Inicjatywa w postaci uruchomienia tego programu powodowana jest brakami w rezerwowych siłach zbrojnych. Od czasu zawieszenia obowiązkowej służby zasadniczej i na skutek zmian demograficznych, rezerwistów w armii brakuje. Jak podkreślił Michał Dworczyk - Sekretarz Stanu w MON, za kilka lat mogłoby dojść do sytuacji, w której rezerwistów potrzebnych w czasie mobilizacji, całkowicie by zabrakło.
Teoria i praktyka
Program szkolenia wojskowego dla studentów ma być prowadzony w ramach Legii Akademickiej – studenckiej, wojskowej organizacji działającej od 1918 r. na wielu uczelniach. Zakłada on udział w zajęciach teoretycznych oraz szkoleniach na poligonie.
Zajęcia teoretyczne mają odbywać się na terenie wybranych uczelni. Należy przy tym zaznaczyć, że uczelnia będzie miała możliwość, a nie obowiązek, aby do programu wojskowego szkolenia studentów przystąpić.
Szkolenie teoretyczne ma przybrać formę wykładów, chociaż mówi się także o wykorzystaniu e-learningu, a więc kształcenia na odległość. Zajęcia mają trwać ok. 30 godzin lekcyjnych, w ciągu jednego semestru. Na wykładach poruszać się będzie takie kwestie jak zasadnicze zadania misji Sił Zbrojnych RP, międzynarodowe otoczenie w aspekcie militarnym, nadzór i zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, a także kwestie dotyczące hierarchii wojskowej, dyscypliny czy też odpowiedzialności karnej i materialnej.
Zobacz również: Sprawy karne
Część teoretyczna ma zakończyć się egzaminem, którego zaliczenie umożliwi przystąpienie do ćwiczeń wojskowych na poligonach. Po zaliczeniu egzaminu, za pośrednictwem uczelnianej administracji, należy złożyć wniosek powołanie na ćwiczenia wojskowe.
Ćwiczenia wojskowe mają odbywać się na terenie wyznaczonych jednostek wojskowych, jednostek szkolnictwa wojskowego oraz w ośrodkach szkoleniowych. Szkolenie praktyczne na poligonie ma trwać 22 dni i będzie przeprowadzane w wakacje. Szkolenia dla studentów są bezpłatne, jednak za dzień takiego szkolenia student-ochotnik, tak jak każdy szeregowy, otrzyma dietę w wysokości 91,20 zł.
Po zakończeniu szkolenia teoretycznego i praktycznego, każdy wyszkolony będzie mógł złożyć przysięgę i zostać szeregowym rezerwy.
Nawet oficer
Początkowo przeszkolonych zostanie 10 tys. studentów (na szeregowych i podoficerów). Szkolenie na podoficera ma również trwać 22 dni i kończyć się egzaminem. Po zaliczeniu szkolenia podoficerskiego szkolony zostanie mianowany na stopień kaprala. W roku akademickim 2018/2019 uruchomiony zostanie program szkolenia oficerskiego, który obejmie nawet 5 tys. studentów-ochotników. Oznacza to, że udział w inicjatywie MON-u i MNiSW umożliwi ochotnikowi zdobycie nawet stopnia oficera.
Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP
Podstawą prawną uruchomienia omawianego programu wojskowego szkolenia studentów, jest ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 100 tej ustawy, obowiązek służby wojskowej żołnierzy rezerwy w czasie pokoju polega na odbywaniu ćwiczeń wojskowych oraz pełnieniu okresowej służby wojskowej.
Żołnierzem rezerwy jest osoba, która złożyła przysięgę wojskową i została przeniesiona do rezerwy po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej, w tym z zawodowej służby wojskowej lub ze służby kandydackiej, jeżeli w dalszym ciągu podlega obowiązkowi służby wojskowej.
W przypadku żołnierzy przeniesionych do rezerwy, które żołnierzami rezerwy nie są, obowiązek ten polega wyłącznie na odbywaniu ćwiczeń wojskowych. Jeżeli zajdzie potrzeba, osoby te można powołać na ćwiczenia wojskowe, jeżeli same ochotniczo się zgłosiły.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1430)
Decyzja nr. 146/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 lipca 2017 r. w sprawie wdrożenia programu pilotażowego edukacji wojskowej studentów w ramach Legii Akademickiej (Dz.Urz.MON z 2017 r. poz. 158)