W związku ze wzrostem, w ostatnim czasie, zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą kropelkową (takie jak krztusiec, grypa, COVID-19 czy RSV) – pojawiają się zarządzenia o obowiązku stosowania masek ochronnych na terenie placówek medycznych. Od 22 stycznia br. – obowiązek ten, wprowadziła dyrekcja jednego z poznańskich szpitali. Czy istnieje ryzyko powrotu do maseczek w obiektach, w których prowadzona jest działalność lecznicza, na obszarze całego kraju?
- Obowiązek stosowania maseczek ochronnych wprowadził jeden ze szpitali – obejmuje on nie tylko personel medyczny, ale również pacjentów i odwiedzających
- Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne podają niepokojące dane na temat liczby zachorowań
- Trudna sytuacja epidemiologiczna dotyczy zwłaszcza krztuśca – odnotowano ponad 83-krotny wzrost liczby przypadków tej choroby
- Czy istnieje ryzyko powrotu do obowiązku stosowania masek ochronnych w placówkach medycznych na terenie całego kraju?
Obowiązek stosowania maseczek ochronnych wprowadził jeden ze szpitali – obejmuje on nie tylko personel medyczny, ale również pacjentów i odwiedzających
Jak informuje dyrekcja jednego z poznańskich szpitali (a konkretnie – Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. Józefa Strusia w Poznaniu), w komunikacie z dnia 22 stycznia br. – w związku ze wzrostem zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą kropelkową, takie jak COVID-19, grypa czy RSV – dyrektor szpitala wydał zarządzenie, którym wprowadził na terenie placówki obowiązek noszenia masek ochronnych. Zarządzenie to, obowiązuje od 22 stycznia 2025 r. do odwołania i dotyczy:
- personelu medycznego udzielającego świadczeń pacjentom,
- osób odwiedzających pacjentów w szpitalu, jak również
- pacjentów zgłaszających się do poradni ambulatoryjnych.
Szpital jednocześnie poinformował o dostępności masek na terenie obiektu, jak i zachęcił do przynoszenia i korzystania z własnych maseczek jednorazowych.
Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne podają niepokojące dane na temat liczby zachorowań
Jak informuje TVP3 Poznań – w dniu 20 stycznia br. – niepokojące dane na temat liczby zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą kropelkową, podał wielkopolski sanepid (tj. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu). Dane, które nie napawają optymizmem, dotyczą zwłaszcza krztuśca i grypy. W styczniu 2024 r. – w Wielkopolsce zarejestrowano bowiem tylko 10 przypadków krztuśca (z których tylko 2 wymagały hospitalizacji), podczas, gdy w roku 2025 r. – jest ich już aż 129 (z których 5 wymagało hospitalizacji).
Wzrost zachorowań w stosunku do ubiegłego roku, dotyczy również grypy. W styczniu 2024 r. – metodą PCR wykryto 38 przypadków grypy (z których 8 wymagało hospitalizacji), podczas, gdy w roku 2025 r. – na dzień przedstawienia statystyk, było ich 44, wiec niewiele więcej, ale aż 37 przypadków wymagało hospitalizacji. Choroba ma więc, w tym roku, dużo cięższy przebieg.
Bardziej optymistyczne statystyki dotyczą natomiast COVID i RSV. Wirusem SARS-CoV-2 – w styczniu ubiegłego roku – w Wielkopolsce, zaraziły się 3393 osoby (z których 324 wymagały hospitalizacji), podczas, gdy w roku 2025 r. – odnotowano dotychczas jedynie 254 przypadki zakażenia (z których zalewdie 20 wymagało hospitalizacji). Na RSV, w styczniu 2024 r. zachorowały natomiast 2633 osoby (z których 614 wymagało hospitalizacji), podczas, gdy w 2025 r. – odnotowano dotychczas 605 zachorowań (z których 65 wymagało hospitalizacji).
Trudna sytuacja epidemiologiczna dotyczy zwłaszcza krztuśca – odnotowano ponad 83-krotny wzrost liczby przypadków tej choroby
Jak informuje TVN24 – Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, na jej prośbę, przedstawiła dane na temat liczby zachorowań na krztusiec w województwie mazowieckim. Wynika z nich, że w roku 2024 r. – na krztusiec zachorowało 6993 mieszkańców województwa mazowieckiego, podczas, gdy w roku 2023 r. – odnotowano zaledwie 84 przypadki tej choroby. To ponad 83 razy więcej. W tym roku – jak na razie – nie zapowiada się, żeby liczba zachorowań miałaby zmaleć. Na dzień 15 stycznia 2025 r. odnotowano już bowiem 231 przypadków krztuśca.
O alarmującej sytuacji i zmaganiu się nie tylko z epidemią krztuśca, ale również mikoplazmy i infekcji paciorkowcowych – na łamach WP abcZdrowie – poinformowała dr Lidia Stopyra, specjalistka pediatrii i chorób zakaźnych, ordynatorka Oddziału Chorób Infekcyjnych i Pediatrii Szpitala im. Żeromskiego w Krakowie. Z powodu trudnej sytuacji epidemiologicznej w mieście i dużej liczby zainfekowanych osób – szpital im. Żeromskiego w Krakowie, nie zarządził co prawda obowiązku stosowania maseczek ochronnych, ale zostały wprowadzone ograniczenia w zakresie odwiedzin przebywających w nim pacjentów. Jak wyjaśniła dr Lidia Stopyra – do oddziału, którym kieruje – trafiają dzieci z ciężkim przebiegiem krztuśca, spośród których niektóre wymagają nawet hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii.
Krztusiec (znany dawniej jako koklusz), to ostra choroba zakaźna dróg oddechowych – bakteryjne zapalenie tchawicy i oskrzeli wywoływane przez zakażenie pałeczką krztuśca (Bortedella pertussis). Grupą szczególnie narażoną na jego ciężki przebieg są noworodki, niemowlęta i osoby starsze.
Czy istnieje ryzyko powrotu do obowiązku stosowania masek ochronnych w placówkach medycznych na terenie całego kraju?
Odgórny, obowiązujący na terenie całego kraju, nakaz zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach (który może ograniczać się np. do wszystkich obiektów, w których prowadzona jest działalność lecznicza, na terenie całego kraju) – może zostać wprowadzony w drodze rozporządzenia, przez Radę Ministrów, na podstawie art. 46a ustawy z dnia 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W celu aktualizacji uprawnienia Rady Ministrów do wydania ww. rozporządzenia – konieczne jest jednak wystąpienie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z ww. ustawą – przez epidemię rozumie się przy tym – wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących. Zagrożenie epidemiczne występuje natomiast, jeżeli – na danym obszarze – zaistnieją warunki lub przesłanki wskazujące na ryzyko wystąpienia epidemii.
Biorąc pod uwagę drastyczny wzrost liczby zachorowań na krztusiec (w roku 2024, w stosunku do roku 2023 r. – na terenie województwa mazowieckiego, odnotowano bowiem ponad 83 razy więcej przypadków tej choroby) – z formalno-prawnego punktu widzenia, wydaje się, że – stan taki (pod warunkiem, że występuje na terenie całego kraju), spełnia przesłanki do nazwania go epidemią (zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 9 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi) – liczba zachorowań, które wystąpiły na danym obszarze, jest bowiem wyraźnie większa, niż we wcześniejszym okresie.
Jeżeli w Polsce – zostałby stwierdzony stan epidemii krztuśca – na podstawie danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewodów – Rada Ministrów, byłaby uprawniona do wydania rozporządzenia, w którym określiłaby:
- zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego (który mógłby objąć nawet terytorium całego kraju) oraz
- rodzaj stosowanych rozwiązań (np. nakaz zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach, wraz ze sposobem realizacji tego nakazu).
Do dnia 30 czerwca 2023 r. nakaz zakrywania, przy pomocy maseczki ochronnej, ust i nosa w budynkach, w których prowadzona jest działalność lecznicza, na terytorium całej Polski, obowiązywał w związku z wystąpieniem stanu epidemii wywołanej zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Został on wprowadzony właśnie – rozporządzeniem Rady Ministrów (a konkretniej – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25.03.2022 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego), które zostało jednak uchylone z dniem 1 lipca 2023 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 924 z późn. zm.)