Od połowy 2024 r. toczy się walka emerytów poszkodowanych w okresie ostatnich 10 lat przy przeliczaniu emerytur. Niekonstytucyjność tego stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 r. Liczbę poszkodowanych szacuje się od około 150 000 do nawet więcej niż 200 000 osób. Ich potencjalne korzyści, to podwyżka bieżących emerytur o 1200 zł (średnio) i wyrównania 64 000 zł (średnio). Te kwoty były prawidłowe w sytuacji wykonania wyroku TK przez ZUS. Z uwagi na brak publikacji wyroku w Dz.U. sądy zastępują ZUS. Ale sądy mają sporo ograniczeń w przyznawaniu pieniędzy emerytom. Np. jeden z przepisów daje sędziom możliwość orzeczenia wyrównania tylko 3 lata wstecz, choć są sądy, które rozpoznają wyrównanie od samego momentu pokrzywdzenia emeryta. Odsetki są zależne od tego, że ZUS zawinił przy przeliczeniu emerytur. Większa część sądów uznaje, że ZUS nie zawinił, gdyż stosował przepisy, które dopiero po czasie okazały się niezgodne z Konstytucją RP.
Autor artykułu: dr Andrzej Hańderek Radca prawny Andrzej Hańderek, opracowanie redakcyjne Tomasz Król
KOLEJNE KORZYSTNE WYROKI SĄDÓW POWSZECHNYCH W SPRAWACH DOT. WYROKU TK Z 4 CZERWCA 2024 R. SK 140/20
Orzecznictwo w sprawach wniosków o ponowne przeliczenie emerytury po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. We wpisie skoncentruję się na kolejnych wyrokach korzystnych. Omówienie wcześniejszych wyroków, zarówno korzystnych, jak i niekorzystnych, można znaleźć tutaj: https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/emeryt/6832787,wyrok-tk-z-4-czerwca-5-korzystnych-dla-emerytow-wyrokow-sadow-okregowych-czesciowo-2-niekorzystne.html
Orzeczenia przedstawię z punktu widzenia 3 zagadnień, tj.:
- zakresu sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, o jakie pomniejszono podstawę obliczenia emerytury w wieku powszechnym;
- wyrównania;
- odsetek.
Za wyrok w pełni korzystny uznaję wyrok odpowiadający co najmniej rozwiązaniu legislacyjnemu przewidzianemu dla rocznika 53’ (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej). Jak dotąd z takim rozstrzygnięciem się nie spotkałem. Mając na uwadze wskazane powyżej 3 zagadnienia, „wzorcowy” korzystny wyrok powinien uwzględniać:
- pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, tj. możliwość ponownego obliczenia emerytury bez uwzględniania wszystkich pobranych przez emeryta wcześniejszych emerytur;
- wyrównanie za okres do dnia przyznania emerytury w wieku powszechnym do dnia wydania decyzji o ponownym obliczeniu emerytury z pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej;
- odsetki od dnia wydania przez ZUS pierwszej decyzji emerytalnej o przyznaniu emerytury w wieku powszechnym.
Emerytom, którzy uzyskali mniej korzystny wyrok od ww. „wzorcowego”, pozostaje środek odwoławczy w postaci apelacji.
Poniżej przedstawiam zapadłe wyroki (zgodnie z moją wiedzą, jak dotąd nieprawomocne):
Sąd Okręgowy w Szczecinie - wyrok z dnia 10 stycznia 2025 r. sygn. akt VI U 1784/24
Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 10 stycznia 2025 r. sygn. akt VI U 1784/24.
- pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, tj. możliwość ponownego obliczenia emerytury bez uwzględniania wszystkich pobranych przez emeryta wcześniejszych emerytur;
- wyrównanie od 1 października 2021 r., tj. 3 lata od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury;
- odsetki nienależne - stwierdzenie przez Sąd braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji.
WYROK DO POBRANIA
Sąd Okręgowy w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 15 stycznia 2025 r. sygn. akt IV U 1089/24
Sąd Okręgowy w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 15 stycznia 2025 r. sygn. akt IV U 1089/24:
- pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, tj. możliwość ponownego obliczenia emerytury bez uwzględniania wszystkich pobranych przez emeryta wcześniejszych emerytur;
- wyrównanie od 1 października 2024 r. tj. od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury;
- odsetki - brak rozstrzygnięcia.
PONIŻEJ WYROK DO POBRANIA
Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 24 stycznia 2025 r. sygn. akt VI U 1594/24
Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 24 stycznia 2025 r. sygn. akt VI U 1594/24
- pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, tj. możliwość ponownego obliczenia emerytury bez uwzględniania wszystkich pobranych przez emeryta wcześniejszych emerytur
- wyrównanie - października 2024 r. tj. od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury
- odsetki - brak – w ocenie Sądu nie zachodziły przesłanki do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego za niewydanie decyzji w terminie.
WYROK DO POBRANIA
Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem: https://ahanderek.pl/temat-wczesniejsze-emerytury-sk-140-20.html