W artykule przykład ponownego przeliczenia emerytury przez ZUS. Raz przy pomocy wskaźnika 247,7 miesięcy średniego dalszego życia (dobry wskaźnik dla emeryta), a potem przy pomocy 264,20 miesięcy (zły wskaźnik - obniża emeryturę). Z perspektywy emeryta został ukarany za pracę pomimo wieku emerytalnego.
Emeryt złożył wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Pracuje. Ma więc dwa razy przeliczaną emeryturę przy wykorzystaniu różnych tablic średniego trwania życia. Rad gdy składa wniosek o emeryturę, a drugie przeliczenie jest jak kończy pracować i odwiesza emeryturę. Sądy uznają drugie przeliczenie za bezprawne. Jeżeli przyjęty przez ZUS (za GUS) wskaźnik średniego życia jest za drugim razem wyższy, emeryt traci (nawet 850 zł miesięcznie na emeryturze).
SN, sądy okręgowe i apelacyjne - nie wolno dwa razy przeliczać emerytury i obniżać ją do 5.577,57 zł z 6.449,32 zł
ZUS nie ma prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury „od początku”. Tak w styczniu wskazał Sąd Najwyższy uznając, że za pierwszym razem ZUS zastosował słusznie 238,90 miesięcy, a za drugim razem błędnie 254,30 miesięcy średniego trwania życia. W efekcie ZUS obniżył emeryturę na 5.577,57 zł, gdy prawidłowa kwota to 6.449,32 zł. To jest miesięcznie 871,75 zł na niekorzyść emeryta. Szczegóły tej sprawy na końcu artykułu
ZUS miał prawo jedynie zwiększyć wartość emerytury na podstawie art. 108 ustawy emerytalnej:
1.Jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę określoną w art. 24 lub 24a, emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość świadczenia ulega ponownemu ustaleniu w sposób określony w ust. 2
Pomimo stanowiska SN, ZUS w dalszym ciągu dwa razy przelicza emerytury osobom, które osiągają prawo do przejścia na emeryturę, ale chcą kilka lat przepracować.
Przeliczenie kapitału emerytalnego pierwszy raz (osiągnięcie wieku emerytalnego, ale zawieszenie emerytury z uwagi na kontynuację pracy)
Przeliczenie kapitału emerytalnego drugi raz (koniec pracy i odwieszenie emerytury).
Poniżej opis historii naszego czytelnika, który także stracił na opisanej praktyce ZUS:
Pierwsza decyzja ZUS wyliczająca emeryturę pomostową - emeryt kontynuował zatrudnienie
Poniżej pierwsza decyzja ZUS z 2022 r., gdzie na wniosek emeryta przyznano emeryturę pomostową, stosując zgodnie z tabelami dla średniego trwania życia przelicznik 247,7. Wszystko jest ok, wszystko się zgadza.
Decyzja ZUS nr 1
decyzja nr 1 - obliczenia przy wykorzystaniu 247.70 miesięcy
decyzja nr 1 - obliczenia przy wykorzystaniu 247.70 miesięcy
Inne
W powyższej decyzji mamy taki oto sposób wyliczenia emerytury pomostowej:
Wysokość emerytury pomostowej została ustalona na: 370079,85 zł + 97851,87 zł /247.70 miesięcy = 1889,11 zł
W tabeli mamy takie dane:
247,70 miesięcy to średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat
370079,85 zł – kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego
97851,87 – kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne
Druga decyzja przeliczeniowa ZUS - emeryt zakończył pracę i chciał rozpocząć korzystanie z emerytury
Druga decyzja ze stycznia 2025 zatwierdzona zgodnie z wnioskiem o odwieszenie emerytury i zakończeniu pracy w szczególnych warunkach
Poniżej druga decyzja ZUS z grudnia 2024 r. Zdaniem emeryta nie jest to zgodne z ustawą o emeryturach pomostowych.
Tym razem ZUS wykorzystał wskaźnik 264,20 miesięcy, co doprowadziło do pomniejszenia świadczenia (niekorzyść dla emeryta).
Ustawa z dnia19/12/2008 o emeryturach pomostowych w art. 14.1. mówi:
Art. 14. 1. Emerytura pomostowa stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według obowiązujących w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury pomostowej tablic średniego trwania życia, o których mowa w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
Emeryt uważa, że w tym przepisie chodzi o dzień złożenia wniosku (u niego 2022 r.) a nie dzień odwieszenia emerytury (2024 r.)
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
SN, sądy okręgowe i apelacyjne - o obniżeniu emerytury do 5.577,57 zł z 6.449,32 zł
Jest to kolejny taki przykład podwójnego przeliczania emerytury i z uwagi na niekorzystne średnie miesiące dalszego życia, zaniżanie emerytury.
W artykule omawiam postanowienie SN ze stycznia 2025 r., ale czytelnicy napisali do redakcji, co wskazuje na szerszy problem, tak:
DECYZJA ZUS 1. Pierwsze przeliczenie emerytury. Ubezpieczony nabył prawo do emerytury pomostowej od 1 stycznia 2023 r. Dane emerytury:
1) Wysokość na podstawie tablic dalszego trwania życia (238,90 miesięcy na dzień 1 stycznia 2023 r.) - ta wysokość była kluczowa bo przy ponownym przeliczeniu emerytury ZUS wziął do obliczeń więcej miesięcy.
2) Emerytura - 5.617,88 zł miesięcznie
3) Waloryzacja od 1 marca 2023 r. - 6.449,32 zł.
DECYZJA ZUS 2. ZUS zawiesił wypłatę świadczenia (bo emeryt kontynuował zatrudnienie), ale potem ponownie ustalił wysokość świadczenia (ponowne ustalenie kapitału początkowego).
DECYZJA ZUS NR 3. Emeryt wystąpił do ZUS o podjęcie wypłaty emerytury (bo emeryt zakończył pracę). ZUS ponownie ustalił wysokość świadczenia. Mamy więc drugie przeliczenie emerytury z kapitału początkowego. W obliczeniach wykorzystał średnie dalsze trwanie życia (254,30 miesięcy z lipca 2023 r.), co dało kwotę 5.577,57 zł. To oznaczało obniżkę emerytury (patrz Etap 1).
F Emeryt wygrał sprawę w sądzie - sąd okręgowy orzekł, że emerytura to 6.482,97 zł (od 1 lipca 2024 r.), a nie 5.577,57 zł.
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
"ZUS mógł jedynie zwiększyć wysokość emerytury w trybie art. 108 ustawy emerytalnej, to jest przez uwzględnienie wysokości składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego po 31 grudnia 2022 r. (skoro ubezpieczony nabył prawo do emerytury 1 stycznia 2023 r.). Fakt ewentualnego zawieszenia wypłaty emerytury (kontynuowanie pracy) nie ma znaczenia, bowiem ten wymóg nie jest przesłanką nabycia prawa do świadczenia, lecz tylko przesłanką podjęcia jego wypłaty. Zatem po uprawomocnieniu się tej decyzji organ rentowy mógł przeliczyć emeryturę ubezpieczonego tylko w trybie art. 14 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z art. 108 ustawy emerytalnej."