r. a nie od stycznia 2024 r. (pomimo, że świadczenie wspierające jest wypłacane od stycznia 2024 r.)

Problem 1. Dlaczego osoba niepełnosprawna złożył wniosek we wrześniu a otrzymała świadczenie wspierające od stycznia? To wynika z tego przepisu:

Mamy art. 26 ustawy o świadczeniu wspierającym

Ważne

Art. 26. 1. Prawo do świadczenia wspierającego ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

2. Jeżeli w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, zostanie złożony wniosek, prawo do świadczenia wspierającego ustala się od miesiąca, w którym złożono wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.

Problem 2. Dlaczego osoba opiekująca się osobą niepełnosprawną ze świadczeniem wspierającym ma mieć ubezpieczenie zdrowotne?

To wynika z art. 66 ust. 1 pkt 28d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.). Przepis wprowadza obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, któremu podlegają osoby niepodejmujące zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielenia wsparcia osobie pobierającej świadczenie wspierające.

Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce

Prawo
Dodatkowe pieniądze z ZUS dla bliskich zmarłego: kilkukrotność, a nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł [i to nawet, jeżeli zmarły nie miał ustalonego prawa do tego świadczenia]
11 lut 2025

Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego br. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

1000 zł zwrotu z podatków dla wszystkich samodzielnie wychowujących dzieci w 2025 r. Im szybciej złożysz PIT, tym szybciej gotówka trafi na Twoje konto
11 lut 2025

1000 zł zwrotu z podatków dla wszystkich samodzielnie wychowujących dzieci w 2025 r. Im szybciej złożysz PIT, tym szybciej gotówka trafi na Twoje konto. Komu przysługuje ulga? Jakie są limity dochodu? Co należy złożyć, by uzyskać ulgę?

W MOPR zwolnienia grupowe 100 pracowników opieki socjalnej. W MOPS I MOPR nie są bezpieczni przed zwolnieniami
10 lut 2025

Zwolnienia grupowe to nie tylko firmy przemysłowe uciekające od wysokich kosztów prowadzenia działalności w Polsce (prąd, pensja minimalna). Okazało się, że zwolnienie grupowe obejmą w Polsce 100 pracowników MOPR.

WIBOR i stopa referencyjna w umowach kredytu konsumenckiego. Polemika prawnika z ekonomistą
10 lut 2025

W artykule „Zamiast WIBOR-u w umowie kredytu konsumenckiego - stopa referencyjna NBP. Czy to legalne?” opublikowanym 30 stycznia 2025 r. na portalu Infor.pl pan Krzysztof Szymański, ekonomista, wyraża szereg wątpliwości co do wskaźników referencyjnych stosowanych w umowach kredytu ze zmiennym oprocentowaniem. Co ciekawe, mimo że autor czyni to z perspektywy ekonomisty, formułuje poglądy dotyczące legalności działań kredytodawców, które to zagadnienia należą do sfery prawa, nie ekonomii. Stąd powstała potrzeba, aby podniesione przez niego zastrzeżenia zostały przeanalizowane również z perspektywy prawnika.

Dla kogo dodatek szkolny w 2025 r. i w 2026 r.
10 lut 2025

Dla kogo dodatek szkolny w 2025 r. i w 2026 r. Ile wynosi dodatek szkolny? Kiedy należy złożyć wniosek o dodatek szkolny? Jakie warunki trzeba spełniać by uzyskać dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego?

347 zł miesięcznie dofinansowania do opłat za żłobek lub przedszkole. Wnioski można składać od 1 marca 2025 r.
10 lut 2025

Od 1 marca 2025 r. rodzice mogą składać wnioski o dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku lub przedszkolu. Wsparcie może wynieść 347 zł miesięcznie.

Siła wyższa 2025 r.: od kiedy, dla kogo, ile płatne, jak uzasadnić wniosek
10 lut 2025

Siła wyższa 2025 r. Od kiedy? Kto może wystąpić o zwolnienie z powodu działania siły wyższej? Ile jest płatne zwolnienie z powodu działania siły wyższej? Jak uzasadnić wniosek o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej?

Nowy Kodeks Dobrych Praktyk Nadzoru Właścicielskiego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa. Co się zmieni w zarządzaniu mieniem państwowym?
10 lut 2025

Nadzór nad aktywami publicznymi stanowi przedmiot sporu politycznego od wielu lat. Niedawno zakończone audyty w spółkach Skarbu Państwa wykazały kilkunastomiliardowe straty. Pozostawiając dyskusje nad tymi wynikami politykom, w tym artykule chcielibyśmy omówić materiał będący próbą unormowania reguł nadzoru właścicielskiego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa. Ministerstwo Aktywów Państwowych w ostatnich tygodniach przygotowało kompleksowy dokument regulujący te zasady. Celem zaktualizowanego dokumentu jest ustanowienie nowoczesnych standardów zarządzania spółkami Skarbu Państwa i poprawa efektywności zarządzania mieniem państwowym. Aktualnie trwają konsultacje publiczne Nowego Kodeksu; Ministerstwo poinformowało o napłynięciu ponad 180 stron uwag od kilkudziesięciu spółek oraz osób fizycznych.
Jednocześnie w Ministerstwie Aktywów Państwowych rozpoczęto prace nad nowelizacją ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Ministerstwo liczy, że ustanowienie nowych zasad ładu korporacyjnego w spółkach Skarbu Państwa przyczyni się do ustanowienia najwyższych standardów operacyjnych i etycznych i pomoże wykluczyć nieuczciwe praktyki rynkowe i zidentyfikowane nieprawidłowości.

Podwyżki w wojsku. MON zwiększy uposażenie zasadnicze żołnierzy zawodowych
10 lut 2025

Uposażenie zasadnicze żołnierzy zawodowych będzie wyższe. Nowe stawki będą stosowane do ustalania uposażenia od 1 stycznia 2025 r. Podwyżka stawek wyniesie od około 5 proc. do około 7 proc. MON pracuje nad nowym rozporządzeniem.

Słuszne blokowanie nielegalnych treści w internecie, czy zagrożenie wolności słowa? Nowelizacja ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną
10 lut 2025

Polska stoi przed wyzwaniem implementowania do krajowego porządku prawnego Aktu o usługach cyfrowych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz niektórych innych ustaw został opublikowany niemal rok temu. Ale na początku 2025 r. pojawiła się nowa propozycja wprowadzenia regulacji dotyczących blokowania treści w Internecie przed dedykowany do nadzoru Urząd. Obecnie toczą się intensywne dyskusje na temat propozycji nowych przepisów, które mogłyby umożliwić blokowanie określonych nielegalnych treści przez Prezesa UKE. Zdania są podzielone, w szczególności niektórzy eksperci zwracają uwagę na szanse i zagrożenia związane z takim rozwiązaniem, podkreślając konieczność przejrzystości i poszanowania wolności słowa.

pokaż więcej
Proszę czekać...