Możliwość eksmisji na bruk – wystąpienie RPO
20 marca 2014 roku Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości. Powodem wystąpienia RPO były liczne skargi wpływające ze strony obywateli, dotyczące niedostatecznej ochrony przed eksmisją na bruk. Obywatele ocenili obowiązującą regulację prawną jako negatywną.
Wątpliwości ze strony RPO wzbudził charakter skutków, które są wywoływane przez powiadomienie gminy o konieczności wskazania pomieszczenia tymczasowego. RPO miał bowiem zastrzeżenia, co do sposobu, w jaki dłużnik miałby egzekwować swoje prawo. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296) nie wskazuje także terminu na dopełnienie obowiązku przez gminę. Stanowi jedynie, że pobyt w instytucji (noclegowni czy schronisku) ma mieć charakter przejściowy i krótkotrwały.
Zobacz również: Pomieszczenie tymczasowe – komu przysługuje?
RPO stwierdził, że eksmisje do noclegowni/ schroniska są de facto eksmisjami na bruk. Wskazane instytucje nie są bowiem w stanie zapewnić wystarczającej liczby miejsc.
Pytania skierowane przez RPO do Ministra Infrastruktury i Rozwoju pozostały bez odpowiedzi. Stąd też wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości z pytaniem, czy w ministerstwie prowadzony jest monitoring realizacji wyroków nakazujących opróżnienie mieszkania bez uprawnienia do lokalu socjalnego dla dłużnika. Celem wystąpienia RPO jest zobligowanie Ministra Sprawiedliwości do stworzenia regulacji realnie zapobiegającej eksmisjom na bruk.
Zadaj pytanie na: Forum
Zakaz eksmisji na bruk
Problem eksmisji na bruk stał się także przedmiotem badań ze strony Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 4 listopada 2010 r., o sygnaturze K 19/06 TK stwierdził, że obowiązkiem państwa jest zapewnienie każdemu eksmitowanemu „minimalnych gwarancji” poprzez zapewnienie lokali/ pomieszczeń o zróżnicowanym standardzie. Poziom pomieszczeń ma zależeć od kryteriów takich jak: sytuacja osoby eksmitowanej oraz względy decydujące o wydaniu wyroku nakazującego opróżnienie lokalu. Państwo (za pośrednictwem gminy) na zapewnić ochronę przed bezdomnością.
TK wskazał, że zgodnie z regulacją kodeksu postępowania cywilnego każdy eksmitowany może zostać wyrzucony „na bruk”. Kodeks nie uwzględnia bowiem kryteriów różnicowania osób eksmitowanych, m.in.: stanu zdrowia, faktu sprawowania opieki nad małoletnimi dziećmi, itp.
Warto więc podkreślić, że mimo korzystnego dla eksmitowanych wyroku TK, obowiązujące przepis proceduralne nie zapewniają jego wykonania.
Polecamy serwis: Pomoc społeczna
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296).
Ustawa z dnia 31 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U, Nr 224, poz. 1342).
Wyrok TK z dnia 4 listopada 2010 r., (sygnatura akt K 19/06).