KE: prawo nie pozwala na zwolnienie Polski z wdrażania paktu migracyjnego UE. Duża liczba uchodźców z Ukrainy może zmniejszyć składki solidarnościowe

• Czy Polska może liczyć na zwolnienie z obowiązków paktu migracyjnego? Pytanie do Komisji Europejskiej
• Prawo UE nie pozwala na zwolnienie Polski z wdrażania paktu migracyjnego UE - nawet w części. Duża liczba uchodźców z Ukrainy może zmniejszyć składki solidarnościowe

Czy Polska może liczyć na zwolnienie z obowiązków paktu migracyjnego? Pytanie do Komisji Europejskiej

Jeden z polskich posłów do Parlamentu Europejskiego, Marcin Sypniewski zadał 11 listopada 2024 r. następujące pytania Komisji Europejskiej (pytanie poselskie E-002557/2024):

Po przyjęciu przepisów składających się na pakt o migracji i azylu premier Polski Donald Tusk i komisarz ds. wewnętrznych Ylva Johansson zapowiedzieli, że biorąc pod uwagę, że Polska przyjęła miliony Ukraińców w związku z wojną na Ukrainie, będzie zwolniona częściowo lub całkowicie z udziału w pakcie. W związku z powyższym proszę o informację:

1. Czy Polska formalnie przedstawiła sytuację związaną z presją imigracyjną na swoim terytorium?

2. Czy Komisja dostrzega przyjęcie przez Polskę milionów Ukraińców jako przesłankę do zwolnienia Polski z całości lub części przepisów paktu?

3. Czy przygotowywane są rozwiązania mające na celu zwolnienie Polski z zapisów paktu i w jakim zakresie?

Prawo UE nie pozwala na zwolnienie Polski z wdrażania paktu migracyjnego UE - nawet w części. Duża liczba uchodźców z Ukrainy może zmniejszyć składki solidarnościowe

W dniu 17 stycznia 2025 r. na te pytania odpowiedział, w imieniu Komisji Europejskiej, komisarz Magnus Brunner:
Polska jest związana wszystkimi instrumentami ustawodawczymi wchodzącymi w skład paktu o migracji i azylu, które zostały przyjęte zgodnie z unijnym zobowiązaniem do opracowania wspólnej polityki azylowej [1], przy pełnym poszanowaniu zasady kompetencji dzielonych w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości [2]. Zgodnie z prawem UE nie ma prawnych możliwości zwolnienia Polski z wdrażania jakichkolwiek części paktu.

Rozporządzenie w sprawie zarządzania azylem i migracją [3] przewiduje obowiązkową solidarność, ale każde państwo członkowskie ma pełną swobodę wyboru między różnymi formami solidarności, a mianowicie relokacją, wkładami finansowymi i środkami alternatywnymi (wsparcie rzeczowe).

Jednym z czynników decydujących o tym, czy państwo członkowskie znajduje się pod presją migracyjną, czy też zmaga się z trudną sytuacją migracyjną, jest liczba osób korzystających z tymczasowej ochrony w danym państwie członkowskim. Pozwala to na całkowite lub częściowe zmniejszenie składek solidarnościowych.

W październiku 2025 r. Komisja przeprowadzi ocenę tego, które państwo członkowskie znajdzie się pod presją migracyjną, będzie narażone na ryzyko presji migracyjnej lub stanie w obliczu znaczącej sytuacji migracyjnej. Ocena ta zostanie uwzględniona w pierwszym rocznym cyklu zarządzania migracją, który rozpocznie się w połowie 2026 r. Polska nie przedstawiła jeszcze Komisji żadnych informacji w ramach pierwszego cyklu.

[1] Art. 78 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; Dz.U. C 326 z 26.10.2012, s. 47.
[2] Art. 4 ust. 2 lit. j) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dz.U. C 326 z 26.10.2012, s. 47.
[3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1351 z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie zarządzania azylem i migracją, zmiany rozporządzeń (UE) 2021/1147 i (UE) 2021/1060 oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 604/2013; Dz.U. L, 2024/1351, 22.5.2024.