Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi całkowitym zakazem objęte są ulice, place i parki (art. 14 ust. 2a). Dodatkowy stały lub czasowy zakaz może ustanowić rada gminy na mocy uchwały (art. 14 ust.6). Taka uchwała musi precyzyjnie określać miejsce oraz czas w jakim zakaz będzie obowiązywał. Pamiętajmy jednak, że spożywanie alkoholu na świeżym powietrzu może być legalne np. w lasach lub nad rzeką.
Czy spożywanie alkoholu na bulwarach nad Wisłą w Warszawie jest wykroczeniem? Wszystko zależy od tego czy dane miejsce jest objęte zakazem ustawowym bądź uchwałą rady gminy wydaną na podstawie art. 14 ust. 6. Kiedy nie zgadzamy się z policjantem lub strażnikiem miejskim w kwestii czy w danym miejscu obowiązuje zakaz spożycia, możemy odmówić przyjęcia mandatu. W takiej sytuacji sprawa trafia do sądu rejonowego. Sąd bada stan faktyczny, wzywa świadków, przesłuchuje obwinionego i następnie wydaje wyrok.
Zobacz: Odpowiedzialność za wykroczenia
Dlaczego wyrok SO jest przełomowy?
27 marca 2017 r. w Sądzie Okręgowym w Warszawie, X Wydział Karny Odwoławczy (X Ka 1155/16) zapadł wyrok w sprawie spożywania alkoholu na betonowych schodach na Bulwarze Flotylli Wiślanej nad Wisłą. Sprawa trafiła do SO na skutek apelacji obwinionego od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie, XI Wydział Karny(XI W 10621/15).
Sąd I instancji uznał obwinionego za winnego, ponieważ miejsce spożycia alkoholu tj. Bulwar Flotylli Wiślanej w opinii SR zostało uznane za ulicę, która jest objęta ustawowym zakazem. SR posłużył się definicją „ulicy” ujętą w ustawie prawo geodezyjne i kartograficzne i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 stycznia 2012 r. zgodnie z którym ulica to wydzielony pas terenu posiadający urzędową nazwę, przeznaczony do ruchu pojazdów lub ruchu pieszych.
Sąd II Instancji miał jednak wątpliwości co do przyjętej przez SR definicji ulicy i zwrócił się z zapytaniem prawnym do SN (SO wniósł o wyjaśnienie która definicja „ulicy” ma być przyjęta na potrzeby wykładni ustawowego zakazu spożywania alkoholu na ulicach).
W tej sprawie SN wydał postanowienie (I KZP 14/16), w którym odmówił podjęcia uchwały w rozpatrywanym zakresie, ale w uzasadnieniu orzeczenia wskazał sposób interpretacji przepisu. SN uznał, że na potrzeby ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi właściwe jest przyjęcie definicji „ulicy” zawartej w art. 4 pkt 3 ustawy o drogach publicznych, zgodnie z którym ulica jest to droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe.
Polecamy: Postanowienie SN 2017 r. - spożywanie alkoholu w miejscu publicznym
W związku z powyższym orzeczeniem, SO w Warszawie przychylił się do opinii SN i uznał, iż Bulwar Flotylli Wiślanej nie mieści się w powyższej definicji ulicy i nie obowiązuje tam zakaz spożywania alkoholu. Tym samym obwiniony został uznany za niewinnego.
Wyrok SO stanowi przełom w tego typu sprawach, ponieważ do tej pory definicja „ulicy” na potrzeby ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi była interpretowana przez sądy oraz policję bardzo szeroko, co łamało zakaz stosowania wykładni rozszerzające na niekorzyść sprawcy wykroczenia. Ustawa określa katalog generalny zakazu i nie należy go poszerzać. Ponadto przyjęta przez SR definicja z rozporządzenia ma charakter podrzędny do definicji ustawowej uznanej przez SO i SN.
Zobacz: Charakterystyka wykroczeń
Podstawa prawna:
- Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2016, X Ka 1155/16
- Postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2017 r. I KZP 14/16
- Ustawa z dnia 26 października 192 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. (Dz. U. 2016, poz. 487)
- Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów. (Dz. U. 2012, poz. 125)
- Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. (Dz. U. 2016, poz. 1440)