REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niebezpieczne pułapki w umowach o dożywocie. Jak nie stracić majątku i zabezpieczyć swoje prawa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pułapki w umowach o dożywocie. Jak ich uniknąć i co zrobić w razie problemów?
Pułapki w umowach o dożywocie. Jak ich uniknąć i co zrobić w razie problemów?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o dożywocie może zapewnić seniorom spokojną przyszłość, ale nieostrożność przy jej podpisywaniu grozi utratą nieruchomości i finansowymi problemami. Brak precyzyjnych zapisów, zaniżone świadczenia czy niewypłacane renty – to tylko niektóre z zagrożeń. Sprawdź, na co zwrócić uwagę i jak skutecznie się zabezpieczyć przed ryzykiem.

Umowa o dożywocie to rozwiązanie, które może zapewnić seniorom spokojną przyszłość, ale jednocześnie niesie ze sobą poważne ryzyko. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w ostatnich latach podpisywano rocznie około 14 tysięcy takich kontraktów – aż 99% z nich między osobami prywatnymi, a zaledwie 1% z funduszami hipotecznymi. Eksperci ostrzegają, że brak precyzyjnych zapisów w prywatnych umowach często prowadzi do problemów prawnych i finansowych, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty nieruchomości. Wspólnie z Małgorzatą Rosińską, kierowniczką Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM, analizujemy najczęstsze pułapki, w które mogą wpaść seniorzy, oraz wskazujemy, jak skutecznie się przed nimi bronić.

REKLAMA

Pułapka 1: Zła wycena nieruchomości i zaniżone świadczenia dla seniora

REKLAMA

W nieprofesjonalnych umowach często pomija się rzetelną wycenę nieruchomości, co skutkuje zaniżeniem świadczeń pieniężnych lub innych zobowiązań. Senior może nie zdawać sobie sprawy, że wartość przekazanej nieruchomości jest znacznie wyższa, niż wykazał nowy nabywca. A przecież rynkowa cena mieszkania lub domu ma kluczowe znaczenie przy wyliczaniu wysokości comiesięcznej renty.

– Przed podpisaniem umowy należy zlecić niezależną wycenę nieruchomości u rzeczoznawcy majątkowego. Warto też dopilnować, by wysokość świadczeń pieniężnych była wpisana do kontraktu w całości, wraz z dokładnym terminem kiedy pieniądze będą wypłacane w każdym miesiącu – radzi Małgorzata Rosińska. Jeżeli świadczeniodawca poza wypłatą pieniędzy zobowiązuje się do dodatkowych usług, to warto je szczegółowo opisać. Bardzo często w umowach z osobami prywatnymi padają deklaracje o robieniu zakupów dla seniora, opiece, pomocy. Od razu warto doprecyzować – jak często, kiedy dana usługa będzie wyświadczona, co konkretnie oznaczają tak szerokie pojęcia jak pomoc, opieka etc. Im mniej niedomówień tym mniej nieporozumień i konfliktów w przyszłości.

Pułapka 2: Brak wypłaty świadczeń pieniężnych; użyj klauzuli trzech siódemek

Częstym problemem jest niewywiązywanie się nabywcy z obowiązku wypłaty renty lub zapewnienia innych świadczeń. Jeśli w umowie nie zawarto mechanizmów egzekwowania tych zobowiązań, senior może pozostać bez środków do życia.

REKLAMA

Jak sobie z tym poradzić? Najpierw można wezwać nabywcę do realizacji świadczeń w formie pisemnej (z podaniem terminu). Jeśli wezwanie nie przyniesie skutku, należy złożyć pozew do sądu cywilnego o rozwiązanie umowy (art. 913 § 2 Kodeksu cywilnego). Można również zwrócić się do komornika o egzekucję niewypłaconych świadczeń na podstawie wyroku sądu. Warto pamiętać, że przed zgłoszeniem sprawy do sądu trzeba zgromadzić dowody potwierdzające brak wypłat (np. korespondencję, czy wyciągi bankowe).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– W tym miejscu chciałabym też przypomnieć o tzw. klauzuli trzech siódemek (czyli art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego), którą najczęściej stosuje się w umowach sprzedaży, ale można ją też zastosować w umowie o dożywocie. Przykładem może być akt notarialny obejmujący umowę o dożywocie lub umowę renty odpłatnej, w której nabywca nieruchomości (świadczeniodawca) może poddać się egzekucji w zakresie zapłaty comiesięcznych świadczeń, w kwocie uzgodnionej ze zbywcą. W praktyce oznacza to, że jeśli nabywca nieruchomości (świadczeniodawca) spóźni się z wypłatą renty dożywotniej, chociażby o jeden dzień, jej dotychczasowy właściciel może wystąpić do sądu o nadanie aktowi notarialnemu tzw. klauzuli wykonalności (zgodnie z przepisami sąd nadaje taką klauzulę niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni), po czym zwraca się bezpośrednio do komornika, by ten wyegzekwował należne mu pieniądze. Jest to najprostszy i najszybszy sposób dochodzenia roszczeń – radzi Małgorzata Rosińska.

Ważne

Klauzulę trzech siódemek, wynikającą z przepisów art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego, można również zastosować w umowie o dożywocie.

Pułapka 3: Umowa nie zawiera zapisu o służebności osobistej mieszkania; brak ochrony seniora

Służebność osobista mieszkania gwarantuje seniorowi, że nawet po przekazaniu prawa własności do nieruchomości, będzie mógł on dalej zamieszkiwać w swoim lokum, dożywotnio. Warto tu podkreślić, że umowa o dożywocie bardzo często (choć nie zawsze) zawiera w swojej treści służebność osobistą mieszkania. Zdarza się nawet, że nabywca nieruchomości idzie o krok dalej i przyjmuje seniora jako domownika. Natomiast umowa renty już powyższych zapisów nie ma i należy „przypilnować”, by one się tam znalazły. Jeśli ich zabraknie, to nabywca będzie mógł przejąć nieruchomość i pozbawić seniora prawa do dalszego zamieszkiwania. A taka sytuacja może prowadzić do eksmisji.

– To bardzo trudna, wręcz dramatyczna sytuacja, która wskazuje, że najlepiej zawierać tego typu kontrakty z profesjonalnymi instytucjami, które stosują w swoich umowach odpowiednie zapisy a przede wszystkim działają zgodnie z normami etycznymi. Jeżeli natomiast nieprofesjonalna umowa nie chroni seniora, można spróbować dochodzić swoich praw w sądzie. Jeżeli dojdzie do ponownego negocjowania umowy, co nie zawsze musi się zdarzyć, warto do niej wprowadzić zapis o służebności i dokonać odpowiedniego wpisu do księgi wieczystej nieruchomości – mówi Małgorzata Rosińska, prawniczka z Funduszu Hipotecznego DOM.

Tabela: Pułapki związane z umową o dożywocie i sposobach ich uniknięcia

Oto tabela podsumowująca kluczowe informacje o pułapkach związanych z umową o dożywocie i sposobach ich uniknięcia:

PułapkaOpis problemuJak się zabezpieczyć?

Zła wycena nieruchomości i zaniżone świadczenia

Brak rzetelnej wyceny nieruchomości prowadzi do zaniżenia świadczeń pieniężnych lub zobowiązań nabywcy. Senior może nieświadomie oddać nieruchomość poniżej jej wartości.

Zlecić niezależną wycenę rzeczoznawcy. Zapisać wysokość świadczeń pieniężnych w umowie oraz określić dokładne terminy ich wypłaty. Wyszczególnić dodatkowe zobowiązania nabywcy (np. pomoc, opiekę).

Brak wypłaty świadczeń pieniężnych

Nabywca nieruchomości nie wypłaca renty lub nie realizuje innych zobowiązań. Senior może zostać bez środków do życia.

Wezwać pisemnie nabywcę do realizacji świadczeń. Jeśli to nie pomoże, złożyć pozew o rozwiązanie umowy lub zwrócić się do komornika. Wprowadzić do umowy klauzulę trzech siódemek (art. 777 § 1 pkt 4 KPC), umożliwiającą szybką egzekucję świadczeń.

Brak zapisu o służebności osobistej mieszkania

Senior może stracić prawo do zamieszkania w nieruchomości po jej przekazaniu. Może to skutkować eksmisją.

Upewnić się, że umowa zawiera zapis o służebności osobistej mieszkania i dokonano odpowiedniego wpisu do księgi wieczystej. Unikać nieprofesjonalnych umów i wybierać renomowane instytucje.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Żałoba narodowa. Czy dzień żałoby narodowej jest dniem wolnym od pracy?

Kwestie dotyczące wprowadzenia żałoby narodowej w Polsce uregulowane są ustawą z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. Czym jest żałoba narodowa? Kiedy jest wprowadzana? Czy dzień żałoby narodowej jest dniem wolnym od pracy?

Pociąg do Chorwacji 2025. Minister Klimczak: obiad w Warszawie śniadanie w Rijece; bilety od 200 zł. PKP Intercity pracuje nad bezpośrednim połączeniem

Minister infrastruktury Dariusz Klimczak poinformował 10 kwietnia 2025 r., że wystąpił do swoich odpowiedników w Austrii, by połączenie kolejowe z Polski do Rijeki w Chorwacji było realizowane od 1 lipca tego roku. "PKP Intercity jeszcze o tym nie mówi, ale ja mogę zdradzić - zaznaczając, że to jest dopiero początek naszych obliczeń, uzależnionych od zgód innych państw - być może udałoby się pojechać za 200 zł z Warszawy do Chorwacji" - przekazał minister Klimczak. Dodał, że to byłby najtańszy bilet.

Papież Franciszek zmienił zasady dotyczące pochówku. Zmiany mają już pół roku

W Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. kardynał Farrell w komunikacie przekazanym przez watykańskie biuro prasowe poinformował o śmierci Papieża Franciszka. 20 listopada 2024 r. zmienione zostały zasady dotyczące pochówku.

W Poniedziałek Wielkanocny zmarł papież Franciszek. Miał 88 lat

Papież Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia o godzinie 7.35 - poinformował kardynał Farrell w komunikacie przekazanym przez watykańskie biuro prasowe. Franciszek (Jorge Mario Bergoglio), który zmarł w wieku ponad 88 lat, to jeden z najstarszych papieży w dziejach Kościoła. Jego pontyfikat trwał 12 lat i cztery miesiące.

REKLAMA

Zmarł Papież Franciszek. W jaki sposób będzie przebiegał wybór nowej głowy Kościoła katolickiego i czy w konklawe będą uczestniczyli również świeccy mężczyźni i kobiety?

W Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. – Watykan poinformował o śmierci Papieża Franciszka. „Najdrożsi bracia i siostry, z głębokim smutkiem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego Franciszka. (…) Z ogromną wdzięcznością za jego przykład, jako prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę Papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Boga Trójjedynego” – ogłosił o godz. 9:45 kardynał Kevin Farrell, kamerling Izby Apostolskiej. W jaki sposób, będzie przebiegał wybór nowej głowy Kościoła katolickiego i czy w konklawe będą uczestniczyli również świeccy mężczyźni i kobiety?

Watykan: zmarł papież Franciszek w Wielki Poniedziałek o godz. 7.35 [21 kwietnia 2025 r.]

W Wielki Poniedziałek zmarł papież Franciszek.

Twoje długi mogą zostać całkowicie umorzone bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat. To szansa na nowy start dla tysięcy osób

W ramach upadłości konsumenckiej – jeżeli zachodzą ściśle określone w ustawie przesłanki – dłużnik może uzyskać całkowite umorzenie swoich zobowiązań, bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat i tym samym – nowy start w życiu. Z rozwiązania takiego, mogą skorzystać m.in. zadłużeni seniorzy, prowadzący jednoosobowe gospodarstwa domowe, którzy uzyskują świadczenia zbliżone do najniższej emerytury.

Urlop stażowy 2025: po 10 latach pracy 30 dni urlopu wypoczynkowego, po 15 latach - 35 dni, po 20 latach - 40 dni. Czy wejdzie? Mamy stanowisko resortu pracy

Obecnie analizuje się zagadnienie urlopu stażowego, to ważne, bo daje to szansę na dodatkowy odpoczynek i ochronę zdrowia pracowników. Idea jest bardzo prosta: pracownikom z krótszym stażem (do 10 lat) przysługuje 20-dniowy urlop wypoczynkowy w 100% finansowany przez pracodawcę, natomiast po przekroczeniu dziesięcioletniego okresu pracy zamiast dotychczasowych 26 dni, wypoczynek zostałby zwiększony do 30 dni, a potem – o kolejne 5 dni za każde następne 5 lat. Resort pracy zajmuje pozytywne stanowisko na wprowadzenie tzw. urlopu stażowego, bo proponowane zmiany mają solidne uzasadnienie zarówno logiczne, społeczne jak i prawne. Zresztą – przecież już teraz w wielu zawodach obowiązują dłuższe urlopy.

REKLAMA

Biorą się za listonoszy: bo nie dostarczają przesyłek i awiz, a terminy urzędowe i sądowe biegną. Sprawa skierowana do Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Kto z nas nie spotkał się taką sytuacją, że listonosz nie dostarczył przesyłki, nie podjął nawet takiej próby i z automatu zostawił w skrzynce awizo. Mato miejsce szczególnie w dużych miastach, z blokami bez wind. To jeszcze nic, czasami tego awiza nie ma! Możemy przeczytać np. taką skargę: "Poczta nie dostarczyła mi awizo do sądu w Lublinie co mam teraz zrobić. Rozmawiałam z listonoszem to się bezczelnie wypiera. Dlaczego przez czyjąś głupotę mam cierpieć?" Problem rzeczywiście istnieje, bo istnieje skutek doręczenia i pewne terminy biegną.

III grupa inwalidzka - stopień lekki. Co w 2025 roku?

Wiele osób wciąż szuka informacji na temat tego co daje orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim, dawniej określane jako trzecia grupa inwalidzka (III grupa). Ten stopień definiuje osoby, których naruszona sprawność organizmu powoduje istotne pogorszenie zdolności do wykonywania pracy lub ograniczenia w pełnieniu ról społecznych. W 2025 roku władze, PFRON, a także rząd i samorządy przygotowały szereg udogodnień oraz wsparć finansowych dla beneficjentów tego stopnia niepełnosprawności. Przyglądamy się najważniejszym z nich.

REKLAMA