ZUS nie dość, że bez podstawy prawnej przeliczył emeryturę. To jeszcze jej obniżenie. Bo 264,20 zamiast 247,7 miesięcy dalszego trwania życia

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
ZUS nie dość, że bez podstawy prawnej przeliczył emeryturę. I jeszcze 264,20 zamiast 247,7 miesięcy / Shutterstock

W artykule kolejny przykład ponownego przeliczenia emerytury przez ZUS. Raz przy pomocy wskaźnika 247,7 miesięcy średniego dalszego życia (dobry wskaźnik dla emeryta), a potem przy pomocy 264,20 miesięcy (zły wskaźnik - obniża emeryturę). Z perspektywy emeryta został ukarany za pracę pomimo wieku emerytalnego.

Emeryt złożył wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Pracuje. Ma więc dwa razy przeliczaną emeryturę przy wykorzystaniu różnych tablic średniego trwania życia. Rad gdy składa wniosek o emeryturę, a drugie przeliczenie jest jak kończy pracować i odwiesza emeryturę. Sądy uznają drugie przeliczenie za bezprawne. Jeżeli przyjęty przez ZUS (za GUS) wskaźnik średniego życia jest za drugim razem wyższy, emeryt traci (nawet 850 zł miesięcznie na emeryturze).

SN, sądy okręgowe i apelacyjne - nie wolno dwa razy przeliczać emerytury i obniżać ją do 5.577,57 zł z 6.449,32 zł

ZUS nie ma prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury „od początku”. Tak w styczniu wskazał Sąd Najwyższy uznając, że za pierwszym razem ZUS zastosował słusznie 238,90 miesięcy, a za drugim razem błędnie 254,30 miesięcy średniego trwania życia. W efekcie ZUS obniżył emeryturę na 5.577,57 zł, gdy prawidłowa kwota to 6.449,32 zł. To jest miesięcznie 871,75 zł na niekorzyść emeryta. Szczegóły tej sprawy na końcu artykułu

ZUS miał prawo jedynie zwiększyć wartość emerytury na podstawie art. 108 ustawy emerytalnej:

Pomimo stanowiska SN, ZUS w dalszym ciągu dwa razy przelicza emerytury osobom, które osiągają prawo do przejścia na emeryturę, ale chcą kilka lat przepracować.

Przeliczenie kapitału emerytalnego pierwszy raz (osiągnięcie wieku emerytalnego, ale zawieszenie emerytury z uwagi na kontynuację pracy)

Przeliczenie kapitału emerytalnego drugi raz (koniec pracy i odwieszenie emerytury).

Poniżej opis historii naszego czytelnika, który także stracił na opisanej praktyce ZUS:

Pierwsza decyzja ZUS wyliczająca emeryturę pomostową - emeryt kontynuował zatrudnienie

Poniżej pierwsza decyzja ZUS z 2022 r., gdzie na wniosek emeryta przyznano emeryturę pomostową, stosując zgodnie z tabelami dla średniego trwania życia przelicznik 247,7. Wszystko jest ok, wszystko się zgadza.

Decyzja ZUS nr 1

decyzja nr 1 - obliczenia przy wykorzystaniu 247.70 miesięcy

decyzja nr 1 - obliczenia przy wykorzystaniu 247.70 miesięcy

Inne

W powyższej decyzji mamy taki oto sposób wyliczenia emerytury pomostowej:

Wysokość emerytury pomostowej została ustalona na: 370079,85 zł + 97851,87 zł /247.70 miesięcy = 1889,11 zł

W tabeli mamy takie dane:

247,70 miesięcy to średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat

370079,85 zł – kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego

97851,87 – kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne

Druga decyzja przeliczeniowa ZUS - emeryt zakończył pracę i chciał rozpocząć korzystanie z emerytury

Druga decyzja ze stycznia 2025 zatwierdzona zgodnie z wnioskiem o odwieszenie emerytury i zakończeniu pracy w szczególnych warunkach

Poniżej druga decyzja ZUS z grudnia 2024 r. Zdaniem emeryta nie jest to zgodne z ustawą o emeryturach pomostowych.

Tym razem ZUS wykorzystał wskaźnik 264,20 miesięcy, co doprowadziło do pomniejszenia świadczenia (niekorzyść dla emeryta).

Ustawa z dnia19/12/2008 o emeryturach pomostowych w art. 14.1. mówi:

Emeryt uważa, że w tym przepisie chodzi o dzień złożenia wniosku (u niego 2022 r.) a nie dzień odwieszenia emerytury (2024 r.)

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

SN, sądy okręgowe i apelacyjne - o obniżeniu emerytury do 5.577,57 zł z 6.449,32 zł

Jest to kolejny taki przykład podwójnego przeliczania emerytury i z uwagi na niekorzystne średnie miesiące dalszego życia, zaniżanie emerytury.

W artykule omawiam postanowienie SN ze stycznia 2025 r., ale czytelnicy napisali do redakcji, co wskazuje na szerszy problem, tak:

Przykład

DECYZJA ZUS 1. Pierwsze przeliczenie emerytury. Ubezpieczony nabył prawo do emerytury pomostowej od 1 stycznia 2023 r. Dane emerytury:

1) Wysokość na podstawie tablic dalszego trwania życia (238,90 miesięcy na dzień 1 stycznia 2023 r.) - ta wysokość była kluczowa bo przy ponownym przeliczeniu emerytury ZUS wziął do obliczeń więcej miesięcy.

2) Emerytura - 5.617,88 zł miesięcznie

3) Waloryzacja od 1 marca 2023 r. - 6.449,32 zł.

DECYZJA ZUS 2. ZUS zawiesił wypłatę świadczenia (bo emeryt kontynuował zatrudnienie), ale potem  ponownie ustalił wysokość świadczenia (ponowne ustalenie kapitału początkowego).

DECYZJA ZUS NR 3. Emeryt wystąpił do ZUS o podjęcie wypłaty emerytury (bo emeryt zakończył pracę). ZUS ponownie ustalił wysokość świadczenia. Mamy więc drugie przeliczenie emerytury z kapitału początkowego. W obliczeniach wykorzystał średnie dalsze trwanie życia (254,30 miesięcy z lipca 2023 r.), co dało kwotę 5.577,57 zł. To oznaczało obniżkę emerytury (patrz Etap 1).

F Emeryt wygrał sprawę w sądzie - sąd okręgowy orzekł, że emerytura to 6.482,97 zł (od 1 lipca 2024 r.), a nie 5.577,57 zł.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

"ZUS mógł jedynie zwiększyć wysokość emerytury w trybie art. 108 ustawy emerytalnej, to jest przez uwzględnienie wysokości składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego po 31 grudnia 2022 r. (skoro ubezpieczony nabył prawo do emerytury 1 stycznia 2023 r.). Fakt ewentualnego zawieszenia wypłaty emerytury (kontynuowanie pracy) nie ma znaczenia, bowiem ten wymóg nie jest przesłanką nabycia prawa do świadczenia, lecz tylko przesłanką podjęcia jego wypłaty. Zatem po uprawomocnieniu się tej decyzji organ rentowy mógł przeliczyć emeryturę ubezpieczonego tylko w trybie art. 14 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z art. 108 ustawy emerytalnej."

Prawo
MOPS czy ZUS? Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. [TABELA]
31 mar 2025

Jakie świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a które ośrodki pomocy społecznej? Prezentujemy proste zestawienie najważniejszych świadczeń w 2025 r.

Renta tytoniowa – czym jest, kto może się o nią ubiegać i na jakiej podstawie prawnej?
31 mar 2025

Renta tytoniowa to pojęcie, które choć w powszechnym użyciu nie funkcjonuje, coraz częściej pojawia się w kontekście dyskusji o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy. Choć alkoholizm jest uznawany za jedno z najpoważniejszych uzależnień, jego konsekwencje zdrowotne nie są jedynymi powodami przyznawania rent. W artykule wyjaśniamy, czym jest renta tytoniowa, kto może się o nią ubiegać oraz na jakiej podstawie prawnej można starać się o to świadczenie.

777 zł składki zdrowotnej pracownika, 315 zł przedsiębiorcy (obaj zarabiają 10 tys. zł miesięcznie). Konstytucyjny paradoks? Czy różne kwoty składki są sprawiedliwe?
31 mar 2025

Temat składki zdrowotnej był przez kilka ostatnich lat poruszany wielokrotnie. Porównując różne poziomy wynagrodzenia (co znajdą Państwo w dalszej części artykułu) nie da się nie zauważyć, że pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę płacą co do zasady składkę zdrowotną w wyższej wysokości niż przedsiębiorcy. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego tak się dzieje, czy jest to obiektywnie sprawiedliwe i czy jest to zgodne z zasadą równości wobec prawa. Bo przecież dostęp do publicznej służby zdrowia mamy taki sam. A jakość tego leczenia nie zależy od wysokości składki.

Skoro nieznajomość prawa szkodzi, to czyja to jest wina, że go nie znamy? [5 POWODÓW]
31 mar 2025

Prawo dotyka wszystkich. Tymczasem prawdziwie poznają je osoby decydujące się na studia prawnicze. Brak znajomości prawa rodzi niesprawiedliwość społeczną. Jakie są powody nieznajomości prawa? Czy możliwe są zmiany pozwalające na zrozumienie przepisów prawnych przez każdego?

Pracujący emeryt z przywilejami finansowymi: zwolnienie z PIT i wyższa emerytura. Niektórzy mają limity dorabiania
31 mar 2025

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Rozporządzenie DORA - co to jest i kogo dotyczy? [PRZEWODNIK]
31 mar 2025

Czego dotyczy unijne rozporządzenie DORA? Wprowadza nowe pojęcia i wymagania dotyczące cyberbezpieczeństwa w sektorze finansowym. Prezentujemy przewodnik po DORA z wyjaśnieniem trudnych pojęć dla dostawców usług ICT.

Kiedy ZUS przyznaje tzw. rentę alkoholową? Niezdolność do pracy musi być spowodowana czymś więcej niż chorobą alkoholową
31 mar 2025

W orzecznictwie lekarskim nie istnieje pojęcie tzw. renty alkoholowej. Jak podkreśla Wojciech Dąbrówka, rzecznik prasowy ZUS-u, sam fakt istnienia choroby alkoholowej nie jest wystarczający do uzyskania świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. Istotne jest stwierdzenie, że choroba alkoholowa może spowodować dodatkowe schorzenia będące powikłaniami uzależnienia, które znacznie ograniczają zdolność do pracy. Przykładami takich powikłań mogą być marskość wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki, uszkodzenie układu nerwowego, uszkodzenie układu krążenia, a także zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania.

Plagiat w mediach – konsekwencje prawne i możliwości dochodzenia roszczeń
31 mar 2025

Plagiat jest poważnym naruszeniem zarówno zasad etyki dziennikarskiej, jak i obowiązujących przepisów prawa autorskiego. Współczesna era cyfryzacji oraz dynamiczny przepływ informacji sprzyjają przypadkom wykorzystywania cudzych treści bez odpowiedniego przypisania autorstwa. Warto przeanalizować, jakie regulacje prawne chronią twórców przed plagiatem w kontekście informacji prasowych oraz jakie działania mogą podjąć osoby poszkodowane w sytuacji, gdy ich teksty zostaną skopiowane bezprawnie.

Sejm na żywo 31 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa
31 mar 2025

Przesłuchanie Mai Rodwald, prokurator, wezwanej w celu złożenia zeznań w toczącym się postępowaniu zmierzającym do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r.

Świadczenie wspierające jednak nadal na 7 lat. Nowe wytyczne wydawania orzeczeń dla osób niepełnosprawnych tego nie zmieniają
31 mar 2025

Dla osób niepełnosprawnych prawnym wydarzeniem ostatniego tygodnia było wydanie wytycznych dla WZON i PZON co do stałych orzeczeń dla osób cierpiących na jedną z przeszło 200 chorób genetycznych. Wytyczne opublikował Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń. Wytyczne generalnie są adresowane dla dzieci do 16 roku życia i ich rodziców. Po otrzymaniu orzeczenia ważnego do ukończenia 16 roku życia będzie ono miało charakter stały (do 16. roku życia). Następnie osoba niepełnosprawna wystąpi o orzeczenie "dla dorosłych" i ono także będzie miało charakter stały. Niestety (na dziś) posiadanie stałego orzeczenia o niepełnosprawności nie ma znaczenia dla świadczenia wspierającego. Świadczenie to jest przeznaczone dla osób dorosłych. Dla świadczenia wspierającego istotne jest nie orzeczenie o niepełnosprawności, a poziom potrzeby wsparcia ustalony przez WZON, a tego nowe wytyczne nie dotyczą. W dalszym ciągu nie ma planów, aby świadczenie wspierające było przyznawane dożywotnio. Są tylko takie postulaty.

pokaż więcej
Proszę czekać...