Domy pomocy społecznej (DPS) to placówki publiczne bądź niepubliczne przeznaczone dla osób starszych i chorych, których rolą jest stała opieka, pomoc bytowa, a także materialna. Placówki stanowią ponadto miejsca rozwoju i aktywizacji dla swoich podopiecznych. Co należy wiedzieć o funkcjonowaniu tego rodzaju placówki? Jakich formalności należy dopełnić, aby otrzymać w niej miejsce?
- Funkcjonowanie domu pomocy społecznej
- Dom pomocy społecznej - kto może się ubiegać o przyjęcie
- Rodzaje domów pomocy społecznej
- Dom pomocy społecznej - decyzja o skierowaniu
- Dom pomocy społecznej - procedura starania się o miejsce
- Dom pomocy społecznej - ile kosztuje
Funkcjonowanie domu pomocy społecznej
Działanie domów pomocy społecznej uregulowane jest przepisami prawnymi - Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej oraz Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. DPS określane są jako instytucje formalne. Prowadzeniem publicznego DPS zajmują się władze gminy lub powiatu.
Podstawowym zadaniem DPS jest zapewnienie całodobowej profesjonalnej opieki osobom potrzebującym pomocy, które nie są samodzielne w codziennej egzystencji. Oferta placówek tego rodzaju jest skierowana m.in. do seniorów, którzy nie posiadają odpowiednich warunków do samodzielnego życia w miejscu ich zamieszkania z uwagi na wiek, schorzenia, sytuację życiową, a także warunki rodzinne, mieszkaniowe i materialne.
Dom pomocy społecznej - kto może się ubiegać o przyjęcie
Prawo do zamieszkania w placówce mają osoby, wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, chorób lub niepełnosprawności, które nie mogą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu i nie można zapewnić im niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Aby móc zostać przyjętym do domu pomocy społecznej należy spełniać kryteria zdrowotne. Największe szanse na przyjęcie mają osoby samotne, potrzebujące pomocy przez cały czas.
Rodzaje domów pomocy społecznej
Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, kto ma w nich zamieszkać, dzielą się na domy dla osób:
- w podeszłym wieku;
- przewlekle somatycznie chorych;
- przewlekle psychicznie chorych;
- dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
- dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
- niepełnosprawnych fizycznie;
- uzależnionych od alkoholu.
Dom pomocy społecznej - decyzja o skierowaniu
Decyzję o skierowaniu do placówki wydaje ośrodek pomocy społecznej (MOPS, GOPS, MGOPS) mieszczący się w miejscowości zamieszkania osoby starającej się o skierowanie do DPS. Ten sam ośrodek ustala ponadto wysokość miesięcznej opłaty za pobyt w placówce.
Wydanie decyzji przez ośrodek pomocy społecznej następuje na podstawie wizyty pracownika socjalnego i przeprowadzeniu przez niego rodzinnego wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o miejsce w DPS.
Dom pomocy społecznej - procedura starania się o miejsce
Starania o zamieszkanie w DPS odbywa się w kilku etapach:
Pisemny wniosek – procedurę należy rozpocząć od wizyty osoby ubiegającej się o skierowanie (przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego) w Ośrodku Pomocy Społecznej, który jest właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub ostatniego miejsca zameldowania, w celu złożenia pisemnego wniosku.
Jeżeli w pobliżu miejsca zamieszkania działa DPS, w trakcie składania wniosku można prosić o przyznanie miejsca właśnie w nim. Osoba starając się o skierowanie, niekoniecznie jednak musi trafić do tej akurat placówki. Zazwyczaj osoby starsze otrzymują skierowanie tam, gdzie zajmują się konkretnymi schorzeniami.
W składanym wniosku należy umieścić adnotację z prośbą o skierowanie danej osoby do DPS, a w przypadku jej ubezwłasnowolnienia – postanowienie sądu zezwalające opiekunowi prawnemu na podjęcie czynności związanych z umieszczeniem w placówce.
Wywiad środowiskowy - kolejnym etapem jest spotkanie z pracownikiem socjalnym OPS, który przeprowadzi wywiad środowiskowy, sprawdzi sytuację życiową, materialną i zdrowotną. Ponadto pomoże skompletować dokumenty, na podstawie, których stwierdzi, czy dana osoba powinna zostać skierowana do DPS i czy nie ma możliwości świadczenia usług opiekuńczych w domu przez rodzinę bądź gminę.
Wymagane dokumenty – do wniosku należy dołączyć zaświadczenie:
- lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i potrzebie sprawowania całodobowej opieki;
- lekarza psychiatry (w przypadku chorych psychicznie);
- psychologa (w przypadku upośledzonych umysłowo);
- o dochodach lub decyzję ZUS o przyznaniu renty bądź emerytury;
- oświadczenie woli o umieszczeniu w domu pomocy (podpisane przez seniora);
- oświadczenie rodziny, wyjaśniające, że nie ma możliwości opieki nad daną osobą.
Czas oczekiwania na decyzję – OPS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku. W skomplikowanych przypadkach, proces ten może potrwać do dwóch miesięcy. Jeżeli ośrodek wyda opinię pozytywną i przydzieli miejsce w placówce, zostanie przesłana cała dokumentacja danej osoby do właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie z prośbą o umieszczenie w konkretnym DPS. Następnie zainteresowany otrzyma informację, że znalazł się na liście oczekujących na miejsce.
W trakcie oczekiwania na miejsce w DPS, osobom samotnym przysługuje usługa opiekuńcza z OPS, obejmująca pomoc w zakresie podstawowych potrzeb życiowych – zakres pomocy ustala miejscowy OSP.
Proces oczekiwania jest bardzo różny. To, że zainteresowany otrzymał przybliżoną datę przyjęcia nie oznacza jednocześnie, że dostanie się do placówki w określonym czasie. Zdarza się, że pomimo skierowania do DPS, nie zostaje przyjęty z powodu braku miejsc. W sytuacji, kiedy dana osoba nie może czekać na przyjęcie do placówki, zostaje wysłana do innej, w której jest wolne miejsce.
Możliwość odwołania się od decyzji - w przypadku, gdy centrum pomocy rodzinie poinformuje zainteresowanego o odmowie umieszczenia go w DPS, w ciągu 14 dni od daty wydania negatywnej decyzji, może odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego.
Dom pomocy społecznej - ile kosztuje
Mieszkaniec domu pomocy społecznej opłaca pobyt w wysokości nieprzekraczającej 70 proc. swojego dochodu. Różnicę w pierwszej kolejności pokrywa rodzina. W zależności od rodzaju placówki, standardu i miejscowości – koszt pobytu waha się między 2500 - 3900 zł. Jeżeli senior nie posiada własnego dochodu – nie ponosi żadnych opłat za usługi opiekuńcze, świadczone przez DPS. W takich sytuacjach w całości płaci gmina.
W przypadku wybrania prywatnej placówki cena oscyluje w graniach 4000 tys. zł za pokój jednoosobowy, do 15000 tys. zł. Wszystko zależy od standardów, jakie oferuje placówka.