Prawo i wysokość świadczenia wspierającego ustalane są przez ZUS na podstawie decyzji Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON). Świadczenie przyznawane jest bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością, która ukończyła 18 lat, a nie jak to było w przypadku świadczeń wypłacanych przez organ gminy – dla jej opiekuna. Co ważne obu tych świadczeń nie wolno łączyć. Trzeba zdecydować się na jedno z nich. Jak wybrać? Co radzi ZUS?
- Albo świadczenie wspierające albo pielęgnacyjne dla opiekuna - co wybrać?
- Kto może otrzymać świadczenie wspierające w 2024 roku?
- Wysokość świadczenia wspierającego
- Wniosek o świadczenie wspierające
- Wniosek o świadczenie wspierające można wycofać
Albo świadczenie wspierające albo pielęgnacyjne dla opiekuna - co wybrać?
- Zanim złożymy wniosek do ZUS-u o świadczenie wspierające, warto przemyśleć, która pomoc będzie finansowo korzystniejsza, czy nowe wsparcie z ZUS-u, czy do tej pory wypłacane przez organ gminy świadczenie dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. Nie można łączyć obu tych świadczeń. Trzeba się zdecydować albo świadczenie wspierające, albo świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek, zasiłek dla opiekuna – mówi Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Samo złożenie wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia do WZON-u nie wstrzymuje wypłaty świadczenia dla opiekuna.
- Można złożyć wniosek, poczekać na wydanie decyzji i wtedy zastanowić się co będzie korzystniejsze. Należy przy tym pamiętać, że decyzja WZON-u wydawana jest na okres, na który dana osoba ma ustaloną niepełnosprawność (tj. określony w orzeczeniu o niepełnosprawności, nie dłuższy niż 7 lat) - radzi Krystyna Michałek z ZUS-u.
Kto może otrzymać świadczenie wspierające w 2024 roku?
Świadczenie wspierające jest wprowadzane w trzech etapach. Osoby z 87–100 punktami mogą ubiegać się o nie od 2024 roku, osoby z 78–86 pkt – od 2025 r., a te z 70–77 pkt – od 2026 r.
Osoby, które mają co najmniej 70 pkt będą mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem, że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.
Wysokość świadczenia wspierającego
Aby poznać kwotę świadczenia wspierającego, trzeba spojrzeć na liczbę punktów w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia wydanej przez Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON). Maksymalną kwotę świadczenia tj. 220 proc. renty socjalnej – aktualnie to 3495 zł otrzymają osoby, którym WZON w decyzji określił potrzebę wsparcia na poziomie od 95 do 100 punktów.
Minimalną kwotę świadczenia tj. 40 % renty socjalnej, aktualnie 635 zł otrzymają osoby, jeśli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 74 punktów – wyjaśnia Krystyna Michałek.
W zależności od liczby przyznanych punktów w skali potrzeby wsparcia świadczenie wspierające będzie wynosić:
od 95 do 100 punktów - 220 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 3495 zł),
od 90 do 94 punktów - 180 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 2859 zł),
od 85 do 89 punktów - 120 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 1906 zł),
od 80 do 84 punktów - 80 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 1271 zł),
od 75 do 79 punktów - 60 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 953 zł),
od 70 do 74 punktów - 40 % renty socjalnej (do 29 lutego br. jest to kwota 635 zł).
Świadczenie wspierające będzie podwyższane z urzędu wraz z waloryzacją renty socjalnej.
Wniosek o świadczenie wspierające
Osoby, którym Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON) wydał decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na uprawniającym poziomie, mogą złożyć elektronicznie wniosek do ZUS-u o świadczenie wspierające (druk SWN). Co ważne jeśli taki wniosek zostanie złożony przez osobę z niepełnosprawnością lub osobę upoważnioną do jej reprezentowania, a opiekun osoby z niepełnosprawnością jest uprawniony do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, to wypłata świadczenia przez organ gminy, zostanie wstrzymana z mocy prawa.
Jeśli pokrywa się okres, za który opiekun osoby z niepełnosprawnością pobierał z organu gminy świadczenie albo zasiłek należny opiekunowi, z okresem, za który ZUS przyzna osobie z niepełnosprawnością świadczenie wspierające, to opiekun, który pobrał zasiłek z gminy, będzie musiał zwrócić to świadczenie do gminy wraz z odsetkami. By uniknąć takich sytuacji, we wniosku o świadczenie wspierające (formularz SWN) można wskazać datę, od której osoba chce uzyskać prawo do wsparcia, tak aby okresy pobierania obu świadczeń się nie pokrywały. W ten sposób można uniknąć konieczności zwracania nienależnie pobranych środków.
Wniosek o świadczenie wspierające można wycofać
Wnioskodawca może również wycofać wniosek o świadczenie wspierające także po przyznaniu świadczenia. W takim przypadku przyznane prawo do świadczenia wspierającego zostanie uchylone, a jeżeli doszło do wypłaty, wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia wspierającego.