Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, z jakiego rodzaju form wsparcia mogą korzystać. Oto najważniejsze prawa i świadczenia oraz aktualne na 2025 rok kwoty!
- Czym jest umiarkowany stopień niepełnosprawności?
- Uprawnienia w pracy i dofinansowanie z PFRON
- Turnus rehabilitacyjny z dofinansowaniem PFRON
- Co z MOPS dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?
- Karta parkingowa
Czym jest umiarkowany stopień niepełnosprawności?
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych określa trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczamy zaś osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Niepełnosprawność według tej ustawy to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy.
Szczegóły dotyczące kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z rozporządzeniem orzeczenia wydają powiatowe lub miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. W takim orzeczeniu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole niepełnosprawności oraz określone wskazania. Stopień niepełnosprawności osoby zainteresowanej orzeka się na czas określony lub na stałe. Jeżeli osoba zainteresowana nie zgadza się z orzeczeniem, to może wnieść odwołanie do wojewódzkiego zespołu, za pośrednictwem powiatowego zespołu, który je wydał. Odwołanie wnosi się terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. PZON obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy do wojewódzkiego zespołu, w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. Jeżeli powiatowy zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie.
Poniżej prezentujemy przykładowe uprawnienia i świadczenia, przysługujące osobom, legitymującym się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Uprawnienia w pracy i dofinansowanie z PFRON
Nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zwiększyła miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością, które Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wypłaca określonym pracodawcom.
Aktualnie dofinansowanie dla całego etatu wynosi 1 550 zł dla pracowników z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Dla osób z orzeczonymi chorobami psychicznymi, upośledzeniem umysłowym, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją oraz niewidomych, kwota ta - w przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - ulega zwiększeniu o 1 035 zł (czyli do 2585 zł). Wnioski z nowymi kwotami pracodawcy mogą składać od 2 stycznia 2025 r., z możliwością korygowania dokumentów za okresy od lipca 2024 r.
Pamiętajmy, iż w przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Takie osoby mają też prawo do dodatkowych 10 dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego. Osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma również prawo do określnego zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.
Turnus rehabilitacyjny z dofinansowaniem PFRON
Celem turnusów rehabilitacyjnych jest pomoc osobom niepełnosprawnym w samodzielnym działaniu i kontaktach z otoczeniem. Dofinansowanie z PFRON dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wynosi 27% przeciętnego wynagrodzenia (w styczniu i lutym 2025 r. przeciętne wynagrodzenie wynosi 8 161,62 zł brutto). Aktualna kwota dofinansowania w takim przypadku to 2 203,00 zł. Przy przekroczeniu określonych progów dochodowych dofinansowanie ulegnie zmniejszeniu. Na stronie internetowej PFRON można znaleźć szczegółowe informacje.
Co z MOPS dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?
Do najważniejszych świadczeń, o jakie można ubiegać się w ośrodkach pomocy społecznej należą: zasiłek stały, zasiłek okresowy oraz zasiłek pielęgnacyjny.
Zasiłek stały można przyznać osobom, które są niezdolne do pracy z powodu wieku albo całkowicie niezdolne do pracy. Chodzi tu o całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują wyższe kryteria dochodowe: 1010 zł dla osoby samotnej i 823 zł dla osoby w rodzinie. Wzrosła również maksymalna wysokość zasiłku, aktualnie wynosi 1229 zł. Zasiłek nie przysługuje m.in. osobom uprawnionym do renty socjalnej.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
- rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
W celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji gminy też przyznają zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł miesięcznie). Osobie legitymującej się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności można przyznać zasiłek pielęgnacyjny, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia.
Karta parkingowa
Kartę parkingową wydaje się m.in. osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Wskazanie dotyczące spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek do uzyskania karty parkingowej zawiera orzeczenie powiatowego zespołu, przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 44; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1961);
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 857);
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 323; ost. zm. Dz.U. z 2024 r., poz. 858);
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 1572; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1572);
Rozporządzenie Rady Ministrów z z dnia 12 lipca 2024 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r., poz. 1044).
Polecamy: Komplet Podatki 2025