Osoby, które chcą zostać urzędnikami w sądach powszechnych lub wojskowych, powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury albo w Biurze Służby Prawnej Trybunału Konstytucyjnego muszą spełnić wymagania, jakie są stawiane kandydatom w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury (dalej: UPSiP).
Wymagania stawiane urzędnikom
W myśl art. 2 UPSiP urzędnikiem może zostać osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, ma nieposzlakowaną opinię, nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, przeciwko której nie jest prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku oraz odbyła staż urzędniczy w sądzie lub w prokuraturze. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że są to podstawowe wymagania. Oprócz tego mogą być podane dodatkowe wymagania jak np. znajomość języków obcych, znajomość określonego oprogramowania komputerowego czy umiejętność redagowania pism urzędowych.
Obecnie obowiązująca UPSiP nie wymaga od urzędników legitymowania się wykształceniem wyższym choćby pierwszego stopnia, tak jak stanowiły to nowelizacje UPSiP z dnia 26 czerwca 2007 roku oraz z dnia 30 maja 2011 roku. Brak obowiązku legitymowania się wyższym wykształceniem jest niewątpliwie szansą na poznanie specyfiki pracy w sądach czy prokuraturach m.in. przez studentów, którzy myślą o podjęciu pracy jako urzędnicy czy też jako przyszli sędziowie, adwokaci, przedstawiciele innych zawodów prawniczych, biegli albo jako tłumacze. Innymi słowy, jest to możliwość poznania funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w praktyce, a nie na podstawie wykładów czy seriali telewizyjnych.
Konkurs
Kandydat ubiegający się o zatrudnienie jako urzędnik, w pierwszej kolejności bierze udział w konkursie. Wymóg ten wynika z treści art. 3b UPSiP oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego trybu i sposobu przeprowadzania konkursów na staż urzędniczy w sądzie i prokuraturze. Do kolejnych etapów kwalifikują się kandydaci, którzy spełniają określone wymagania lub osiągnęli wymaganą liczbę punktów, jeżeli taka została wskazana. W pierwszym etapie kandydaci składają życiorys, dokumenty potwierdzające posiadane wykształcenie jak również oświadczenia, które zostały wskazane w ogłoszeniu. Dalszy etap konkursu to sprawdzenie umiejętności i kwalifikacji. Ta część konkursu może przybrać formę testu wiedzy, napisania krótkiego pisma urzędowego np. wezwania do uzupełnienia braków formalnych, sprawdzenia sprawności pisania tekstów tzw. pisanie pod dyktando lub innej formy wskazanej przez organizatora konkursu. Trzecim etapem jest rozmowa kwalifikacyjna. Po zakończeniu wskazanych etapów zostaje wybrany kandydat do zatrudnienia i zostaje on skierowany na staż urzędniczy. Kandydaci, którzy zajęli kolejne miejsca mogą zostać umieszczeni na liście rezerwowej, która jest ważna do następnego konkursu, jednak nie dłużej niż 12 miesięcy od przeprowadzenia ostatniego konkursu.
Staż urzędniczy
W myśl art. 3 i art 3a UPSiP staż urzędniczy trwa 6 miesięcy i ma na celu praktyczne oraz teoretyczne przygotowanie do wykonywania obowiązków urzędnika. Staż urzędniczy jest zakończony egzaminem.
Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca zwolnił z obowiązku odbywania stażu urzędniczego osoby, które ukończyły aplikację sędziowską lub prokuratorską. Dodatkowo dyrektor sądu lub właściwy prokurator ma możliwość zwolnienia z obowiązku odbywania stażu urzędniczego lub jego części osobę, wybraną w drodze konkursu na staż urzędniczy, która wykaże się wymaganą programem stażu urzędniczego wiedzą teoretyczną, w szczególności znajomością organizacji i funkcjonowania sądu lub prokuratury, umiejętnościami stosowania tej wiedzy w praktyce oraz znajomością metod i techniki pracy biurowej.
Stosunek pracy z osobą ubiegającą się o przyjęcie na staż urzędniczy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. Natomiast stosunek pracy z urzędnikiem nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Polecamy serwis: Pomoc prawna