W niniejszym artykule, autor przybliży koszty mediacji na przykładzie spraw cywilnych, do których zaliczamy np. sprawy dotyczące umów, nieruchomości, sprawy rodzinne, spadkowe, pracownicze lub gospodarcze.
W pierwszej kolejności warto wskazać, że wyróżniamy dwa rodzaje mediacji:
- mediacja sądowa (lub inaczej ze skierowania sądu) – ma miejsce, gdy sąd prowadzący sprawę, z własnej inicjatywy lub na wniosek stron, skieruje ją do mediacji. Sąd wydaje wówczas stosowne postanowienie.
- mediacja umowna (pozasądowa) – ma miejsce gdy strony, najczęściej jeszcze przed złożeniem sprawy w sądzie, zgodzą się swój spór skierować do mediacji i kontaktują się bezpośrednio z mediatorem.
Koszty mediacji sądowej reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 20.06.2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z ww. aktem:
- w sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych.
Np. sprawa jest o zapłatę 14.000 zł. Wynagrodzenie mediatora wyniesie 150 zł netto.
- w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne - 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.
Np. sprawa rozwodowa. Wynagrodzenie mediatora wyniesie maksymalnie 450 złotych netto.
- dodatkowo mediatorowi przysługuje zwrot kosztów:
- dojazdu (wg. kilometrówki z tytułu podróży służbowej);
- wynajmu pomieszczenia – nie więcej niż 70 zł za jedno posiedzenie;
- korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 złotych.
Polecamy: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł
Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku mediacji umownych (pozasądowych). Tutaj koszty mediacji są ustalane między mediatorem a stronami w drodze umowy. Każdy mediator lub ośrodek mediacji ma swój cennik, a wysokość usługi reguluje rynek. Mediatorzy najczęściej oferują rozliczenie godzinowe, jednak tu jest otwarte pole do negocjacji pomiędzy stronami a mediatorem.
Często klienci mają pewne obawy co do przewidywalności łącznych kosztów mediacji umownej, zwłaszcza gdy oferowana jest stawka godzinowa. Przystępując do mediacji, nie wiemy przecież ile faktycznie potrwają rozmowy. Warto jednak pamiętać, że z reguły mediatorzy ustalają ze stronami pewien limit godzin na rozmowy mediacyjne, po wyczerpaniu którego, jeśli nie widać jakichkolwiek szans na ugodę, strony kończą mediację. Z doświadczeń autora artykułu wynika, że np. w sprawach gospodarczych, stronom z reguły wystarczy do 2 godzin mediacji, by zweryfikować, czy dalsze kontynuowanie mediacji ma sens i ile jeszcze potrwa, czy też już czas zakończyć rokowania.
Niezależnie czy mamy do czynienia z mediacją sądową czy umowną, co do zasady, koszty mediacji są ponoszone po połowie. Oczywiście strony mogą ustalić między sobą inny sposób podziału tych kosztów (np. że w całości ponosi je tylko jedna ze stron).
Reasumując, autor niniejszego artykułu rekomenduje rozważenie mediacji, jako narzędzia do załatwienia spornych spraw. Należy pamiętać, że nie każda mediacja kończy się ugodą. Zainwestowane środki nie zawsze przyniosą wymarzony efekt. Warto jednak mieć świadomość, że w większości spornych spraw, koszty mediacji (sądowej czy umownej) nie przekroczą kilkuset złotych, a w razie zawarcia ugody mogą zaoszczędzić sporo innych kosztów (np. opłat sądowych od pozwu, kosztów opinii biegłych sądowych, etc.). Jednak co szczególnie ważne dziś, w dobie zagrożenia COVID-19, mediacja (szczególnie mediacja online) pozwala od ręki ruszyć ze sprawą, zminimalizować nerwy i zaoszczędzić czas, który jest bezcenny.