SN: ZUS z emeryturą 5.577,57 zł. Sąd przeliczył na 6.482,97 zł. Podwyżka +871,75 zł. Dzięki 238,90 miesiącom średniego trwania życia

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
podwyżki / podwyżki / Shutterstock

Wszystko dzięki sądom: okręgowym i apelacyjnym. Ta wyższa wysokość (6.482,97 zł) wynika z 238,90 miesięcy (tablice dalszego trwania życia) - ZUS próbował przyjąć większą liczbę miesięcy (aż 254,30 - to bardzo niekorzystnie dla emeryta) przy ponownym przeliczeniu emerytury. Dałoby to wynik 5.577,57 zł emerytury - aż o 871,75 zł mniej. Prosta reguła - im większa liczba miesięcy w przeliczeniu, tym gorzej dla emerytury.

Polacy są zachęcani do pracy nawet gdy mają prawo do emerytury. Czasami kończy się to źle – ZUS próbuje ponownie przeliczyć wysokość emerytury. Takie przeliczenie odbywa się po zakończeniu umowy o pracę - emeryt kończy pracę i już ostatecznie rozpoczyna korzystanie ze statusu emeryta. I – w zależności od przelicznika co do liczby miesięcy – ZUS obniża jej wysokość. W artykule przykład dotyczący emerytury pomostowej i emeryta, który dzięki sądom (okręgowy, apelacyjny i SN) zyskał podwyżkę emerytury o 871,75 zł miesięcznie. To nie jest mała kwota.

W artykule omawiam postanowienie SN ze stycznia 2025 r., ale czytelnicy napisali do redakcji, co wskazuje na szerszy problem, tak:

(...) ja mam dokładnie tak samo , na emeryturze pomostowej jestem od września 2023 (decyzja o pomostówce z dnia 20-12-2022; dalsze życie 238,9 m-ca)

Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 26 marca 2024 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn: Link

ZUS przeliczył emeryturę w pomniejszonej wysokości

Przykład sporu z ZUS:

Etap 1. Pierwsze przeliczenie emerytury. Ubezpieczony nabył prawo do emerytury pomostowej od 1 stycznia 2023 r. Dane emerytury:

1) Wysokość na podstawie tablic dalszego trwania życia (238,90 miesięcy na dzień 1 stycznia 2023 r.) - ta wysokość była kluczowa bo przy ponownym przeliczeniu emerytury ZUS wziął do obliczeń więcej miesięcy.

2) Emerytura - 5.617,88 zł miesięcznie

3) Waloryzacja od 1 marca 2023 r. - 6.449,32 zł.

Etap 2. ZUS zawiesił wypłatę świadczenia (bo emeryt kontynuował zatrudnienie), ale potem  ponownie ustalił wysokość świadczenia (ponowne ustalenie kapitału początkowego).

Etap 3. Emeryt wystąpił do ZUS o podjęcie wypłaty emerytury (bo emeryt zakończył pracę). ZUS ponownie ustalił wysokość świadczenia. Mamy więc drugie przeliczenie emerytury z kapitału początkowego. W obliczeniach wykorzystał średnie dalsze trwanie życia (254,30 miesięcy z lipca 2023 r.), co dało kwotę 5.577,57 zł. To oznaczało obniżkę emerytury (patrz Etap 1).

Etap 4. Emeryt wygrał sprawę w sądzie - sąd okręgowy orzekł, że emerytura to 6.482,97 zł (od 1 lipca 2024 r.), a nie 5.577,57 zł.

ZUS poszedł jednak do SN o prawo do ponownego przeliczenia emerytury. SN odmówił zajęcia się sprawą. 

Ponowne przeliczenie emerytury - jaką wątpliwość chciał ZUS wyjaśnić przed SN?

ZUS zabiegał o to, aby SN potwierdził przyjętą przez ZUS prawidłowość obliczania wysokości świadczenia w kwocie zaliczkowej (wstępnej) w takiej oto sytuacji:

  1. Emerytowi została przyznana emerytura, ale została zawieszona w związku z nierozwiązaniem stosunku pracy – emeryt dalej pracuje,
  2. Emeryt ustala ostatecznie wysokość emerytury po rozwiązaniu umowy o pracę i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

Trudna sprawa o ponowne przeliczenie emerytury

Sąd Najwyższy odmówił zajęcia się sprawą, gdyż sądy okręgowy i apelacyjny prawidłowo oceniły, że:

1) ZUS nie mógł mówić o zaliczkowym charakterze świadczenia. Takie świadczenie jest np. wtedy, gdy

Jeżeli prawo do świadczeń zostało udowodnione, ale zainteresowany nie przedłożył dowodów niezbędnych do ustalenia wysokości świadczeń, organ rentowy przyznaje zainteresowanemu świadczenia w kwocie zaliczkowej zbliżonej do kwoty przewidywanych świadczeń”.

2) ZUS nie miał prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury „od początku”. Za pierwszym razem ZUS zastosował 238,90 miesięcy, a za drugim razem 254,30 miesięcy średniego trwania życia. Właśnie to tłumaczy, że ZUS wyliczył emeryturę na 5.577,57 zł, a sąd to skorygował na 6.449,32 zł. To jest różnica miesięcznie 871,75 zł na niekorzyść emeryta.

3) ZUS miał prawo jedynie zwiększyć wartość emerytury na podstawie art. 108 ustawy emerytalnej:

Jakie sądy zajęły stanowisko w sprawie ponownego przeliczenia emerytury

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

"ZUS mógł jedynie zwiększyć wysokość emerytury w trybie art. 108 ustawy emerytalnej, to jest przez uwzględnienie wysokości składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego po 31 grudnia 2022 r. (skoro ubezpieczony nabył prawo do emerytury 1 stycznia 2023 r.). Fakt ewentualnego zawieszenia wypłaty emerytury (kontynuowanie pracy) nie ma znaczenia, bowiem ten wymóg nie jest przesłanką nabycia prawa do świadczenia, lecz tylko przesłanką podjęcia jego wypłaty. Zatem po uprawomocnieniu się tej decyzji organ rentowy mógł przeliczyć emeryturę ubezpieczonego tylko w trybie art. 14 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z art. 108 ustawy emerytalnej."

Prawo
Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. [Senat klepną poprawki, kiedy podpis prezydenta]
18 mar 2025

Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zajmie się uchwałą Senatu w środę, 19 marca.

Remont łazienki z PFRON: Ile możesz zyskać? Jak starać się o dofinansowanie?
18 mar 2025

PFRON wspiera likwidację barier architektonicznych, umożliwiając dostosowanie łazienki do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dzięki dofinansowaniu możesz przeprowadzić niezbędne prace remontowe, takie jak montaż uchwytów, przebudowa wanny na kabinę prysznicową czy poszerzenie drzwi, co znacząco poprawia komfort i bezpieczeństwo. Dowiedz się, kto może ubiegać się o wsparcie.

Całkowity zakaz papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku w Polsce. Resort zdrowia pracuje nad dużymi zmianami
18 mar 2025

Całkowity zakaz papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku w Polsce. Resort zdrowia pracuje nad dużymi zmianami dotyczącymi wprowadzenia zakazu wprowadzania do obrotu papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku.

Czy relacje rodzinne mogą wpłynąć na wysokość zachowku?
17 mar 2025

Zdarza się, iż o zachowek upominają się członkowie rodziny, którzy za życia nie interesowali się spadkodawcą albo nie mieli z nim dobrego kontaktu. Czy w takiej sytuacji można powoływać się na zasady współżycia społecznego? Kiedy sąd może zdecydować o zmniejszeniu należnego zachowku?

Pomoc żywnościowa. Dla kogo, co i kiedy?
17 mar 2025

To idealny moment, aby zacząć przygotowania przed Świętami Wielkanocnymi i złożyć wniosek o pomoc! Wiele osób może skorzystać z tzw. pomocy żywnościowej i mieć o tyle "lżej" na święta. Wiadomo, ceny rosną, a każdy przecież chce godnie i rodzinnie przeżyć ten czas przy wspólnym Wielkanocnym Śniadaniu. Można otrzymać m.in. makaron, kawę zbożową, herbatę, mąkę, kasze, płatki owsiane, koncentrat pomidorowy, dżem truskawkowy, mleko, konserwy mięsne i rybne, pasztet, olej rzepakowy i dania gotowe typu fasolka po bretońsku. To produkty, których używamy na co dzień i często są one z długą datą ważności. Podpowiadamy kto i kiedy ma prawo do takiej pomocy żywnościowej.

Bankowe triki w sporach sądowych z konsumentami – czyli wszystkie chwyty dozwolone, aby uniknąć TSUE
17 mar 2025

Jeśli banki naprawdę kogoś się boją w całym uniwersum sporów powstałych na tle umów kredytowych, to na pewno luksemburskiego Trybunału. Obrazuje to ostatni schemat ich postępowania – tj. podejmowanie wszelkich możliwych działań obliczonych na umorzenie postępowań zainicjowanych z pytań prejudycjalnych skierowanych do TSUE, tak aby nie tworzyły się orzecznicze precedensy, kreujące podstawy do dochodzenia wobec nich kolejnych roszczeń.

Współpraca z rzeczoznawcą się opłaca. Rzecz o akademikach – wywiad z ekspertem
17 mar 2025

Rynek prywatnych akademików w Polsce rośnie w imponującym tempie, odpowiadając na zmieniające się potrzeby studentów i rosnące zainteresowanie inwestorów. Nowoczesne obiekty oferujące wysoki standard i dodatkowe udogodnienia stają się coraz bardziej konkurencyjne wobec tradycyjnych domów studenckich. Jak wygląda ten rynek z perspektywy wyceny nieruchomości i inwestycji? O tym rozmawiamy z Joanną Borowik, rzeczoznawcą majątkowym i ekspertką rynku nieruchomości.

Wybory uzupełniające do Senatu - Kraków [WYNIKI]
17 mar 2025

Wybory uzupełniające do Senatu w Krakowie dla wielu były sprawdzianem nastrojów społecznych, dla innych testem wierności elektoratów. Wyniki: wygrała popierana przez KO Monika Piątkowska zdobywając 50,14% głosów.

Obligatoryjny dodatek specjalny i waloryzacja pensji dla niektórych samorządowców? Postulaty skarbników
18 mar 2025

Podczas VII Krajowego Kongresu Forów Skarbników, zostały omówione główne postulaty dotyczące m.in. wynagradzania skarbników. Chodzi m.in. o obligatoryjny dodatek specjalny i waloryzację pensji. Postulaty zostaną przekazane do odpowiednich resortów.

W marcu 2025 r. zaczęły obowiązywać nowe stawki. Lecą zmiany w Karcie Dużej Rodziny
18 mar 2025

Chodzi o nowe stawki ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 27 lutego 2025 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny oraz wysokości kosztów gminy związanych z przyznaniem tej Karty oraz wydaniem jej duplikatu. Zmiany weszły 1 marca 2025 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...