Od 130 zł do 500 zł za litr krwi czy osocza, od lutego 2025 r. obowiązują nowe przepisy. Jest to forma rekompensaty, bo nie można czynić zarobku z oddawania krwi. Pamiętajmy krew jest najcenniejszą substancją w organizmie człowieka, bo jest lekiem, którego niczym nie można zastąpić.
- Od lutego 2025 r. nowe uprawnienia dla krwiodawców
- Jakie to są rzadkie grupy krwi?
- Rekompensata pieniężna za oddanie krwi w 2025 r.
- Od kiedy obowiązują nowe uprawnienia dla krwiodawców?
Polski Czerwony Krzyż już w 1958 r. zaczął propagować ideę oddawania krwi, podkreślając, że krew jest najcenniejszą substancją w organizmie człowieka, bo jest lekiem, którego niczym nie można zastąpić. Ustawa o publicznej służbie krwi z dnia 22 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 281) w przepisie art. 11, reguluje tzw. rekompensatę pieniężna za pobraną krew, ponieważ dawcom krwi rzadkich grup i dawcom krwi, którzy przed pobraniem krwi lub jej składników zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom wykonywanym w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje rekompensata pieniężna za niedogodności związane z koniecznością stawienia się na każde żądanie jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi w celu oddania krwi lub jej składników lub poddania się zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom wykonywanym w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych. Koszt rekompensaty ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi. Maksymalna wysokość rekompensaty nie może przekroczyć jednorazowo 1000 złotych.
Od lutego 2025 r. nowe uprawnienia dla krwiodawców
W ostatnim czasie wydano nowe przepisy wykonawcze. Chodzi o rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty z dnia 6 lutego 2017 r. (tj. z dnia 11 lutego 2025 r., Dz.U. z 2025 r. poz. 196, dalej jako: rozporządzenie). Rozporządzenie wydano właśnie na podstawie art. 11 ust. 2 ww. ustawy.
Jakie to są rzadkie grupy krwi?
Rozporządzenie określa jakie są rzadkie grupy krwi. Przepisy wskazują, że rzadką grupą krwi jest krew spełniająca jeden z poniższych warunków:
- brak antygenu albo antygenów o wysokiej częstości występowania na krwinkach czerwonych, w tym antygenów k ujemny (KK), Kp(b-), Co(a-), Lan ujemny, Vel ujemny i Yt(a-), oraz innych antygenów, które są stwierdzane u więcej niż 99% populacji ludzkiej i zostały opisane w piśmiennictwie naukowym;
- fenotyp występujący w jednym układzie grupowym z częstością poniżej 1% w populacji ludzkiej;
- kombinacja fenotypów homozygotycznych w kilku antygenach z różnych układów grupowych występująca z częstością poniżej 1% w populacji ludzkiej;
- fenotyp null.
Nie da się ukryć, że to dość specjalistyczne nazewnictwo. Ale dla osób chcących oddać krew czy osocze przewidziano pewne gratyfikacje pieniężne. Nowe przepisy określają, że surowice diagnostyczne służące do oznaczenia antygenów, dla których brak jest powszechnie dostępnych odczynników, oraz osocze niezbędne do wytworzenia produktów krwiopochodnych, w szczególności immunoglobuliny anty-RhD i anty-HBs, uzyskuje się od dawców, o których mowa niżej.
Rekompensata pieniężna za oddanie krwi w 2025 r.
Rekompensata pieniężna, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, przysługuje dawcy krwi:
1) rzadkiej grupy w wysokości:
- za 1 litr pobranej krwi - 130 zł,
- za 1 mililitr krwi pobranej do celów diagnostycznych od dawców krwinek wzorcowych - 1 zł;
2) który został poddany zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom poprzedzającym pobranie krwi lub jej składników w celu uzyskania surowic diagnostycznych lub osocza w wysokości:
- za 1 litr krwi z wytworzonymi przeciwciałami w wyniku zabiegu uodpornienia - 280 zł,
- za 1 litr osocza pobranego od dawcy poddanego zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom - 500 zł,
- za zabieg uodpornienia dawcy, o którym mowa w lit. a oraz b: pierwszy - 70 zł, każdy kolejny - 35 zł,
d) za 1 mililitr krwi pobranej do uodpornienia - 1,40 zł,
e) za składniki krwi pobierane metodą aferezy - 185 zł (za cały zabieg).
Od kiedy obowiązują nowe uprawnienia dla krwiodawców?
Nowe uprawnienia obowiązują od lutego 2025 r.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty z dnia 6 lutego 2017 r. (tj. z dnia 11 lutego 2025 r., Dz.U. z 2025 r. poz. 196)
Ustawa o publicznej służbie krwi z dnia 22 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 281)