Ustawa nie tylko wydłuża orzeczenia o niepełnosprawności do 30 IX 2024 r. Przywraca ważność orzeczeń wygasłych po 5 VIII 2023 r. Nie stracisz renty albo zasiłku

• Co było w projekcie ustawy o przedłużeniu ważności orzeczeń osób niepełnosprawnych?
• Korzystna zmiana w Sejmie - ustawa obejmie także wygasłe orzeczenia
• Pełna treść ustawy o przedłużeniu ważności orzeczeń osób niepełnosprawnych
•  
• Projekt ustawy w PDF (do ściągnięcia)
• Wygasanie terminu ważności orzeczeń o niepełnosprawności - skąd się wzięło zablokowanie zespołów ds orzekania o niepełnosprawności?
• Podstawy prawne

Bez tej ustawy osoby niepełnosprawne straciłyby uprawnienia do rent, zasiłków i kart parkingowych. 

Bo w zespołach ds. orzekania o niepełnosprawności są zatory. Wpłynęło do nich wiele wniosków o ponowne wydanie orzeczeń dla osób, które były z tego obowiązku zwolnione w okresie 2020-2023 r. I zbliża się termin startu świadczenia wspierającego.

To wszystko się zmienia na korzyść osób niepełnosprawnych dzięki wejściu w życie od 30 grudnia 2023 r. ustawy z 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Ustawa błyskawicznie przeszła przez Sejm i Senat. I jest już na biurku prezydenta A. Dudy. 

Projekt ustawy dotyczył orzeczeń o niepełnosprawności i orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wydanych na czas określony na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Co było w projekcie ustawy o przedłużeniu ważności orzeczeń osób niepełnosprawnych?

Należy odróżnić poselski projekt ustawy, który wpłynął do Sejmu od ustawy, która trafiła na biurko prezydenta RP. Bo Sejm do projektu wprowadził kilka bardzo korzystnych dla osób niepełnosprawnych zmian. O projekcie pisaliśmy w Infor.p pisał tu: 

Zacznijmy od projektu. Mówił w swojej najwcześniejszej wersji, że orzeczenia o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, których ważność upływałyby do 30 czerwca 2024 r. są ważne do 30 września 2024 r. 

Przykład - Jan Kowalski ma orzeczenie ważne do 30 stycznia 2024 r., Andrzej Kipa do 28 lutego 2024 r., Anna Nowak do 30 maja 2024 r. Orzeczenia o niepełnosprawności każdej z tych trzech osób jest ważne do 30 września 2024 r. Decyzje potrzebne do otrzymania przez nich zasiłków albo rent, zostaną wydane z urzędu (bez Waszego wniosku) przez odpowiednie instytucje.  

UWAGA! Jeżeli Jan Kowalski, Andrzej Kipa i Anna Nowak uzyskają przed 30 września 2024 r. nowe orzeczenia na okres po 30 czerwca 2024 r., to przestają korzystać z rozwiązań ustawy z 19 grudnia 2023 r.

Tak stanowił projekt, a teraz co się zmieniło w Sejmie?  

Korzystna zmiana w Sejmie - ustawa obejmie także wygasłe orzeczenia

Co zmienił Sejm w pierwotnym projekcie:

Zmiana nr 1) Objął ustawą orzeczenia, których ważność przedłużano w czasie pandemii. Chodzi tu o orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, którego okres ważności:

Art. 1. Orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240, 852, 1234 i 1429), które zachowało ważność na podstawie art. 23 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429) w brzmieniu dotychczasowym, albo którego okres ważności upłynął po dniu 5 sierpnia 2023 r. i przed dniem 30 września 2024 r., zachowuje ważność do dnia 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne.

Przykład - Katarzynie Buk wygasło orzeczenie 20 września 2023 r. Termin komisji ma na 31 stycznia 2024 r. Nie musi iść na komisję. Jej orzeczenie odzyska ważność 30 grudnia 2023 r. (data wejścia ustawy w życie).  

Pełna treść ustawy o przedłużeniu ważności orzeczeń osób niepełnosprawnych

USTAWA z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności

Art. 1. Orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240, 852, 1234 i 1429), które zachowało ważność na podstawie art. 23 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429) w brzmieniu dotychczasowym, albo którego okres ważności upłynął po dniu 5 sierpnia 2023 r. i przed dniem 30 września 2024 r., zachowuje ważność do dnia 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne.

Art. 2. W związku z zachowaniem ważności orzeczeń, o których mowa w art. 1, na okres wskazany w art. 1, karta parkingowa, o której mowa w art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.[2])), zachowuje ważność na ten okres, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne.

Art. 3. 1. Jeżeli decyzja przyznająca świadczenie z pomocy społecznej, o której mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693 i 1938), została wydana w związku z niepełnosprawnością potwierdzoną orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności i okres, na który została przyznana pomoc, jest uzależniony od terminu ważności tego orzeczenia, którego okres ważności uległ przedłużeniu na podstawie art. 1, okres wskazany w decyzji ulega przedłużeniu na okres, na jaki zachowuje ważność orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 1, na podstawie decyzji wydanej z urzędu.

2. Zmiana decyzji w przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego ani jego aktualizacji.

Art. 4. 1. Decyzje, na mocy których przyznano prawo do uzależnionych od niepełnosprawności świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków dla opiekunów albo świadczeń lub dodatków na pokrycie kosztów utrzymania dziecka lub osoby pełnoletniej w rodzinnej pieczy zastępczej, wydane na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, których okres ważności uległ przedłużeniu na podstawie art. 1, zmienia się w zakresie okresu, na jaki przyznano prawo do tych świadczeń, zasiłków albo dodatków, z uwzględnieniem określonego w art. 1 terminu ważności orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

2. Postępowanie w sprawie zmiany decyzji przyznającej prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1, wszczyna się z urzędu. Przepisów art. 10 i art. 61 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 i 803) nie stosuje się.

Art. 5. W ustawie z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429) wprowadza się następujące zmiany:

1)     uchyla się art. 23;

2)     w art. 24 uchyla się ust. 1;

3)     uchyla się art. 25 i art. 26.

Art. 6. Ustawa wchodzi w życie z dniem 30 grudnia 2023 r.

                                                                            MARSZAŁEK SEJMU

                                                                             / – / Szymon Hołownia 

Projekt ustawy w PDF (do ściągnięcia)

Wygasanie terminu ważności orzeczeń o niepełnosprawności - skąd się wzięło zablokowanie zespołów ds orzekania o niepełnosprawności?

W komisjach ds. orzekania o niepełnosprawności zatory. Wzięły się z odwołania stanu epidemii i konieczności stanięcia przed zespołami ds. orzekania osób niepełnosprawnych, które nie musiały tego zrobić w okresie pandemii (zawieszono ten obowiązek). I teraz starają się uzyskać nowe orzeczenie w miejsce tych, które niedługo wygasną. A drugą przyczyną jest świadczenie wspierające - rusza od 1 stycznia 2024 r. Wiele osób złoży wnioski o to świadczenie. 

Szereg orzeczeń dla osób niepełnosprawnych wygasa w terminach: do 31 grudnia 2023 r., 31 marca 2024 r. i 30 września 2024 r.

Od 1 lipca 2023 r. Minister Zdrowia odwołał stan zagrożenia epidemicznego w Polsce. Do tej daty orzeczenia o niepełnosprawności były przedłużane "automatycznie" z mocy prawa bez konieczności stawania przez osobę niepełnosprawną  

WAŻNE! Do 5 sierpnia 2023 r. orzeczenia wydane przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, były przedłużane na podstawie art. 15h ustawy z dnia 2 marca 2020 r. – tzw. „Tarczy antykryzysowej”. Od 6 sierpnia 2023 r. obowiązują określone, graniczne daty ważności tych orzeczeń.

Orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, którego okres ważności upłynął:

• do 31 grudnia 2020 r. – zachowuje ważność do 31 grudnia 2023 r.,
• w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. – zachowuje ważność do 31 marca 2024 r.,
• w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 5 sierpnia 2023 r. – zachowuje ważność do 30 września 2024 r.

Orzeczenia te będą jednak ważne nie dłużej niż do dnia wydania nowego, ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

WAŻNE! Nowe przepisy, które obowiązują od 6 sierpnia 2023 r. nie dotyczą orzeczeń lekarzy orzeczników ZUS. Zatem mogą być one przedłużane tylko w oparciu o art. 15zc ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. – tzw. „Tarczy antykryzysowej”⁵. 

Dlatego orzeczenie ZUS o:

• niezdolności do pracy lub
• niezdolności do samodzielnej egzystencji,

które traci ważność w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, zachowuje ważność przez kolejne 3 miesiące od dnia upływu terminu jego ważności. Wniosek o wydanie nowego orzeczenia musi być jednak złożony przed upływem terminu ważności wcześniejszego orzeczenia.

Okres 30 dni, następujący po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, upływa 31 lipca 2023 r. A więc orzeczenia ZUS, które wygasną 1 sierpnia 2023 r. lub później, nie będą mogły być przedłużone. Ich okres ważności skończy się w terminie określonym w Państwa orzeczeniu.

Podstawy prawne

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2023 r., poz. 1118)
• Art. 10 i art. 23 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r.,  poz. 852)
• Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych  (Dz.U. z 2021 r., poz. 2095, ze zm.).
• art. 15zc ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych  (Dz.U. z 2021 r., poz. 2095, ze zm.).