W ostatnim czasie, sporo „dzieje się” w temacie składek zdrowotnych opłacanych przez przedsiębiorców. Na pierwsze czytanie w Sejmie oczekuje rządowy projekt ustawy, zakładający zniesienie obowiązku płacenia przez przedsiębiorców składki na ubezpieczenie zdrowotne od zbycia środków trwałych. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada natomiast kolejne zmiany w wysokości składki – ulgę dla mikroprzedsiębiorców jeszcze w 2025 r. i obniżenie wysokości składki w 2026 r., którym mieliby zostać objęci również średni przedsiębiorcy.
- Składka zdrowotna w aktualnym stanie prawnym
- Pierwszy projekt ustawy, zakładający zmiany w składce zdrowotnej, jest już w Sejmie
- Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada kolejne obniżki składki zdrowotnej w 2025 i 2026 r.
Składka zdrowotna w aktualnym stanie prawnym
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi aktualnie 9% podstawy wymiaru. Jest ona miesięczna i niepodzielna. W przypadku osób, które wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą – podstawę wymiaru składki ustala się w zależności od formy opodatkowania z jakiej korzysta dana osoba. Jeżeli korzysta ze skali podatkowej albo rozlicza podatek od dochodów z działalności gospodarczej liniowo – podstawę wymiaru składki stanowi dochód z poprzedniego miesiąca. Jeżeli natomiast korzysta z karty podatkowej – podstawę wymiaru składki stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli zaś rozlicza się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – podstawę wymiaru składki, ustala się w zależności od przychodów z działalności gospodarczej. Dla pozostałych osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą – podstawę wymiaru składki stanowi natomiast kwota przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale, łącznie z wypłatami z zysku. Osoby rozliczające podatek według skali, liniowo i na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, zobowiązane są również do rozliczenia rocznego.
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie jest także – tak jak ma to miejsce w przypadku składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – ograniczona do kwoty równej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Pierwszy projekt ustawy, zakładający zmiany w składce zdrowotnej, jest już w Sejmie
Pierwszą ze zmian w składce zdrowotnej, która ma zostać wprowadzona dla przedsiębiorców w najbliższym czasie, jest zmiana polegająca na zniesieniu obowiązku płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jest to zmiana wynikająca z rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk sejmowy nr 764), który w dniu 29 października 2024 r. został przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu. Projekt oczekuje teraz na pierwsze czytanie w Sejmie, do którego został skierowany w dniu 4 listopada 2024 r.
Projekt zakłada, że zmiana miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. W aktualnym stanie prawnym – jak była już mowa powyżej – w przypadku przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej lub podatkiem liniowym, podstawę wyliczenia składki zdrowotnej stanowi dochód, tj. przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów. Do przychodów przedsiębiorcy natomiast, zalicza się nie tylko przychody z bieżącej działalności (np. ze sprzedaży towarów handlowych), ale również inne przychody z tej działalności, do których można zaliczyć m.in. właśnie – przychody ze sprzedaży środków trwałych. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – „Środowisko przedsiębiorców obowiązek związany z zapłatą składki na ubezpieczenie zdrowotne od części dochodu wygenerowanego w wyniku sprzedaży środka trwałego uznaje za rozwiązanie niesprawiedliwe, niezwiązane z wynikiem z podstawowej działalności operacyjnej przedsiębiorcy. Ta niesprawiedliwość wiąże się z możliwością zapłaty składki miesięcznej rzędu kilkunastu czy kilkuset tysięcy złotych, w przypadku gdy przedsiębiorca osiągnie (choćby jednorazowo) bardzo wysoki dochód w wyniku sprzedaży np. nieruchomości.”
W związku z powyższym – projekt ustawy zakłada zmiany, zgodnie z którymi sprzedaż środków trwałych nie będzie generowała przychodu dla celów obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym – składka zdrowotna odprowadzana przez przedsiębiorców, ma ulec obniżeniu.
Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada kolejne obniżki składki zdrowotnej w 2025 i 2026 r.
W rozmowie z Faktem, w dniu 12 listopada br. – Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, zapowiedziała, iż 2025 r. i następnie w 2026 r. miałyby nastąpić kolejne zmiany w składkach zdrowotnych opłacanych przez przedsiębiorców. Pierwsza ze zmian – tj. ulga w składce zdrowotnej, miałaby zostać wprowadzona jeszcze w 2025 r. dla mikroprzedsiębiorców, którzy zarabiają poniżej płacy minimalnej. Jak informuje Fakt – ulga ta, miałaby polegać na tym, że składka płacona przez przedsiębiorcę rozliczającego się na zasadach ogólnych, byłaby liczona od 75% płacy minimalnej. Obecnie, przedsiębiorca taki, płaci 9-procentową składkę proporcjonalną do dochodu.
Zgodnie z ustawą z dnia 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców – mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Kolejna zmiana natomiast – już w 2026 r. – miałaby zostać rozszerzona również na średnich przedsiębiorców i polegać na wprowadzeniu pewnego progu, od którego składka wynosiłaby 4,9% dochodu (a nie 9% dochodu). Ten próg mógłby wynieść np. 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia w ciągu roku (tj. ponad 140 tys. zł rocznie).
Zgodnie z prawem przedsiębiorców – średnim przedsiębiorcą, jest natomiast przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro
i który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą.
Z propozycją zmian w systemie rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne na rok 2025 i 2026, rząd zapoznał się na posiedzeniu Rady Ministrów, które odbyło się w dniu 13 listopada 2024 r. Jak wynika z komunikatu opublikowanego przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów po zakończeniu posiedzenia – po ich kierunkowej akceptacji, konkretne rozwiązania, mają zostać przedstawione na następnym posiedzeniu Rady Ministrów, tj. w najbliższy wtorek 19 listopada 2024 r.
Sprawdź >>> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 146 z późn. zm.)
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk sejmowy nr 764)
Ustawa z dnia 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 236 z późn. zm.)