Kto ponosi odpowiedzialność?
Zgodnie z ustawą, za naruszenie dyscypliny finansów publicznych odpowiadają nie tylko kierownicy, ale również inne podmioty enumeratywnie wymienione w ustawie.
Osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków również znajdują się w gronie osób ponoszących odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Zgodnie z przepisami, odpowiedzialność ponoszą również między innymi pracownicy sektora finansów publicznych, a także inne osoby, którym powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce.
Z regulacji wskazanych w ustawie wynika, iż pracownicy jednostki będą ponosili odpowiedzialność za czyny stanowiące naruszenie dyscypliny finansowej jedynie w sytuacji, gdy zostaną im powierzone określone zadania.
Katalog naruszeń
Katalog naruszeń został wskazany w art. od 5 do 18c ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004 r. Katalog jest bardzo szeroki.
Zgodnie z tym, za naruszenie dyscypliny finansowej uznać należy między innymi nieustalenie, niedobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych. Ustalenie, pobranie lub dochodzenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczania stanowi również naruszenie.
W katalogu naruszeń znajduje się również m.in. przeznaczenie dochodów uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce.
Wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację, a także niezaliczenie otrzymanej dotacji w terminie i niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w należnej wysokości stanowi również naruszenie dyscypliny finansowej.
Naruszeniem, z którym wiąże się odpowiedzialność jest także przeznaczenie środków rezerwy na inny cel niż określony w decyzji o ich przyznaniu.
Zobacz także: Odpowiedzialność urzędnika za decyzję z błędem
Zasady odpowiedzialności
Pierwszą z przesłanek odpowiedzialności jest oczywiście popełnienie czynu naruszającego dyscyplinę finansową wskazanego w ustawie. Stanowi to podstawę odpowiedzialności.
Następnie, aby osoba - która dokonała naruszenia – poniosła odpowiedzialność musi być winna. Wina musi istnieć w czasie popełnienia czynu.
W sytuacji, gdy naruszenia nie można było uniknąć mimo dołożenia staranności wymaganej od osoby w ramach wykonywania obowiązków, wówczas winy danej osobie nie można przypisać.
Ważne jest, że w przypadku wydania polecenia, odpowiedzialność za czyn naruszający dyscyplinę finansową ponosi również osoba, która owe polecenie wydała.
Uznaje się, że naruszenie zostało popełnione w czasie, w którym winna osoba działała lub zaniechała działania, do którego była obowiązana. Jeśli jednak zostają wprowadzone nowe przepisy zgodnie z którymi owo działanie lub zaniechanie, które obejmuje orzeczenie nie stanowi już czynu naruszającego dyscyplinę finansową, wówczas ukaranie ulega zatarciu z mocy prawa.
Kary
Do katalogu kar wskazanego w ustawie zaliczyć należy między innymi: upomnienie, naganę, karę pieniężną czy też zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.
Zgodnie z przepisami wysokość kary pieniężnej wymierza się od 0,25 do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej, należnego w roku, w którym doszło do naruszenia.
Jeśli natomiast zaistnieje problem związany z ustaleniem wysokości wynagrodzenia, wówczas karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.
Zobacz także: Urzędnik za błędną decyzję zapłaci dwunastokrotność swojego wynagrodzenia?
Zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wyklucza możliwość pełnienia funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego, członka zarządu, skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego, kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego na okres od roku do 5 lat.
Polecamy serwis: Sprawy karne
Podstawa prawna:
Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.