Taksa notarialna w 2023 r. nie zmieniła się w porównaniu do roku ubiegłego. Stawki taksy pozostały bez zmian, pomimo inflacji. Jak oblicza się taksę notarialną? Jakie są stawki taksy notarialnej w 2023 r.?
- Co jest podstawą określenia maksymalnej stawki taksy notarialnej?
- Ile wynosi maksymalna stawka taksy notarialnej?
- Ile należy się notariuszowi za akt notarialny?
- Ile wynoszą stawki kwotowe stawki taksy notarialnej?
Taksa notarialna to wynagrodzenie, jakie przysługuje notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych. Jego wysokość co do zasady określa się na podstawie umowy notariusza ze stronami czynności. Nie może ono jednak być wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności. Stawki maksymalne taksy notarialnej ustala rozporządzeniem minister sprawiedliwości. Takie też stawki w praktyce zwykle pobierają notariusze.
Co jest podstawą określenia maksymalnej stawki taksy notarialnej?
Maksymalna stawka taksy notarialnej za czynności notarialne zależy (z określonymi przepisami wyjątkami) od wartości przedmiotu czynności notarialnej. Wartość przedmiotu czynności notarialnej co do zasady podaje strona (strony) czynności. Przy tym podstawą określenia maksymalnej stawki jest:
- przy umowie zamiany – najwyższa wartość zamienianego przedmiotu umowy;
- przy działach – ogólna wartość majątku podlegającego działowi;
- przy oddawaniu gruntu w użytkowanie wieczyste – wartość pierwszej opłaty, a przy jej braku – skapitalizowana wartość opłaty rocznej, stosownie do przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn;
- przy umowie o rentę, na podstawie której następuje zbycie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – wartość tych rzeczy lub praw;
- przy licytacjach i przetargach – cena rzeczy uzyskana w wyniku licytacji lub przetargu;
- przy losowaniach nagród – wartość wylosowanych nagród;
- przy umowie dzierżawy (poddzierżawy) oraz najmu (podnajmu) – wartość świadczeń powtarzających się za czas, na jaki umowa została zawarta, a przy umowie zawartej na czas nieokreślony – wartość świadczeń za okres 10 lat;
- przy ustąpieniu pierwszeństwa hipotecznego – wartość przedmiotu czynności określona według pozycji posuwającej się naprzód, a jeżeli suma pozycji ustępującej jest niższa – według tej niższej sumy.
Ile wynosi maksymalna stawka taksy notarialnej?
Maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi od wartości przedmiotu czynności notarialnej:
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Nasz kalkulator może pomóc w obliczeniu taksy notarialnej.
Przy obliczaniu wartości przedmiotu czynności notarialnej nie odlicza się obciążeń i bonifikat.
Jeżeli jednym aktem notarialnym, sporządzonym między tymi samymi osobami, objęto kilka czynności dotyczących tego samego przedmiotu i pozostających ze sobą w takim stosunku, że jedna z tych czynności ma charakter czynności głównej, a inne mają charakter czynności ubocznych i nie mogą istnieć bez czynności głównej – za sporządzenie tego aktu notarialnego stosuje się maksymalną stawkę przewidzianą dla czynności głównej.
W razie gdy poszczególne czynności między tymi samymi osobami dotyczą różnych przedmiotów, wartość tych przedmiotów zlicza się, jeżeli dla dokonywanych czynności przewidziana jest ta sama maksymalna stawka. Jeżeli dla tych czynności przewidziane są różne maksymalne stawki, stosuje się je za każdą czynność z osobna.
Jeżeli akt notarialny obejmuje kilka czynności różnych osób, stosuje się maksymalne stawki przewidziane za każdą czynność z osobna.
Jeżeli strona czynności notarialnej nie jest w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ponieść żądanego przez notariusza wynagrodzenia, może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania o zwolnienie w całości lub w części od ponoszenia tego wynagrodzenia.
Analogiczne uprawnienie przysługuje osobie prawnej, która wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ponoszenie wynagrodzenia żądanego przez notariusza.
Sąd po ustaleniu, że zachodzi potrzeba dokonania czynności notarialnej, uwzględnia wniosek i wyznacza notariusza do dokonania żądanej przez stronę czynności notarialnej. Za stronę zwolnioną od ponoszenia wynagrodzenia za dokonaną czynność notarialną wynagrodzenie ponosi Skarb Państwa.
Ile należy się notariuszowi za akt notarialny?
Za sporządzenie aktu notarialnego notariuszowi należy się wynagrodzenie co do zasady w wysokości maksymalnej stawki liczonej od wartości przedmiotu czynności notarialnej. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości przewiduje jednak, że wysokość wynagrodzenia notariusza za niektóre czynności nie może przekroczyć określonej części stawki liczonej od wartości, a w przypadku szeregu rodzajów czynności – stawka określana jest kwotowo.
Maksymalna stawka wynosi połowę stawki liczonej od wartości przedmiotu czynności notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego m.in.:
- umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego,
- umowę zobowiązującą, zawartą pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu,
- umowę przenoszącą własność lub użytkowanie wieczyste, w wykonaniu umowy zobowiązującej,
- umowę sprzedaży nieruchomości rolnej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
- umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, dokonywanej przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty na podstawie ustaw przyznających nabywcom tych lokali lub nieruchomości bonifikaty od ceny,
- umowę zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
- umowę zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawa do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka),
- umowę darowizny lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, jeżeli umowa jest zawierana pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, a nabywcy są uprawnieni do skorzystania z ulgi, polegającej na tym, że nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej lokalu,
- umowę deweloperską,
- umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę, w tym w wykonaniu umowy deweloperskiej,
- umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę budowlaną,
- umowę przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego, w tym w wykonaniu umowy deweloperskiej.
Maksymalna stawka wynosi ¼ stawki liczonej od wartości przedmiotu czynności notarialnej za sporządzenie projektu aktu notarialnego obejmującego umowę oraz za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
- ustanowienie hipoteki w celu zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego na budownictwo mieszkaniowe, zakup domu mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego albo na działalność gospodarczą,
- losowanie nagrody,
- potwierdzenie oświadczenia woli zawartego w innym akcie notarialnym.
Maksymalna stawka wynosi 1/10 maksymalnej stawki liczonej od wartości przedmiotu czynności notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
- oświadczenie o przystąpieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub objęciu udziałów w tej spółce,
- oświadczenie zawierające zgodę osób przystępujących do spółki akcyjnej na zawiązanie spółki, na brzmienie statutu i na objęcie akcji, wyrażoną w innym akcie niż akt obejmujący statut.
Ile wynoszą stawki kwotowe stawki taksy notarialnej?
Rozporządzenie określa kwotowo maksymalne stawki za niektóre rodzaje czynności notarialnych.
Maksymalna stawka taksy notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego: | |
| umowę zbycia nieruchomości, jeżeli w związku z tą umową następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników albo renty strukturalnej współfinansowanej ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej | 600 zł |
| umowę majątkową małżeńską | 400 zł |
| testament | 50 zł |
| testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku | 150 zł |
| testament zawierający zapis windykacyjny | 200 zł |
| odwołanie testamentu | 30 zł |
| zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić | 60 zł |
| zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego | 80 zł |
| pełnomocnictwo – do dokonania jednej czynności | 30 zł |
| pełnomocnictwo – do dokonania więcej niż jednej czynności | 100 zł |
| oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku | 50 zł |
Maksymalna stawka taksy notarialnej za sporządzenie: | |
| protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni | 750 zł |
| protokołu walnego zgromadzenia akcjonariuszy | 1100 zł |
| protokołu zgromadzenia wspólników innej spółki niż wymienione powyżej albo protokołu posiedzenia zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego | 500 zł |
| protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej | 300 zł |
| protokołu zawierającego oświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o zmianie statutu funduszu inwestycyjnego | 1000 zł |
| Za sporządzenie protokołu dokumentującego podwyższenie kapitału zakładowego spółki jako maksymalną stawkę przyjmuje się stawkę obliczoną od wartości przedmiotu czynności notarialnej, przy czym podstawą określenia maksymalnej stawki jest różnica pomiędzy wysokością podwyższonego kapitału zakładowego a wysokością dotychczasowego kapitału zakładowego. | |
Maksymalna stawka taksy notarialnej za sporządzenie: | |
| protokołu niedojścia do skutku licytacji, przetargu lub losowania nagród | 100 zł |
| protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie | 50 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20 zł |
| innego protokołu | 200 zł |
Maksymalna stawka taksy notarialnej: | |
| za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne | 50 zł |
| za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym | 100 zł |
| za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka | 100 zł |
| za czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego, z wyłączeniem czynności określonych w dwóch poniższych wierszach oraz sporządzenia wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu | 400 zł |
| za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia | 100 zł |
| za sporządzenie protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem | 50 zł |
| za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu | 50 zł |
| za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu | 30 zł |
| za sporządzenie aktu powołania zarządcy sukcesyjnego lub aktu odwołania zarządcy sukcesyjnego | 50 zł |
| za sporządzenie oświadczenia o zgodzie na powołanie zarządcy sukcesyjnego, oświadczenia o zgodzie na odwołanie zarządcy sukcesyjnego lub oświadczenia osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego o wyrażeniu zgody na pełnienie tej funkcji oraz braku prawomocnie orzeczonych wobec niej zakazów, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629 oraz z 2019 r. poz. 1495) | 50 zł |
| za sporządzenie protokołu powołania zarządcy sukcesyjnego lub protokołu odwołania zarządcy sukcesyjnego | 100 zł |
| za sporządzenie protokołu rezygnacji zarządcy sukcesyjnego | 50 zł |
Maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi: | |
| za poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać: | |
| 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł |
| 20 zł |
| za poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę | 6 zł |
| za poświadczenie czasu okazania dokumentu, za każdą stronę | 6 zł |
| za poświadczenie pozostawania przy życiu: |
|
| 5 zł |
| 30 zł |
| za poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu | 30 zł |
| za doręczenie stronie przeciwnej oświadczenia wniesionego ustnie do protokołu albo wręczonego lub przesłanego notariuszowi | 40 zł |
| za sporządzenie protestu maksymalna stawka wynosi przy wartości kwoty ulegającej zaprotestowaniu: |
|
| 5 zł |
| 5 zł + 0,5% od nadwyżki ponad 1000 zł, nie więcej jednak niż 2500 zł |
| jeżeli osoba, przeciwko której protest ma być skierowany, uczyni zadość wezwaniu przed sporządzeniem protestu, maksymalna stawka wynosi połowę stawki określonej w dwóch wierszach powyżej | |
| za prowadzenie rejestru akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej w stosunku rocznym za każdy rozpoczęty rok | 1200 zł |
| za dokonanie wpisu w rejestrze akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej | 100 zł
|
| za udzielenie informacji z rejestru akcjonariuszy | 50 zł |
| za dokonanie czynności notarialnej niewymienionej powyżej | 200 zł |
Natomiast za każdą rozpoczętą godzinę czynności sprzedaży przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego maksymalna stawka wynosi w pierwszym dniu czynności 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa GUS, a w drugim dniu i kolejnych dniach – 1,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
W przypadku sporządzenia aktu notarialnego dokumentującego przebieg przetargu stosuje się jednak zasady ogólne.
W przypadku, gdy czynność notarialna została dokonana poza kancelarią notarialną notariusz może zwiększyć swoje wynagrodzenie maksymalnie o:
- 50 zł – jeśli czynność została dokonana w porze dziennej, tzn. między godz. 8.00 a 20.00
- 100 zł – jeśli czynność została dokonana w porze nocnej (20.00 – 8.00) lub w dniu wolnym od pracy.