Zamiast 500 plus na psa i kota będzie PESEL dla zwierząt i obowiązkowa rejestracja. Zapłacą właściciele. Z jakimi kosztami muszą się liczyć?

• KROPiK – nowe rozwiązanie dla zwierząt
• Dodatkowe koszty dla właścicieli zwierząt
• KROPiK jak PESEL, tyle że dla zwierząt
• Rejestracja zwierzęcia będzie obowiązkowa i odpłatna

KROPiK – nowe rozwiązanie dla zwierząt

Bezdomność zwierząt to problem, z którym gminy borykają się od lat i jak dotąd nie udało się wdrożyć w tym zakresie skutecznych rozwiązań, które z jednej strony prowadziłyby do zwiększenia świadomości społecznej połączonego ze spadkiem liczby bezdomny zwierząt, a z drugiej, do obniżenia wydatków samorządów przeznaczonych na ten cel. Do końca marca 2025 roku, jak co rok, gminy będą musiały podjąć uchwały w zakresie rocznych programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt. Programy te są obowiązkowo tworzone już od 2012 roku, jednak realizacja tego zadania nadal pozostawia wiele do życzenia – w podejmowanych uchwałach jest wiele błędów, które prowadzą do ich unieważniania, a przyjęte programy nie działają w praktyce poprawnie i problem bezdomności zwierząt nadal pozostaje problemem palącym.

Narzędziem, które ma wspomóc samorządy w realizacji należącego do nich zadania ma być planowane właśnie przez rząd wprowadzenie obowiązkowej elektronicznej identyfikacji zwierząt. Przedstawiono projekt ustawy, na podstawie której zostanie stworzony Krajowy Rejestr Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK), za który odpowiedzialna będzie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, i która nie pozostawi właścicielom zwierząt wyboru w zakresie ich rejestracji. Jak miałoby to działać?

Dodatkowe koszty dla właścicieli zwierząt

Dotychczas, choć oznaczanie zwierząt chipem było co do zasady odpłatne, wiele gmin organizowało okresowe akcje bezpłatnego ich chipowania oraz sterylizacji, co pozwalało na skorzystanie z tej możliwości również mniej zamożnym właścicielom zwierząt, np. seniorom, dla których tego rodzaju wydatek był dużym obciążeniem. Akcje te były często określane jako wypłata przez samorządy 500 plus dla psa i kota, bo wydatku mniej więcej w takiej wysokości pozwalały uniknąć. To jednak się zmieni. Jak wynika z projektu, znakowanie i rejestracja miałyby być:

• obligatoryjne dla wszystkich zwierząt urodzonych po dniu wskazanym w komunikacie, określającym dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających rejestrację psów i kotów, oraz psów i kotów, w tym urodzonych przed tą datą, jeżeli są wprowadzane do obrotu lub zostały przyjęte do schroniska dla zwierząt albo są w tym schronisku utrzymywane;
• dobrowolne dla pozostałych zwierząt (na wniosek właściciela), o ile nie będą wprowadzane do obrotu lub nie będą przebywały w schronisku dla zwierząt.

Skąd to rozróżnienie? Chodzi o zapobieżenie sytuacji, w której efekt wprowadzenia nowych rozwiązań byłby odwrotny od zamierzonego. Otóż rządzący obawiają się, że nałożenie na właścicieli zwierząt nowego obowiązku powiązanego z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów, mogłoby przyczynić się do prób pozbywania się zwierząt, a w ostatecznym rozrachunku do zwiększenia skali problemu bezdomności. Stąd propozycja, by obowiązkowemu znakowaniu i rejestracji poddawać tylko te zwierzęta, które urodzą się lub zostaną wprowadzone do obrotu dopiero po dniu wejścia w życie nowych regulacji. Choć takie podejście można uznać za zrozumiałe, to jednocześnie nie da się nie zauważyć, że przy takim brzmieniu przepisów na ewentualne pozytywne skutki tych regulacji trzeba będzie długo czekać.

KROPiK jak PESEL, tyle że dla zwierząt

W bazie KROPiK będą gromadzone zarówno dane dotyczące zwierzęcia (numer transpondera, nazwa, rasa, umaszczenie, płeć, data urodzenia, jeśli jest znana), jak i dane dotyczące jego właściciela (imię, nazwisko, adres, numer telefonu oraz PESEL). Będzie ona również zawierała informacje o dacie wszczepienia transpondera i jego umiejscowieniu, dacie rejestracji psa albo kota, dacie przeprowadzenia obowiązkowych ochronnych szczepień przeciwko wściekliźnie, numerze paszportu dla zwierzęcia, jeśli taki został wydany, informację o przeprowadzeniu i dacie kastracji oraz o dacie śmierci zwierzęcia. Z informacji zawartych w bazie będą mogły bezpłatnie korzystać gminy, policja, straż gminna (miejska), prokuratura, sądy, Inspekcja Weterynaryjna i podmioty prowadzące schronisko, w celu niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań lub w celu ustalenia właściciela odłowionego psa lub kota, lub w innych przypadkach uzasadniających kontakt z właścicielem. W ograniczonym zakresie do bazy będzie mógł mieć dostęp każdy, kto będzie znał numer transpondera zwierzęcia. Dzięki temu będzie można dowiedzieć się kto jest właścicielem zwierzęcia i czy posiada ono aktualne szczepienie przeciwko wściekliźnie.

Rejestracja zwierzęcia będzie obowiązkowa i odpłatna

W jaki sposób informacje o zwierzętach trafią do bazy? Zgodnie z projektowanymi przepisami rejestracji zwierzęcia lub niezbędnego uzupełnienia danych w bazie będą dokonywali lekarze weterynarii. Będą zobowiązani zrobić to nie później niż podczas pierwszego obowiązkowego ochronnego szczepienia przeciwko wściekliźnie, lub do dnia poprzedzającego dzień wprowadzenia do zwierzęcia do obrotu, jeżeli zdarzenie to nastąpi wcześniej, albo do dnia następującego po dniu przyjęcia do schroniska. W przypadku kota, nie później niż przed ukończeniem 12 miesiąca życia. Oczywiście dopełnienie tego obowiązku będzie wiązało się z odpłatnością, którą będzie musiał ponieść właściciel zwierzęcia. Będzie się na nie składał koszt transpondera, usługi oznakowania zwierzęcia i rejestracji numeru transpondera w KROPiK. Co jeśli nie będzie chciał ponieść takiego kosztu? Projektowane przepisy przewidują, że niezrealizowanie obciążającego właściciela obowiązku będzie groziła grzywna. Kontrolą w tym zakresie zajmą się funkcjonariusze policji, straży miejskiej (gminnej) i Inspekcji Weterynaryjnej.