REKLAMA
Pacta sunt servanda.
P
Pacta novissima servari oportet.
Dotrzymywać należy umów najnowszych.
Pacta, quae turpem causam continent, non sunt observanda.
Umowy zawarte dla haniebnej przyczyny nie powiny być respektowane.
Pacta sunt servanda.
Umów należy dotrzymywać.
Pactum de successione futura est illicitum.
Umowa dotycząca przyszłego dziedziczenia jest zabroniona.
Pactum est duorum consensus atque conventio.
Umowa to zejście się i porozumienie dwóch stron.
Par deliquentis et suasoris culpa est.
Wina sprawcy i podżegacza jest równa.
Pater est, quem nuptiae demonstrant.
Ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo.
Patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere.
Władza ojcowska powinna opierać się na miłości, nie na okrucieństwie.
Patroni petulantiam litigator luit.
Strona ponosi konsekwencje swawoli adwokata.
Periculum in mora.
Niebezpieczeństwo w zwłoce.
Perspiciendum est iudicanti, ne quid aut durius aut remissus constituatur, quam causa deposcit.
Zadaniem sędziego jest baczyć, by nie orzeczono kary surowszej lub łagodniejszej, niż wymaga sprawa.
Pignoris causa est indivisa.
Podstawa zastawu jest niepodzielna.
Plurimum enim interest utrum ex delicto aliquis ex contractu debitor sit.
Wielka jest bowiem różnica jeśli jeden jest dłużnikiem z deliktu a inny z zaciągniętej umowy.
Plurimum mali credulitas facit.
Łatwowierność wyrządza wiele zła.
Plus cautionis in re est quam in persona.
Rzecz daje większe zabezpieczenie niż osoba.
Plus est in re, quam in existimatione mentis.
Większe znaczenie ma faktyczny stan rzeczy, niż jego wyobrażenie.
Plus est oculatus testis unus quam auriti decem.
Więcej znaczy jeden świadek naoczny niż dziesięciu ze słyszenia.
Poena debet commensurari delicto.
Kara powinna odpowiadać wadze przestępstwa.
Poenae potius molliendae sunt quam asperandae.
Kary powinno się raczej łagodzić niż zaostrzać.
Poena est noxae vindicta.
Kara jest odpłatą za szkodę.
Poena maior absorbet minorem.
Kara cięższa pochłania lżejszą. Zasada absorbcji kary, stosowana przy wymiarze kary łącznej.
Poenam heres non succedit.
Dziedzic nie dziedziczy kary.
Poena sine fraude esse non potest.
Nie może być kary bez przestępstwa.
Poenitentia sera raro est vera.
Późna skrucha rzadko jest szczera.
Politia legibus, non leges politiae adaptandae.
Polityka powinna dopasowywać się do ustaw, a nie ustawy do polityki.
Possessio non est iuris, sed facti.
Posiadanie to nie prawo, lecz stan faktyczny.
Possessio non tantum corporis, sed et iuris est.
Posiadanie nie jest kwestią jedynie fizycznego kontaktu z rzeczą, ale też i prawa.
Possessio pacifica per multos annos facit ius.
Posiadanie nie zakłócone przez wiele lat tworzy prawo.
Possidentes exceptionem, non possidentes actionem habent.
Posiadaczom przysługują zarzuty procesowe, osobom nieposiadającym - skargi.
Postumus rumpit testamentum.
Pogrobowiec obala testament.
Potentia non est nisi ad bonum.
Władza nie służy niczemu innemu jak dobru.
Potestas stricte interpretetur.
Zakres władzy powinien być interpretowany w sposób ścisły.
Praecepta iuris sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere.
Zasady prawa są te: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu, co mu się należy.
Praescriptio patrona generis humani.
Przedawnienie patronką rodzaju ludzkiego.
Praesentia corporis tollit errorem nominis.
Obecność rzeczy znosi błąd co do jej nazwy.
Praesumitur pro iustitia sententiae.
Domniemywa się, że wyrok jest sprawiedliwy.
Praesumptio cedit veritati.
Domniemanie ustępuje przed prawdą.
Praesumptio iuris plena probatio.
Domniemanie prawne ma wartość pełnego dowodu w postępowaniu sądowym.
Praetor ius dicere potest, facere non potest.
Sędzia może egzekwować prawo, tworzyć go nie może.
Pretia rerum non ex affectione seu utilitate singulorum, sed communiter funguntur.
Ceny rzeczy mają wartość rynkową, a nie uczuciową lub ze względu na ich przydatność dla jednostek.
Pretium in numerata pecunia consistere debet.
Cena powinna opierać się na oznaczonej kwocie pieniędzy.
Pretium non ex re, sed propter negotiationem percipitur.
Cenę otrzymuje się nie z samej rzeczy, ale na skutek negocjacji.
Prior tempore potior iure.
Pierwszy w czasie lepszy w prawie.
Prodesse enim sibi unusquisque, dum alii non nocet, non prohibetur.
Nie zabrania się nikomu zabiegać o własną korzyść, dopóki nie szkodzi innemu.
Prohibenda autem maxime est ira in puniendo.
W karaniu zaś najbardziej należy powściągać gniew.
Proprie pignus dicimus, quod ad creditorem transit, hypothecam, cum non transit nec possessio ad creditorem.
Właściwie nazywamy zastawem ręcznym to, co przechodzi na wierzyciela, hipoteką zaś, gdy nawet posiadanie nie przechodzi na wierzyciela.
Proprietatis dominus plenam in re potestatem habet.
Właściciel ma pełne władztwo nad rzeczą.
Publica privatis secernere, sacra profanis debent.
Sprawy publiczne powinny być oddzielone od prywatnych, [zaś] święte od świeckich.
Publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat
privatum, quod ad singulorum utilitatem.