Pomoc socjalna w trakcie procedury uchodźczej
Jednym z głównych zadań Urzędu do Spraw Cudzoziemców jest zapewnienie pomocy socjalnej każdemu cudzoziemcowi, który złożył wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce. Pomoc jest udzielana do czasu rozpatrzenia wniosku i wydania ostatecznej decyzji w sprawie ochrony międzynarodowej. Cudzoziemcy mają do wyboru pobyt w ośrodku lub samodzielne utrzymanie się (poza ośrodkami) przy pomocy finansowej otrzymywanej od UdSC.
Polecamy: Zakaz handlu w niedziele i święta (PDF)
Ośrodki dla cudzoziemców
W Polsce funkcjonuje obecnie 11 ośrodków dla cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową. Aktualnie przebywa w nich łącznie ok. 1,4 tys. osób.
Zakres pomocy socjalnej w ośrodku obejmuje:
– zakwaterowanie
– całodzienne wyżywienie zgodne z normami kulturowymi cudzoziemców
– stałą pomoc pieniężną w postaci: tzw. „kieszonkowego” (50 zł miesięcznie), środków na zakup produktów higieny osobistej (20 zł miesięcznie), odzieży i obuwia (140 zł jednorazowo) oraz pokrycia kosztów przejazdu (w określonych przypadkach)
– ekwiwalent pieniężny w zamian za wyżywienie (dotyczy to dzieci do 6 lat, dzieci uczęszczających do przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponad gimnazjalnej), jeżeli wymagają tego względy organizacyjne (9 zł dziennie).
Wszystkie ośrodki dla cudzoziemców są placówkami o charakterze otwartym. Mieszkańcy są kwaterowani w pokojach dwu-, cztero- i wieloosobowych w zależności od sytuacji rodzinnej. Cudzoziemcy są zobowiązani do przestrzegania czystości w pokojach i pomieszczeniach wspólnego użytkowania. Osoby zakwaterowane w ośrodku otrzymują całodzienne wyżywienie w stołówce. Wszyscy mieszkańcy ośrodków zobligowani są do przestrzegania norm prawnych obowiązujących w Polsce oraz regulaminu pobytu w ośrodkach.
Ośrodki dla cudzoziemców prowadzone przez UdSC podlegają regularnej kontroli i otrzymują pozytywne opinie instytucji nadzorujących m.in. Najwyższej Izby Kontroli czy Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR).
Wsparcie socjalne poza ośrodkiem
Pomoc socjalna może być również udzielana w postaci świadczenia pieniężnego na pokrycie we własnym zakresie kosztów pobytu w Polsce. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 11 marca 2016 r., wysokość pomocy uzależniona jest od liczby członków rodziny:
Ilość członków rodziny Dzienna kwota na 1 osobę Miesięczna kwota na 1 osobę
1 osoba 25 PLN (ok. 6,25 EUR) 750 PLN (ok. 187,5 EUR)
2 osoby 20 PLN (ok. 5 EUR) 600 PLN (ok. 150 EUR)
3 osoby 15 PLN (ok. 3,75 EUR) 450 PLN (ok. 112,5 EUR)
4 osoby 12,50 PLN (ok. 3 EUR) 375 PLN (ok. 93,75 EUR)
Opieka medyczna
Wszyscy cudzoziemcy ubiegający się o ochronę międzynarodową w Polsce objęci są opieką medyczną:
– podstawową opieką zdrowotną, w tym obowiązkowe szczepienia dzieci zgodnie z kalendarzem szczepień
– specjalistyczną opieką zdrowotną (konsultacje i badania specjalistyczne)
– leczeniem szpitalnym
– świadczeniami pielęgnacyjnymi i opiekuńczymi w ramach opieki długoterminowej
– leczeniem stomatologicznym (bez protetyki stomatologicznej)
– programem wczesnego wykrywania, diagnostyki i kierowania na leczenie w zakresie chorób zakaźnych
– programem opieki psychologicznej dla cudzoziemców realizowanym w ośrodkach dla cudzoziemców.
Po złożeniu wniosku o ochronę międzynarodową cudzoziemcy przechodzą badania diagnostyczne w filtrze epidemiologicznym. Nowopowstała placówka znacznie unowocześniła wstępną weryfikację zdrowotną w zakresie klinicznym i epidemiologiczno-sanitarnym osób przekraczających wschodnią granicę Polski i zgłaszających się do procedury uchodźczej.
Polecamy serwis: Prawa pacjenta
Edukacja
Małoletni cudzoziemcy objęci wnioskami o udzielenie ochrony międzynarodowej uczęszczają do szkół publicznych. W ramach pomocy socjalnej Urząd do Spraw Cudzoziemców zapewnia podstawowe materiały niezbędne do nauki: komplet podręczników i ćwiczeń, podstawową wyprawkę szkolną (plecak, piórnik z wyposażeniem oraz artykuły szkolne). Cudzoziemcy otrzymują także bony towarowe na zakup wyprawki szkolnej. Najmłodsze dzieci mają natomiast zapewnione zajęcia przedszkolne w ośrodkach.
W każdym ośrodku zapewniona jest także możliwość nauki języka polskiego oraz podstawowe materiały niezbędne do nauki. Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych lektorów, mających doświadczenie w pracy z cudzoziemcami i są skierowane zarówno do dzieci, jak i do dorosłych.
Działania informacyjno-integracyjne
Od początku pobytu w Polsce cudzoziemcy przechodzą kursy informacyjne na temat obowiązujących w kraju praw, zasad i obyczajów oraz kultury. W dwóch ośrodkach recepcyjnych mieszczących się w Białej Polskiej oraz Dębaku organizowane są spotkania dla nowoprzybyłych cudzoziemców, podczas których przekazywane są wszelkie niezbędne informacje. UdSC przygotował także specjalny informator „Pierwsze Kroki w Polsce” oraz film instruktażowy na temat procedury uchodźczej. Najważniejsze informacje są również dostępne w aplikacji na smartfony.
Projekty dla cudzoziemców
Urząd do Spraw Cudzoziemców ma szerokie doświadczenie w realizacji inicjatyw współfinansowanych z funduszy zagranicznych. Dzięki takim projektom udało się wyremontować, rozbudować i dodatkowo wyposażyć część ośrodków dla cudzoziemców, udzielić dodatkowego wsparcia materialnego i edukacyjnego ich mieszkańcom, wybudować filtr epidemiologiczny na terenie ośrodka w Białej Podlaskiej oraz dodatkowo poszerzyć kompetencje pracowników UdSC. Poza własnymi działaniami, UdSC realizuje również projekty partnerskie we współpracy z organizacjami pozarządowymi, które zazwyczaj stanowią uzupełnienie pomocy socjalnej. Zakres czynności prowadzonych w ramach projektów obejmuje m.in. prowadzenie zajęć, kursów oraz warsztatów skierowanych do mieszkańców ośrodków dla cudzoziemców, rozwój ich kompetencji kulturowych, pomoc materialną, poradnictwo socjalne i psychologiczne oraz wsparcie przy opracowaniu systemów i procedur stosowanych przy realizacji pomocy socjalnej.
Ponadto, szereg organizacji pozarządowych realizuje na terenie ośrodków dla cudzoziemców własne inicjatywy skierowane do mieszkańców, głównie o charakterze edukacyjno-rekreacyjnym.
Bezpieczeństwo
Urząd do Spraw Cudzoziemców priorytetowe traktuje kwestie bezpieczeństwa i na bieżąco współpracuje z Policją i Strażą Graniczną. W każdym z ośrodków zatrudnieni są pracownicy ochrony fizycznej, którzy zapewniają ochronę 24 godziny na dobę. Wszyscy pracownicy ośrodków wykazują szczególną troskę i wrażliwość na sprawy związane z zapewnieniem bezpieczeństwa cudzoziemcom na terenie ośrodków.
Od 2008 r. przy ośrodkach funkcjonują Lokalne Zespoły Współdziałania. W ich skład wchodzą: pracownik UdSC odpowiedzialny za dany ośrodek, funkcjonariusz lokalnej jednostki Policji, przedstawiciel NGO-s lub innej instytucji zaproszonej do współpracy. Zadaniem Lokalnych Zespołów Współdziałania jest zapobieganie, rozpoznawanie i reagowanie na zagrożenia dla bezpieczeństwa w ośrodku.
Współpraca międzynarodowa
Pracownicy UdSC są aktywnie zaangażowani w dialog międzynarodowy w dziedzinie pomocy socjalnej i warunków recepcyjnych dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową.
Dzięki środkom z funduszy europejskich, pracownicy DPS odbyli wizyty studyjne do urzędów migracyjnych takich państw, jak: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania. Celem wizyt było poszerzenie wiedzy pracowników o praktykę działania poszczególnych państw w zakresie pomocy socjalnej dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową oraz wymiany doświadczeń w tym zakresie.
Pracownicy UdSC aktywnie uczestniczą w konferencjach, zjazdach informacyjnych oraz spotkaniach grup roboczych organizowanych przez Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) w zakresie zapewniania pomocy socjalnej osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową. Eksperci urzędu biorą także udział w misjach wsparcia EASO dla Włoch i Grecji.
Źródło: Urząd do Spraw Cudzoziemców
Polecamy serwis: Pomoc społeczna