Od 1 listopada 2023 r. można korzystać z nowej formy świadczenia pomocy społecznej jaką są usługi sąsiedzkie. Według danych ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej w 2024 r. 773 gminy zgłosiły chęć rozwijania usług sąsiedzkich.
Są to świadczenia pomocy społecznej o charakterze opiekuńczym organizowane w miejscu zamieszkania. Od 1 listopada 2023 r. samorządy mogą uruchomić tę formę wsparcia w swojej gminie. Polegają na odpłatnej pomocy sąsiadowi przy wsparciu ośrodka pomocy społecznej. Mogą z nich skorzystać osoby samotne, starsze, które z powodu wieku, choroby, bądź innych powodów wymagają wsparcia innych osób. Osobą samotną jest osoba, która samotnie prowadzi gospodarstwo domowe, nie znajduje się w związku małżeńskim a także nie posiada dzieci, wnuków, rodziców, dziadków.
Zakres usług sąsiedzkich
W ramach usług sąsiedzkich osoba samotna może liczyć na pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Może także liczyć na prostą podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną niewymagającą specjalistycznego przygotowania oraz w miarę potrzeb oraz możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Jak ubiegać się o usługi sąsiedzkie?
Organizatorem usług sąsiedzkich są gminy właściwe pod względem miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o przyznanie tego typu usług. W przypadku chęci skorzystania z usług sąsiedzkich, najlepiej jest zgłosić się do swojej gminy, bądź najbliższego dla miejsca zamieszkania ośrodka pomocy społecznej. Wymiar i zakres usług sąsiedzkich uwzględnia indywidualne potrzeby osoby uprawnionej, wynikające między innymi ze stanu zdrowia, sprawności psychofizycznej, wieku, jej sytuacji rodzinnej oraz od możliwości zabezpieczenia usług przez ośrodek pomocy społecznej. Usługi sąsiedzkie opłacane są przez gminę.
Kto może świadczyć usługi sąsiedzkie
Świadczeniem usług sąsiedzkich mogą zajmować się osoby, które spełnią następujące warunki. Osoby te muszą mieć ukończone 18 lat, nie należą do rodziny osoby, dla której mają być świadczone usługi, nie są zamieszkującym oddzielnie członkiem rodziny osoby dla której mają być świadczone usługi, zamieszkują w okolicy osób, dla których przeznaczone są usługi, przeszły szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, oświadczyły, że są zdolne pod kątem psychofizycznym do świadczenia tego typu usług, a także zostały zaakceptowane przez organizatora usług i osobę, na rzecz której usługi mają być świadczone. W przypadku, gdy osoba mająca świadczyć usługi sąsiedzkie nie ukończyła szkolenia z zakresu pierwszej pomocy - organizacja takiego szkolenia należy do organizatora usług sąsiedzkich. Należy pamiętać, że sąsiedzka forma wsparcia musi zostać dostosowana do indywidualnych potrzeb osoby korzystającej z pomocy.
W zeszłym tygodniu wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej Katarzyna Nowakowska poinformowała, że usługi sąsiedzkie spotkały się z pozytywnym odbiorem ze strony samorządów. Według danych MRPiPS w 2024 r. 773 gminy zgłosiły chęć ich rozwijania.
USTAWA z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2023.901 t.j.)