Świadczenia wspierające. 32 obszary codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej [rozporządzenie]

opracował tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Świadczenia wspierające. W 2025 r. kluczowe 32 obszary codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej [rozporządzenie] / ShutterStock

W 2025 r. jedyna zmiana w świadczeniu wspierającym to jego waloryzacja w ślad za podwyżką renty socjalnej w marcu 2025 r. Mamy 5 na nowo wycenionych poziomów świadczenia wspierającego od marca 2025 r. 1141,02 zł, 1503,416 zł, 2255,12 zł, 3382.69 zł, 4134.39 zł. Nie ma zmian co do 32 obszarów codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej.

Przyznanie świadczenia wspierającego – 32 obszary codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej [rozporządzenie, test 32 czynności]

To podstawa do przyznania świadczenia wspierającego.

32 obszary codziennego funkcjonowania

Potrzebę wsparcia ustala się przez ocenę w następujących czynnościach związanych z obszarami codziennego funkcjonowania:

1) zmiana pozycji ciała – polegająca na zdolności do dokonywania dowolnej zmiany pozycji swojego ciała w przestrzeni, w tym zdolności do przyjmowania i powrotu do pozycji stojącej, siedzącej lub leżącej oraz przyjmowania, i powrotu do spoczynkowej pozycji ciała;

2) poruszanie się w znanym środowisku – polegające na zdolności do chodzenia i poruszania się w obrębie mieszkania lub domu, z uwzględnieniem wchodzenia i schodzenia ze schodów, docierania do wszystkich pomieszczeń w zamieszkiwanym mieszkaniu lub domu oraz poruszania się w bezpośrednim otoczeniu mieszkania lub domu; 

3) poruszanie się w nieznanym środowisku – polegające na zdolności do poruszania się w mieszkaniu lub domu innej osoby, budynkach użyteczności publicznej i na zewnątrz tych budynków oraz zdolności do pokonywania barier architektonicznych i omijania przeszkód zlokalizowanych w nieznanym jej środowisku;

4) sięganie, chwytanie i manipulowanie przedmiotami użytkowymi – polegające na zdolności do precyzyjnego używania ręki, w tym do chwytania, manipulowania, wypuszczania i odstawiania przedmiotów na miejsce w domu i poza nim, wykonywania precyzyjnych ruchów palcami rąk oraz zdolności do omijania przeszkód podczas wykonywania tych czynności;

5) przemieszczanie się środkami transportu – polegające na zdolności do przemieszczania się różnymi środkami transportu jako pasażer podczas przejazdu samochodem oraz korzystania ze środków transportu publicznego, w szczególności takich jak taksówka, autobus, pociąg, samolot, w tym również podczas dużego natężenia ruchu;

6) klasyfikacja docierających bodźców – polegająca na zdolności do rozumienia znaczenia bodźców, komunikatów oraz informacji docierających do osoby zainteresowanej różnymi kanałami komunikacji, na przykład przez przekaz mówiony, pisany lub gesty, zdolności do identyfikacji źródła docierającego bodźca oraz oceny bodźca pod względem jego bezpieczeństwa dla tej osoby;

7) przekazywanie informacji innym osobom – polegające na zdolności do logicznego, zwięzłego i zrozumiałego przekazania innym osobom posiadanych informacji za pomocą dowolnego kanału komunikacji, w szczególności przez mowę, gesty lub pismo, w tym również informacji dotyczących własnych potrzeb, dolegliwości lub samopoczucia;

8) prowadzenie rozmowy – polegające na zdolności do inicjowania, kontynuowania i zakończenia rozmowy lub wymiany informacji z jedną osobą oraz z więcej niż jedną osobą, w tym zdolności do wprowadzania nowych tematów i poglądów lub nawiązywania do tematów poruszanych przez innych, za pomocą powszechnie obowiązującego w społeczeństwie sposobu komunikacji;

9) opanowanie nowej umiejętności praktycznej – polegające na zdolności do opanowania, podjęcia i przeprowadzenia do końca nieposiadanej wcześniej, nowej umiejętności praktycznej, związanej z codziennym funkcjonowaniem lub opanowania nowego zachowania;

10) koncentrowanie się na czynności – polegające na zdolności do celowego skupienia uwagi na wykonywaniu określonej czynności, skierowania uwagi na określony bodziec i utrzymywania jej w czasie, w tym również zdolności do przerzutności i podzielności uwagi;

11) korzystanie z urządzeń i technologii informacyjno-komunikacyjnych – polegające na zdolności do korzystania z technologii, wykorzystywanych do rozwiązywania problemów, ułatwienia codziennego funkcjonowania, usprawnienia pracy albo edukacji oraz zwiększenia wydajności i jakości usług, w tym w szczególności umiejętności korzystania z radia, telewizora, komputera, Internetu, telefonu komórkowego;

12) mycie i osuszanie całego ciała – polegające na zdolności do umycia całego ciała, z użyciem wody i odpowiednich środków czyszczących, w szczególności mydła lub płynu do kąpieli oraz do osuszenia całego ciała z użyciem ręcznika, w domu i poza domem;

PROMOCJA: Polecamy prenumeratę startową DGP. Opłata tylko 19,99 zł

13) mycie i osuszanie rąk i twarzy – polegające na zdolności do umycia rąk i twarzy przy użyciu wody oraz odpowiednich środków czyszczących, takich jak na przykład mydło lub żel do mycia twarzy oraz osuszeniu rąk i twarzy z użyciem ręcznika w domu i poza domem;

14) pielęgnowanie poszczególnych części ciała – polegające na zdolności do pielęgnowania części ciała, w szczególności skóry ciała i głowy, zębów, paznokci dłoni i stóp, genitaliów, które wymagają więcej odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych, innych niż mycie i suszenie;

15) troska o własne zdrowie – polegająca na zdolności do uświadamiania sobie własnych potrzeb fizycznych, podejmowania czynności związanych z zapewnieniem sobie odpowiednich warunków bytowych, unikania czynników szkodliwych oraz zdrowego odżywiania się i zachowania właściwego poziomu aktywności fizycznej;

16) korzystanie z toalety – polegające na zdolności do rozpoznania potrzeb dotyczących oddania moczu i wydalania stolca, w tym udania się do odpowiedniego miejsca, przyjęcie pozycji, manipulowania ubraniem przed i po oddaniu moczu lub wydalaniu stolca;

17) ubieranie się – polegające na zdolności do podejmowania czynności związanych z zakładaniem i zdejmowaniem ubrania i obuwia, w tym umiejętności dostosowania ubioru do aktualnie panujących warunków pogodowych, właściwego dobór ubrania, zapinania guzików i wiązania butów;

18) jedzenie i picie – polegające na zdolności do podejmowania i wykonywania w domu i poza domem czynności związanych ze spożywaniem podanego pokarmu lub napoju, w tym inicjowania jedzenia i picia, zdolności do rozpoznawania i sięgania po serwowane jedzenie, rozdrabnianie go, otwierania butelek i puszek, używania przyborów do jedzenia;

19) stosowanie zalecanych środków terapeutycznych – polegające na zdolności do uświadamiania sobie własnych potrzeb zdrowotnych, podejmowania czynności związanych z korzystaniem z usług specjalistów i przestrzegania wydawanych zaleceń, przyjmowania produktów leczniczych z zachowaniem właściwej metody podawania i dawkowania oraz stosowania metod terapeutycznych;

20) realizowanie wyborów i decyzji – polegające na zdolności do realizowania własnych wyborów i decyzji, w tym zdolność do przeanalizowania problemu, identyfikacji dostępnych możliwości działania, wyboru najlepszej z tych możliwości oraz zdolność do oceny skutków dokonanego wyboru i wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań;

21) pozostawanie w domu samemu – polegające na zdolności do pozostawania w domu samemu przez okres co najmniej jednej doby;

22) nawiązywanie kontaktów – polegające na zdolności do inicjowania kontaktów z innymi osobami, w tym nawiązywania kontaktów z osobami wcześniej nieznanymi, w sposób fizyczny lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

23) kontrolowanie własnych zachowań i emocji – polegające na zdolności do kontrolowania własnych emocji i odruchów, zarówno werbalnych jak i fizycznych, w kontaktach z osobami znanymi lub nieznanymi, w sposób odpowiedni do danej sytuacji i akceptowany społecznie;

24) utrzymywanie kontaktów z bliskimi – polegające na zdolności do utrzymywania kontaktów z osobami bliskimi, takimi jak na przykład rodzina, przyjaciele lub bliscy znajomi, w szczególności występowanie u osoby zainteresowania i potrzeby utrzymywania relacji z bliskimi, komunikowania się lub widywania z tymi osobami oraz występowanie obiektywnych przeszkód w utrzymaniu kontaktów;

25) tworzenie bliskich relacji z innymi osobami – polegające na zdolności do inicjowania, tworzenia i utrzymywania bliskich relacji uczuciowych z drugą osobą, w tym zdolność do zawierania związków, założenia rodziny, wspólnego zamieszkania i planowania wspólnej przyszłości;

26) kupowanie artykułów codziennej potrzeby – polegające na zdolności do wybierania, nabywania i przewożenia artykułów potrzebnych w codziennym funkcjonowaniu, takich jak żywność, napoje, odzież, środki czyszczące i artykuły gospodarstwa domowego oraz zdolność do składowania zakupionych artykułów w odpowiednich miejscach;

27) przygotowywanie posiłków – polegające na zdolności do przygotowania i podawania do spożycia posiłków prostych, czyli posiłków o małej liczbie składników, łatwych w przygotowaniu i łatwych do serwowania oraz posiłków złożonych, czyli posiłków o dużej liczbie składników, wymagających skomplikowanych metod przygotowania i serwowania;

28) dbanie o dom, ubrania i obuwie – polegające na zdolności do czyszczenia powierzchni i sprzętu kuchennego, sprzątania zajmowanego mieszkania przy użyciu sprzętu gospodarstwa domowego, właściwego segregowania i pozbywania się śmieci oraz zdolność do dbania o ubrania i obuwie, w tym właściwego przechowywania garderoby, prania i suszenia odzieży oraz korzystania z pralki, suszarki lub żelazka;

29) dokonywanie transakcji finansowych – polegające na zdolności do dokonywania transakcji finansowych gotówkowych lub bezgotówkowych, kończących się kupnem lub sprzedażą towaru lub usługi, w tym rozumienie wartości pieniądza i cen produktów oraz używanie pieniędzy do kupowania lub sprzedaży;

30) rekreacja i organizacja czasu wolnego – polegająca na zdolności do zaangażowania się w aktywności związane z dowolną formą spędzania wolnego czasu, jak na przykład udział w wydarzeniach kulturalnych lub sportowych, w tym nieformalnych lub formalnych zorganizowanych przez instytucje publiczne i inne podmioty, wizyty w placówkach kultury, podróżowanie lub zwiedzanie, rozwijanie hobby oraz uczestnictwo w kołach zainteresowań; 

31) załatwianie spraw urzędowych – polegające na zdolności do korzystania z usług publicznych, załatwienia spraw w urzędach lub instytucjach, w tym zdolności do złożenia odpowiedniego wniosku w postaci papierowego lub elektronicznej bądź przez Internet;

32) realizowanie dziennego rozkładu zajęć – polegające na zdolności do podejmowaniu działań związanych z planowaniem, ustalaniem i spełnianiem czynności wynikających z codziennego rozkładu zajęć i obowiązków.

 

Prawo
Podwyższenie opłaty za wniesienie prywatnego aktu oskarżenia od lutego 2025 r. 500 zł zryczałtowanej równowartości wydatków
10 sty 2025

Minister Sprawiedliwości chce podnieść wysokość zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego do kwoty 500 zł. Obecnie jest to kwota 300 zł i obowiązuje od 1998 r. Bez uiszczenia tej opłaty nie można skutecznie wnieść do sądu prywatnego aktu oskarżenia. Gotowy jest już projekt rozporządzenia w tej sprawie.

MOPS: Zasiłek specjalny dla osób tracących pracę. Wczoraj 4000 zł netto, a dziś zasiłek
10 sty 2025

Niewiele osób wie, że MOPSy i OPSy mają narzędzia do wypłaty zasiłku dla osoby, która wczoraj była dobrze sytuowana (w znaczeniu np. dobrej pracy), ale nagle utraciła dochody i znalazła się na tzw. zakręcie. Są specjalne przepisy i zasiłki dla „osób tracących nagle dochód” (w znaczeniu źródło dochodu).

Renta socjalna a znaczny stopień niepełnosprawności. Czy będzie zmiana przepisów?
10 sty 2025

Aktualnie samo posiadanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności nie uprawnia jeszcze do otrzymana renty socjalnej. Czy przepisy się zmienią? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na interpelację poselską w tej sprawie.

Nagroda jest wyróżnieniem. Przyznanie nagrody nie jest obowiązkiem pracodawcy
10 sty 2025

Nagrody powinny być przyznawane jedynie za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Pracodawca decyduje o jej wysokości na podstawie subiektywnej oceny. Nie ma jednak obowiązku przyznawania nagrody pracownikowi.

Ponad 3220 zł, a następnie wyrównanie? Jakie świadczenie urlopowe w 2025 roku
10 sty 2025

Świadczenie urlopowe może być wypłacane przez pracodawców spoza sfery budżetowej, którzy nie tworzą zfśs i zatrudniają poniżej 50 pracowników. W jakiej wysokości przysługuje świadczenie urlopowe w styczniu 2025 r.?

273 zł miesięcznie świadczenia ratowniczego dla emerytów. Prawo do niego rozszerzono od stycznia. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić
11 sty 2025

Wielu seniorów, oprócz podstawowego świadczenia emerytalnego, ma szansę również na otrzymanie do niego szeregu dodatków. Jednym z nich jest świadczenie ratownicze, do którego prawo rozszerzono od 1 stycznia 2025 rok

Darmowe bilety i parkowanie dla wszystkich krwiodawców. Jako symboliczny wyraz uznania i zachęta dla kolejnych osób
10 sty 2025

Honorowi dawcy krwi w Lublinie mogą już liczyć na wsparcie w postaci darmowego parkowania i przejazdów komunikacją miejską. Czy miasto pójdzie o krok dalej i wprowadzi dodatkowe benefity? Radna Kamila Florek zgłosiła interpelację, proponując nowe rozwiązania dla tych, którzy dzielą się bezcennym darem życia.

Od 1 stycznia 2025 r. 6 246,13 zł świadczenia honorowego. Będzie coroczna waloryzacja. Kiedy świadczenie jest przyznane z urzędu, a w jakim przypadku należy złożyć wniosek?
10 sty 2025

Od 1 stycznia 2025 r. 6 246,13 zł świadczenia honorowego. Będzie coroczna waloryzacja. Kiedy świadczenie jest przyznane z urzędu, a w jakim przypadku należy złożyć wniosek? Z danych przesłanych przez ZUS wynika, że świadczenie honorowe pobiera ponad 3,5 tys. osób.

Jawność i równość wynagrodzeń w kodeksie pracy. Nowelizacja jeszcze w 2025 r. Projekt wymaga uzupełnień
10 sty 2025

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy z 5 grudnia 2024 r. (który został już skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu) stanowi próbę implementacji dyrektywy UE 2023/970 dotyczącej przejrzystości wynagrodzeń do polskiego porządku prawnego. Projekt ma na celu wprowadzenie istotnych zmian w zakresie jawności wynagrodzeń i przeciwdziałania dyskryminacji płacowej określonych w dyrektywie. Jakie zmiany znajdziemy w tym projekcie? Czy zawarte w tej nowelizacji zasady jawności i równości wynagrodzeń spełnią pokładane w nich nadzieje? Kiedy zmiany przepisów wejdą w życie?

Rzecznik MŚP: Agent ubezpieczeniowy nie może pozorować działalności w celu uzyskania zasiłków
10 sty 2025

Agent ubezpieczeniowy wykonujący działalność agencyjną jest przedsiębiorcą, a pośrednictwo ubezpieczeniowe jest działalnością gospodarczą. Czy działalność firmy może być pozorowana w celu uzyskania wysokich zasiłków?

pokaż więcej
Proszę czekać...