Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, zasiłek stały z pomocy społecznej nie może objąć okresu przed złożeniem wniosku o to świadczenie. Sąd przypomniał też o ważnej zasadzie, dotyczącej osoby z niepełnosprawnością, która ubiegając się o zasiłek, nie posiada jeszcze wymaganego orzeczenia.
- Ważna data złożenia wniosku o przyznanie zasiłku stałego
- NSA: Nie można domagać się zasiłku stałego z mocą wsteczną
- Zasiłek stały i okresowy dla osoby z niepełnosprawnością
Ważna data złożenia wniosku o przyznanie zasiłku stałego
Spawa dotyczyła kobiety, która chciała uzyskać zasiłek z mocą wsteczną, od daty ustalenia umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wymagany stopień niepełnosprawności został ustalony w 2018 r., a wniosek o zasiłek stały złożono w roku 2021. Wójt przyznał zasiłek właśnie od dnia złożenia wniosku. Z tą decyzją zgodził się zarówno organ odwoławczy, jak i sąd I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie stwierdził, iż fakt spełnienia od określonej daty przesłanek przyznania zasiłku stałego, nie przesądza jeszcze o konieczności przyznania tego zasiłku od tej daty. Przepisy wiążą bowiem powstanie ekspektatywy prawa do świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej z datą złożenia wniosku o przyznanie tego zasiłku.
NSA: Nie można domagać się zasiłku stałego z mocą wsteczną
W podobny sposób uzasadnił swoje rozstrzygnięcie Naczelny Sąd Administracyjny, który przypomniał o art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z tym przepisem świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją.
„Wyjątek od generalnej zasady, wyrażonej w art. 106 ust. 3 u.p.s., dotyczącej daty początkowej przyznania zasiłku stałego, został natomiast określony w ust. 7 i nast. tego artykułu i odnosi się do ściśle wskazanej sytuacji, w której wnioskodawca, składając wniosek o przyznanie zasiłku stałego, nie posiada jeszcze stosownego orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy, czy orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Wówczas, jak wynika z treści przytoczonych wyżej przepisów, złożenie takiego wniosku wszczyna postępowanie w przedmiocie przyznania zasiłku stałego, a następnie - po spełnieniu określonych warunków - postępowanie takie zawiesza się do czasu dostarczenia ww. orzeczenia. Jeżeli natomiast orzeczenie zostanie dostarczone w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania, organ po podjęciu postępowania, wydaje decyzję o ustaleniu prawa do zasiłku stałego, począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o przyznanie tego świadczenia” – podkreślił NSA w wyroku z 18 października 2024 r., (sygn. I OSK 2259/22).
NSA stwierdził zatem, iż w przedstawionych okolicznościach skarżąca nie mogła skutecznie domagać się przyznania zasiłku stałego z mocą wsteczną, „za czas przeszły” , nawet gdyby wtedy spełniała przesłanki do przyznania tego świadczenia.
Zasiłek stały i okresowy dla osoby z niepełnosprawnością
Na zasiłek stały mogą liczyć osoby niezdolne do pracy z powodu wieku albo całkowicie niezdolne do pracy. Wysokość tego świadczenia uzależniona jest od dochodów osoby wnioskującej oraz aktualnych kwot kryteriów dochodowych. Do uzyskania zasiłku stałego wymagane jest zatem odpowiednie orzeczenie: o całkowitej niezdolności do pracy albo orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Co w sytuacji, gdy osoba niepełnosprawna nie posiada jeszcze takiego orzeczenia i nie ma innych środków do życia? Ośrodki pomocy społecznej informują, iż w takiej sytuacji można złożyć wniosek o przyznanie zasiłku stałego, dołączając do niego potwierdzenie złożenia dokumentów w PZON. Po wszczęciu postępowania i przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego organ gminy zawiesi postępowanie do czasu dostarczenia orzeczenia o niepełnosprawności. W okresie oczekiwania na wydanie orzeczenia można otrzymywać zasiłek okresowy. W ciągu 60 dni od otrzymania orzeczenia trzeba złożyć je w ośrodku pomocy społecznej, aby zasiłek stały został przyznany od miesiąca złożenia wniosku. Przy ustalaniu wysokości zasiłku stałego MOPS uwzględni kwoty wypłaconego wcześniej zasiłku okresowego.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 1283; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1572)
Polecamy: VAT w gminach PDF (wersja elektroniczna)