Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń / Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń / Shutterstock

Orzeczenie stanowi formalne potwierdzenie bycia osobą z niepełnosprawnością. Taki dokument uprawnia do wielu ulg. W artykule prezentujemy wybrane uprawnienia. Warto pamiętać, że jest ich więcej.

rozwiń >

1. Dodatkowy urlop wypoczynkowy

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy. To 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego nabywa się po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

2. Czas pracy

Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Z kolei czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto, osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

3. Zasiłek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny to jedno ze świadczeń opiekuńczych wypłacanych przez gminy. Jego celem jest pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie to przysługuje też niepełnosprawnemu dziecku, a także osobie, która ukończyła 75 lat.

Warto pamiętać, iż osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, również można przyznać zasiłek, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia.

4. Świadczenie pielęgnacyjne

Według nowych zasad (obowiązujących od 1 stycznia 2024 r.)  świadczenie pielęgnacyjne przysługuje określonym osobom m.in. małżonkom, rodzicom, jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim  orzeczeniem. Chodzi tu o orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

5. Karta parkingowa

Osoba z niepełnosprawnością może otrzymać kartę parkingową na postawie orzeczenia wydanego przez powiatowe lub miejskiej zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Kartę wydaje się m.in. osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Takim dokumentem może się też posługiwać osoba niepełnosprawna, która nie ukończyła 16 roku życia mająca znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Ponadto, orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności musi mieć jeden z symboli, który oznacza przyczynę niepełnosprawności: 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna).

6. Niższa opłata paszportowa

Osoby z ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności mogą również korzystać z ulgowej opłaty paszportowej, wynoszącej 50% stawki. Uprawnienie to dotyczy również współmałżonków osób z niepełnosprawnościami pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu.

7. Zwolnienie z abonamentu RTV

Osoby, co do których orzeczono o znacznym stopniu niepełnosprawności są zwolnione z opłacania abonamentu RTV AGD. Ale jeśli osoba niepełnosprawna nie posiada takiego orzeczenia, powinna sprawdzić czy nie spełnia innych kryteriów. Zwolnione z opłat abonamentowych są bowiem także co do których orzeczono m.in. o  zaliczeniu do I grupy inwalidów, lub całkowitej niezdolności do pracy, trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

8. Zasiłek stały

Jest to świadczenie z pomocy społecznej, które przysługuje osobom niezdolnym do pracy z powodu  wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy. Aby otrzymać to świadczenie, trzeba też spełniać kryterium dochodowe. 

Całkowita niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej oznacza  całkowita całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

9. Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy z kolei przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. W tym przypadku również obowiązuje próg dochodowy. Co istotne, zasiłek okresowy można pobierać w okresie oczekiwania na nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Trzeba jednak dopełnić odpowiednich formalności związanych z przedłużeniem wypłaty zasiłku stałego.

10. Dodatek na rehabilitację dziecka

Osoby uprawione do zasiłku rodzinnego mogą otrzymać dodatek na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka, które legitymuje się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności.

Prawo
6000 zł brutto ile to netto [WYLICZENIA]
21 sie 2024

6000 zł brutto ile to netto? Ile to będzie dla osób poniżej 26 roku życia? Jak bardzo zmieni się tak kwota dla osób powyżej 26 roku życia? Ile wynoszą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne od tej kwoty? 

Czy RKO wyklucza babciowe i żłobkowe z nowego programu Aktywny rodzic?
21 sie 2024

Nowy program „Aktywny rodzic” startuje 1 października 2024 r. Przewiduje wprowadzenie 3 świadczeń: aktywni rodzice w pracy (babciowe), aktywnie w domu i aktywnie w żłobku (żłobkowe). Czy pobieranie RKO wyklucza babciowe, żłobkowe i aktywnie w domu?

4000 zł brutto ile to netto [WYLICZENIA]
21 sie 2024

4000 zł brutto ile to netto? Ile to będzie dla osób poniżej 26 roku życia? Jak bardzo zmieni się tak kwota dla osób powyżej 26 roku życia? Ile wynoszą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne? 

NFOŚiGW wstrzymuje od 1 września udzielanie dotacji na leasing elektryków. Program „Mój Elektryk” zawieszony do końca 2024 roku
21 sie 2024

W dniu 21 sierpnia 2024 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podjął decyzję o czasowym wstrzymaniu naboru w ścieżce leasingowej Programu priorytetowego „Mój elektryk” - od 1 września 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. Przewidziana na ten cel pula środków wysokości 660 mln zł została wyczerpana. Ta decyzja NFOŚiGW znacznie spowolnieni sprzedaż nowych aut elektrycznych w Polsce w drugim półroczu – ostrzega OTOMOTO Lease. Wnioski o dopłaty będą jeszcze przyjmowane przez kilka dni, ale w praktyce pula środków już się wyczerpała. 

5000 zł brutto ile to netto [WYLICZENIA]
21 sie 2024

5000 zł brutto ile to netto? Ile "na rękę" dostanie osoba poniżej 26 roku życia? Jak bardzo zmieni się tak kwota dla osób powyżej 26 roku życia? Ile wynoszą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne od tej kwoty? 

7 dni wolnego w czasie majówki 2025. Skorzystają z nich uczniowie, którzy nie będą zdawali egzaminów. Znamy już terminy matury i egzaminu ósmoklasisty
21 sie 2024

7 dni wolnego w czasie majówki 2025 – na to będą mogli liczyć uczniowie szkół, w których będą się odbywały egzaminy maturalne. Znamy już nie tylko ich terminy, ale również terminy egzaminu ósmoklasisty. Majówka rozpocznie się w czwartek, a matury wystartują tuż po weekendzie.

Bon energetyczny 2024 - wniosek
21 sie 2024

Wniosek o bon energetyczny jest dostępny online, w aplikacji mObywatel oraz w wersji do wydruku i złożenia osobiście w urzędzie gminy. Od początku sierpnia do końca września 2024 roku trwa nabór wniosków o bon energetyczny. Wysokość jednorazowego dofinansowania to maksymalna kwota w wysokości 1200 zł.

Jak stosować crowdfunding zgodnie z prawem? Bezpieczna zbiórka tylko na nadzorowanej platformie
21 sie 2024

Dnia 11 lipca 2024 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał decyzję (Nr RBG-1/2024) w przedmiocie m.in. uznania zachowań Polskich Destylarni sp. z o.o. za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Przedmiotowa sprawa była żywo dyskutowana w przestrzeni publicznej, w tym jako przykład druzgoczącej w skutkach dla inwestorów kampanii crowdfundingowej, w której inwestorzy zostali wprowadzeni w błąd, a istniejące mechanizmy prawne mające zabezpieczać ich interes, nie zadziałały w sposób prawidłowy. 
Jednocześnie, pewne nadzieje na zapobieganie tego rodzaju problemom w przyszłości wiązane są z zastosowaniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych, które, wraz z uzupełniającą je ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom („Rozporządzenie”), weszło w życie 10 listopada 2023 r. 

Ogromna kara za „Skarbiec Palikota”. Nie można wprowadzać w błąd konsumentów i stosować crowdfunding bez zezwolenia
21 sie 2024

Janusz Palikot oraz jego spółka Polskie Destylarnie sp. z o.o. z Lublina otrzymali łącznie ponad milion złotych kary od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wątpliwości Prezesa UOKIK wzbudziła kampania "Skarbiec Palikota", w ramach której konsumenci mogli wpłacać środki finansowe, które miały być pożyczką dla spółki na dalszy rozwój.

Ochrona sygnalistów w firmach. Poufność musi być zapewniona na kilku płaszczyznach
21 sie 2024

Poufność musi być zapewniona na kilku płaszczyznach. To kwestia przyjęcia, udokumentowania zgłoszenia, ale również postępowania następczego. W ramach działań następczych należy działać tak, aby nie ujawnić tożsamości sygnalisty, a jednocześnie, żeby pozbierać takie informacje, które są niezbędne z perspektywy tego procesu - tłumaczy dr hab. Marlena Sakowska-Baryła, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

pokaż więcej
Proszę czekać...