Wybory prezydenckie odbędą się 18 maja 2025 r. W przypadku rozpowszechniania nieprawdziwych informacji w trakcie trwania kampanii wyborczej, prawo wyborcze przewiduje szczególny tryb sądowego dochodzenia roszczeń. Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym?
- Wybory prezydenckie 2025: Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym? Czego może dotyczyć? Jakie konsekwencje?
- Co w przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania?
We wtorek, 8 kwietnia 2025 r. kandydat Trzeciej Drogi na prezydenta, marszałek Sejmu Szymon Hołownia poinformował w mediach społecznościowych, że złożył pozew w trybie wyborczym przeciwko kandydatowi Konfederacji za "kłamstwa głoszone przez niego z mównicy sejmowej". Ustawa z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy określa m.in. zasady dotyczące szczególnego trybu sądowego dochodzenia roszczeń w przypadku rozpowszechniania nieprawdziwych informacji w trakcie trwania kampanii wyborczej. Chodzi o wydanie orzeczenia.
Wybory prezydenckie 2025: Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym? Czego może dotyczyć? Jakie konsekwencje?
Zgodnie z art. 111 Kodeksu wyborczego, w przypadku, gdy rozpowszechniane są materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:
- zakazu rozpowszechniania takich informacji;
- przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;
- nakazania sprostowania takich informacji;
- nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;
- nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;
- nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Sąd okręgowy ma 24 godziny na rozpoznanie wniosku w postępowaniu nieprocesowym. Następnie, w ciągu kolejnych 24 godzin strony mogą złożyć zażalenie do sądu apelacyjnego na postanowienie sądu okręgowego. Sąd apelacyjny ma 24 godziny na rozpatrzenie zażalenia.
Od postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje skarga kasacyjna i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.
Zgodnie z art. 111 ust. 4 – publikacja sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin ma nastąpić najpóźniej w ciągu 48 godzin. Koszt ponosi zobowiązany. W orzeczeniu sąd wskazuje prasę, w której nastąpić ma publikacja, oraz termin publikacji.
Co w przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania?
Ta kwestia również została uregulowana. W przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin przez zobowiązanego w sposób określony w postanowieniu sądu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin w trybie egzekucyjnym. Koszt opublikowania sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin ponosi zobowiązany.
W sprawach dotyczących sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin nie stosuje się przepisu art. 104, który stanowi, że kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania.