Kto to jest doradca prawny?
Doradca prawny to osoba, która świadczy usługi prawnicze, ale nie należy do żadnej korporacji ani nie posiada uprawnień adwokata czy radcy prawnego.
Choć ich uprawienia są dość podobne do prawników, którzy ukończyli aplikację, to kompetencje tych drugich są po prostu szersze.
Czy doradcy prawni w ogóle mogą świadczyć usługi prawnicze?
Choć najczęściej z problemem prawnym udajemy się do adwokata czy radcy prawnego, to także doradca może nam udzielić porady prawnej. Wiele osób, które ukończyły prawo na Wydziale Prawa i Administracji albo nie wybiera aplikacji albo nie udaje się im na nią dostać. Wówczas mogą wybrać karierę doradcy prawnego, który działa w oparciu o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.
Zobacz również: U prawnika
Rozstrzygnął tak Trybunał Konstytucyjny, który w 2003 roku po raz pierwszy wyraził pogląd, że osoby, które posiadają wyższe wykształcenie prawnicze mogą prowadzić działalność prawniczą na własny rachunek, np. w postaci biur doradztwa prawnego (bez ukończone odpowiedniej aplikacji).
Co może doradca prawny?
Doradca prawny może udzielać porad prawnych, a także przygotowywać projekty pism. Generalnie może również reprezentować swojego klienta przed sądem, ale nie w każdej sprawie.
Przede wszystkim doradcy prawni nie mogą być pełnomocnikami tam, gdzie przepisy prawne wymagają przymusu adwokacko-radcowskiego, czyli m.in. przed Sądem Najwyższym, Naczelnym Sądem Administracyjnym czy Trybunałem Konstytucyjnym (skarga konstytucyjna powinna zostać sporządzona i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego).
Jakie są obowiązki doradcy prawnego?
Adwokat czy radca prawny, nie tylko musi ukończyć studia prawnicze i odbyć aplikację, ale ma szereg obowiązków nałożonych przepisami prawa. Status doradców prawnych nie został nigdzie uregulowany. Nie muszą oni więc ani ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej, nie mają kodeksów etyki ani nie podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej. Tak naprawdę doradcy prawni nie muszą nawet posiadać wykształcenia prawniczego, aczkolwiek budziłoby to wątpliwości, co do jakości ich usług…
To co odróżnia doradcę prawnego od adwokata to także to, że nie mają oni obowiązków zachowania w tajemnicy tego, co usłyszeli od swojego klienta w związku z udzielaniem porady czy prowadzeniem sprawy. Oznacza to, że doradca prawny wezwany przez sąd na świadka, nie będzie mógł uchylić się od odpowiedzi na pytanie, które będzie dotykało tych kwestii. Adwokat czy radca prawny takie uprawnienie posiada.
Potrzebna regulacja?
Już od kilku lat w szufladzie sejmowej znajduje się projekt ustawy, którą przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, odnoszące się właśnie do kwestii doradców prawnych. Przewiduje on nie tylko obowiązkowe egzaminy dla osób, które chcą prowadzić biuro doradztwa prawnego, ale również minimalne dla nich wymogi.
Zobacz również serwis: Pomoc prawna
Jeszcze wtedy, gdy Ministrem Sprawiedliwości był Zbigniew Ćwiąkalski, pojawiła się propozycja, by uregulować tą materię w następujący sposób: absolwenci prawa, zaraz po ukończeniu studiów mogliby przystąpić do egzaminu państwowego I stopnia, a po jego zdaniu mieliby do wyboru jedną z dwóch ścieżek kariery – albo zdać podstawowy egzamin i rozpocząć aplikację, albo zdać egzamin rozszerzony i świadczyć usługi prawne na własny rachunek.