Rada Ministrów przyjęła 29 października 2024 r. projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja wprowadza uzupełniający urlop macierzyński, z którego będą mogli skorzystać rodzice dziecka urodzonego jako wcześniak lub wymagającego dłuższego pobytu w szpitalu po urodzeniu. Uzupełniający urlop macierzyński będzie wynosił do 8 lub do 15 tygodni, w zależności od czasu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko lub masy urodzeniowej niemowlaka. Teraz projektem zajmie się Sejm.
- Nowelizacja kodeksu pracy: uzupełniający urlop macierzyński
- Dla kogo uzupełniający urlop macierzyński. Jaki wymiar tego urlopu?
- Zasady wykorzystania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
- Zasiłek macierzyński
- Kiedy uzupełniający urlop macierzyński wejdzie w życie?
Nowelizacja kodeksu pracy: uzupełniający urlop macierzyński
Uzupełniający urlop macierzyński ma za zadanie zrekompensować pracownikom – rodzicom, czas spędzony z dzieckiem w szpitalu podczas urlopu macierzyńskiego, w przypadku długotrwałej hospitalizacji dziecka. Ułatwić ma ponadto rodzicom dalsze specjalistyczne leczenie czy rehabilitację dziecka, bez konieczności wykorzystywania urlopów wypoczynkowych czy innych zwolnień od pracy.
Dla kogo uzupełniający urlop macierzyński. Jaki wymiar tego urlopu?
Z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą mogli skorzystać rodzice wcześniaków oraz dzieci, które po urodzeniu wymagają dłuższego pobytu w szpitalu. Uzupełniający urlop macierzyński będzie przysługiwał matkom albo ojcom, a także prawnym opiekunom, rodzicom zastępczym czy adopcyjnym.
Z tego urlopu będą mogli skorzystać:
1) pracownicy – rodzice dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g. W tym przypadku przysługuje uzupełniający tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie – maksymalnie 15 tygodni.
2) pracownicy – rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 28 tygodnia ciąży a przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g. W tym przypadku przysługuje uzupełniający tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie – maksymalnie 8 tygodni.
3) pracownicy – rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 37 tygodnia ciąży, których dziecko będzie wymagało hospitalizacji pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
W tym przypadku przysługuje uzupełniający tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu od 5 dnia po porodzie do 8 tygodnia po porodzie pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie – maksymalnie 8 tygodni po spełnieniu wymienionych warunków.
Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia lub 15 tygodnia po porodzie będą się sumowały, a niepełny tydzień zostanie zaokrąglony w górę do pełnego tygodnia. Rozwiązanie to uwzględnia przerwy pomiędzy kolejnymi hospitalizacjami dziecka.
Zasady wykorzystania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Uzupełniający urlop macierzyński będzie mógł być wykorzystany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przez pracowników – rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracowników – rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji.
Zasiłek macierzyński
Zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Warto przypomnieć, że w obecnym stanie prawnym, na podstawie art. 31 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zwanej dalej „ustawą zasiłkową”, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100 % podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70 % podstawy wymiaru zasiłku.
Zasiłek macierzyński za okresy urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku pod warunkiem, że pracownica nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (albo po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza) złoży wniosek o udzielenie po urlopie macierzyńskim albo urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
W przypadku niewykorzystania ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku) w pierwszym roku życia dziecka pracownikowi przysługuje:
‒ zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 70 % podstawy wymiaru zasiłku,
‒ jednorazowe wyrównanie pobranego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100 % podstawy wymiaru zasiłku (jednorazowe wyrównanie wypłacane jest na wniosek pracownika).
Kiedy uzupełniający urlop macierzyński wejdzie w życie?
Nowelizacja kodeksu pracy wprowadzająca uzupełniający urlop macierzyński ma wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Zakładając, że nowelizacja ta zostanie przez Sejm uchwalona jeszcze w 2024 roku (na co jest duża szansa), to nowe przepisy będą obowiązywać albo pod koniec I kwartału 2025 r. albo już w II kwartale przyszłego roku.
Źródło: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 762) - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie RP.