Ministerstwo klimatu zapowiedziało zmianę terminu wdrożenia długo oczekiwanego systemu kaucyjnego w Polsce. Choć pierwotnie system miał ruszyć z początkiem 2025 roku, proponuje się przesunięcie jego pełnego wprowadzenia o 6 miesięcy. Okazuje się, że dodatkowy czas jest niezbędny, aby zagwarantować odpowiednie przygotowanie infrastruktury i zapewnić sprawne funkcjonowanie systemu.
- Pełne wejście w życie systemu kaucyjnego przesunięte o 6 miesięcy
- Ostatni moment na zmianę przepisów
- System kaucyjny w Polsce - podstawowe założenia
- Jak dokładnie będzie działał system kaucyjny?
Aktualne przepisy zakładają, że system kaucyjny w Polsce ma zacząć obowiązywać od stycznia 2025 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaproponowało jednak opóźnienie w starcie systemu. Resort stwierdził bowiem, że system kaucyjny nie jest gotowy do wejścia w życie, dlatego jego start powinien zostać przesunięty o pół roku. Późniejszy start systemu jest również oczekiwany przez przedsiębiorców.
Pełne wejście w życie systemu kaucyjnego przesunięte o 6 miesięcy
W związku z powyższym resort klimatu skierował do konsultacji autopoprawkę przesuwającą o 6 miesięcy wejście w życie pełnego systemu kaucyjnego. Rok 2025 będzie okresem stopniowego uruchamiania systemów kaucyjnych, co wymaga dodatkowego wysiłku organizacyjnego i finansowego ze strony podmiotów uczestniczących w systemie kaucyjnym wprowadzających napoje w opakowaniach, podmiotów reprezentujących oraz jednostek handlu detalicznego i hurtowego.
Wychodząc naprzeciw postulatom jednostek handlowych związanym z potrzebą dostosowania pomieszczeń i zmiany procedur w zakresie zbierania opakowań w sklepach, w ramach autopoprawki przyjęto, że w 2025 r. przy obliczaniu poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w systemie kaucyjnym będzie się uwzględniać masę opakowań, w których wprowadzono do obrotu napoje w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia 2025 r., oraz masę zebranych opakowań i odpadów opakowaniowych w ramach systemu kaucyjnego w 2025 r.
Projektowany przepis przejściowy w zw. z art. 21a ustawy opakowaniowej oznacza, że od 1 lipca 2025 r. minimalne poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych będzie można osiągnąć wyłącznie w ramach systemu kaucyjnego. W konsekwencji tych zmian podmioty reprezentujące, które otrzymały zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego od 1 stycznia 2025 r. będą mogły wystąpić z wnioskiem o zmianę terminu uruchomienia systemu kaucyjnego.
Według ministerstwa zasadne jest, aby w początkowym okresie, a więc w czasie, kiedy podmioty uczestniczące w systemie kaucyjnym będą się wdrażały w jego funkcjonowanie, nie nakładać na nie sankcji za naruszenia, które mogłyby wystąpić od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca 2025 r., lecz poprzestać na pouczeniach.
Ostatni moment na zmianę przepisów
Minister klimatu Paulina Hennig-Kloska poinformowała, że liczy, iż na najbliższym posiedzeniu rząd zajmie się projektem przepisów, które przesuną wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce o pół roku. To ostatni moment, by parlament zdążył je przyjąć przed końcem roku - dodała.
"Nowelizacja systemu kaucyjnego została rozesłana do ministerstw; jeśli nie wpłyną żadne uwagi, to liczę, że ten projekt zostanie rozpatrzony na następnym rządzie, którego posiedzenie jest zaplanowane na następny wtorek" - powiedziała minister klimatu i środowiska. Szefowa MKiŚ uważa, że "to jest ostatni moment, żebyśmy zdążyli z nowelizacją przejść przez parlament".
System kaucyjny w Polsce - podstawowe założenia
Zgodnie z ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, system kaucyjny w Polsce ma na celu zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań będzie w ich przypadku dobrowolne.
Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. Systemem kaucyjnym objęte są opakowania na napoje jednokrotnego użytku butelki PET o pojemności do 3 litrów i puszki metalowe o pojemności do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Wysokość kaucji określona została w rozporządzeniu: 50 groszy na butelki PET i puszki, 1 zł na butelki szklane.
Jak dokładnie będzie działał system kaucyjny?
Zasada działania systemu kaucyjnego jest następująca:
- Przy zakupie napoju w opakowaniu z logotypem od klienta pobierana będzie kaucja. WAŻNE - kaucja zostanie doliczona do ceny napojów dopiero przy kasie,
- Wszystkie jednostki handlowe, niezależnie od ich powierzchni, jeżeli oferują napoje w opakowaniach objętych systemem, będą pobierały kaucję. WAŻNE - nie ma tu znaczenia profil działalności danego sklepu tylko oferowane produkty,
- Opakowania objęte systemem będą odpowiednio oznakowane, logotypem systemu kaucyjnego. WAŻNE – nie będzie możliwości odebrania kaucji za opakowania bez logotypu,
- Kaucję będzie można odebrać przy zwrocie opakowania - WAŻNE przy zwrocie opakowań, w celu odzyskania kaucji, nie będzie wymagane okazanie paragonu,
- Opakowanie można będzie zwracać w dowolnym punkcie zbiórki - Obowiązek zbierania opakowań objętych systemem nałożony jest na sklepy powyżej 200 m2, a małe sklepy poniżej 200 m2 mogą dobrowolnie przystępować do systemu. WAŻNE opakowań nie należy zgniatać przed oddaniem do punktu zbiórki,
- Możliwe będzie również tworzenie punktów zbierania pustych opakowań poza jednostkami handlowymi.