Wybory prezydenckie 2025: Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym? Czego może dotyczyć? Jakie konsekwencje?

• Wybory prezydenckie 2025: Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym? Czego może dotyczyć? Jakie konsekwencje?
• Co w przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania?

We wtorek, 8 kwietnia 2025 r. kandydat Trzeciej Drogi na prezydenta, marszałek Sejmu Szymon Hołownia poinformował w mediach społecznościowych, że złożył pozew w trybie wyborczym przeciwko kandydatowi Konfederacji za "kłamstwa głoszone przez niego z mównicy sejmowej". Ustawa z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy określa m.in. zasady dotyczące szczególnego trybu sądowego dochodzenia roszczeń w przypadku rozpowszechniania nieprawdziwych informacji w trakcie trwania kampanii wyborczej. Chodzi o wydanie orzeczenia.

Wybory prezydenckie 2025: Czym jest tzw. pozew w trybie wyborczym? Czego może dotyczyć? Jakie konsekwencje?

Zgodnie z art. 111 Kodeksu wyborczego, w przypadku, gdy rozpowszechniane są materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1. zakazu rozpowszechniania takich informacji;
2. przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;
3. nakazania sprostowania takich informacji;
4. nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;
5. nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;
6. nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Sąd okręgowy ma 24 godziny na rozpoznanie wniosku w postępowaniu nieprocesowym. Następnie, w ciągu kolejnych 24 godzin strony mogą złożyć zażalenie do sądu apelacyjnego na postanowienie sądu okręgowego. Sąd apelacyjny ma 24 godziny na rozpatrzenie zażalenia.

Zgodnie z art. 111 ust. 4 – publikacja sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin ma nastąpić najpóźniej w ciągu 48 godzin. Koszt ponosi zobowiązany. W orzeczeniu sąd wskazuje prasę, w której nastąpić ma publikacja, oraz termin publikacji.

Co w przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania?

Ta kwestia również została uregulowana. W przypadku odmowy lub niezamieszczenia sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin przez zobowiązanego w sposób określony w postanowieniu sądu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin w trybie egzekucyjnym. Koszt opublikowania sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin ponosi zobowiązany.

W sprawach dotyczących sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin nie stosuje się przepisu art. 104, który stanowi, że kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania.