Osoba niepełnosprawna: 3700 zł dla MOPS. Problem świadczenia wspierającego. I niedługo [prawdopodobnie] dodatku dopełniającego

Od 1 stycznia 2024 r. osoby niepełnosprawne mają ograniczony dostęp do usług opiekuńczych z ulgą oferowaną przez MOPS. Powodem jest doliczanie świadczenie wspierającego do ich dochodów, co odbiera ulgi w MOPS co do np. usług opiekuńczych. 

Koszt usług opiekuńczych jest ustalany przez każdą gminę lokalnie według takiego schematu

Krok 1) Gmina przyjmuje 100% zwolnienia , że nie ponosi odpłatności osoba, która ma  dochody poniżej kryterium dochodowego - 600 zł na osobę w rodzinie i 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej 

Krok 2) w przypadku przekroczenia limitów 600 zł i 776 zł wchodzi w grę częściowa odpłatność - np. za 20% przekroczenia trzeba zapłacić 10% wartości usługi. 

Jeżeli do dochodu osoby niepełnosprawnej dodamy świadczenie wspierające blisko 400 zł, to osoba taka nie ma żadnej szansy na ulgi. I za pomoc opiekunka z MOPS będzie musiała zapłacić np. 3500 zł

Warto zauważyć, że problem odebrania osobom niepełnosprawnym (przez świadczenie wspierające) ulg w MOPS był znany w Sejmie. Rzecznik Praw Obywatelskich tak o tym pisze: 

Rzecznik informuje, że trafiła do jego biura skarga osoby niepełnosprawnej, która ma świadczenie wspierające w wysokości 220% renty socjalnej - 3919 zł. Skutek? Wzrost miesięcznej opłaty w MOPS za usługi opiekuńcze z 560 zł do aż 3700 zł.

Zasady ustalania dochodu (żeby skorzystać ze zwolnienia z MOPS) to art. 8 ustawy o pomocy społecznej

W przepisie są wymienione świadczenia, które nie wchodzą do dochodu w ustawie o pomocy społecznej. To katalog negatywny. Poniżej fragment tego katalogi z art. 8 ust. 4. 

Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:
1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
2) zasiłku celowego;
3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
4) wartości świadczenia w naturze;
5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

(…) 

Proszę zwrócić uwagę, że w tym katalogu negatywnym są wszystkie świadczenia ostatnich lat takie jak dodatek osłonowy, dodatek węglowy, dodatek elektryczny. i oczywiście ostatnie świadczenie "masowe", czyli bon energetyczny (wnioski do 30 września 2024 r.). Ale nie ma świadczenia wspierającego.  

Otrzymanie świadczenia wspierającego powoduje utratę przywileju korzystania z niskokosztowych usług opiekuńczych, które oferuje MOPS osobom potrzebującym.

Przykład

Samotna osoba niepełnosprawna otrzymała świadczenie wspierające 3920 zł. Powoduje to, że nie ma już dobrych zniżek na usługi w MOPS. Potrzebuje 100h usług opiekuńczych miesięcznie (stawka 36,31 zł za 1h). Obecnie płaci za 100h pracy opiekunki 363,1 zł. Korzysta z 10% zniżki. Po otrzymaniu świadczenia wspierającego znikło prawo do 10% ulgi. W to miejsce wchodzi 100% płatności. Przy stawce 36,31 jest to 3631 zł (zamiast 363 zł).

[Przykład] Utrata ulg i zwolnień w MOPS przez 3920 zł świadczenia wspierającego

Stosujemy tu następujący algorytm:

Krok 1. Sprawdzamy jakie jest kryterium dochodowe w gminie. Przyjmujemy, że wynosi 600,00 zł na osobę w rodzinie, dla osoby samotnie gospodarującej 776,00 zł. 

Krok 2. Sprawdzamy, ile MOPS bierze za swoje usługi opiekuńcze:

W 2024 r. w przykładowej gminie opłaty za  usługi specjalistyczne wynoszą:

1. 36,31 zł (za 1h usług opiekuńczych),
2. 39,81 zł (za 1h usług opiekuńczych specjalistycznych) i 
3. 31.26 zł (za 1h godzinę usług opiekuńczych sąsiedzkich).

Krok 3. Sprawdzamy jakie są ulgi w ww. opłatach. 

W przykładowej gminie ulgi są następujące -  przy dochodzie 100% do 150% względem wyjściowych 776 zł (interesuje nas osoba samotna bo tak założyliśmy w przykładzie), opłata wynosi 10%. 100% do 150% to przedział od 776 zł do 1164 zł dochodu.

Dla przedziału 300% - 400% dochód samotnej osoby niepełnosprawnej to 2328 zł do 3104 zł. Jest przekroczenie tych progów, a więc pełna opłata za usługi opiekuńcze.

Przykładowe ceny usług opiekuńczych w gminach (plik PDF do ściągnięcia)

Ważny wyrok sądu: WSA: Abonament RTV płaci Polak za granicą. Zapłaci także ten, który wywiózł narzędzie zbrodni, czyli swój telewizor

Usługi opiekuńcze - ustawa o pomocy społecznej

Poniżej reguły wynikające z art. 50 ustawy o pomocy społecznej:

Reguła 1. Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. 

Reguła 2. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. 

Reguła 3. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Reguła 4. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Najważniejsze jest, że usługi te mogą być świadczone przez MOPS z dużymi ulgami. Ale aby z nich skorzystać nie można mieć wysokich dochodów. 3918 zł świadczenia wspierającego to wysoki dochód. Ale otrzymują go najpoważniejszej dotknięte osoby niepełnosprawne. Żadna kwota pieniędzy nie jest w stanie zrekompensować niepełnosprawności 

Podstawowe informacje o świadczeniu wspierającym

W ciągu kilku najbliższych lat świadczeniem wspierającym będą obejmowane osoby, jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia wyniesie:

• 95–100 punktów – świadczenie 220 procent renty socjalnej,
• 90–94 punktów –  180 procent renty socjalnej,
• 85–89 punktów – 120 procent renty socjalnej,
• 80–84 punktów – 80 procent renty socjalnej,
• 75–79 punktów – 60 procent renty socjalnej,
• 70–74 punktów – 40 procent renty socjalnej.

Świadczenia MOPS

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE:

• zasiłek stały,
• zasiłek okresowy,
• zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
• zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
• pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
• świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców,
• wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

 ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE:

• praca socjalna,
• bilet kredytowany,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• składki na ubezpieczenia społeczne,
• pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
• sprawienie pogrzebu,
• poradnictwo specjalistyczne,
• interwencja kryzysowa,
• schronienie,
• posiłek,
• niezbędne ubranie,
• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
• mieszkanie chronione,
• pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
• pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.